Черкез-Алининъ "Макътавгъа ким ляйыкъ" дерсине презентация.

• 1 слайд

  Черкез – Али
  Презентацияны Акимова Селиме Сейдалиевна азырлады.
  

• 2 слайд

  Черкез-Али Аметов – белли къырымтатар языджысы.
  Черкез-Али Аметов Къырымда Куйбышев районынынъ Багъатыр коюнде дюньягъа кельди.
  

• 3 слайд

  Черкез-Али ильк мектепни Багъатыр коюнде битирди. Сонъ окъувыны Гъавр ве Кок-козь мектеплеринде девам этти.
  
  
  
  
  
  

• 4 слайд

  Къысса (басня) – эпик жанрнынъ шекилидир.
  Къысса муэллиф тарафындан яратыла ве онынъ озюне хас олгъан аляметлери бар:
  1. инсаннынъ менфий табиат чизгилери мыскъыллана;
  2. къараманлар айванлар ола;
  3. нетиджеси – ахлякъ.
  
  
  
  
  
  
  
  

• 5 слайд

  Макътавгъа ким ляйыкъ?
  

• 6 слайд

  Тамам учь йыл ятып балта, ярым къалгъан бир эвде,
  Корьди бир кунь этрафында: пычкъы, чёкюч, эренде.
  Муэллиф:
  

• 7 слайд

  – Бу не къадар эдепсизлик!
  – Я сиз неге ятасыз?
  Мен дагъ йыкъам, агъач ёнам, сиз манъа не бакъасыз?
  Менсиз бир эв къуруламы? Шахталаргъа мен тюшем,
  Мен эр ерге, эр устагъа, эр керекке етишем..
  Балта:
  

• 8 слайд

  Балта агъыз толдурып, бу сёзлерни дегенде,
  Даянамай ачувдан турды сёзге эренде:
  Муэллиф:
  

• 9 слайд

  – Я скемле, столларны,
  Ойма таван ве полларны,
  Я пенджере ве къапуны,
  Атта балтанынъ сапыны,
  Ким тегизлеп аль эте?
  Ким инсангъа мал эте?
  Эренде:
  

• 10 слайд

  Эренденинъ сёзюн болип, деди пычкъы къайрай тиш:
  Муэллиф:
  

• 11 слайд

  – Къуруджылыкъ ишинде пычкъыдадыр муим иш!
  Эгер менде олмасайды бу инджидай тишчиклер,
  Чыкъмаз эди орталыкъкъа, сизинъ япкъан ишчиклер.
  Пычкъы:
  

• 12 слайд

  - деди чёкюч зытланып,
  Муэллиф:
  – Мен уфачыкъ олсам да,
  Чёкюч:
  

• 13 слайд

  Таш толаны ким парлай, агъыр ишке къатланып?
  Мыхчыкъларгъа эр сёзюм, санки дерсинъ эмирдир,
  Бильмиш олунъ, достларым, чёкюч башы демирдир!
  Чёкюч:
  

• 14 слайд

  Шай дегенде умютсизден кельди адам етишип, деди:
  Муэллиф:
  – Сизлер нафиле ерде менлик сатманъ чекишип.
  Эвлер къургъан, иш беджерген сиз дегильсиз, – адамдыр,
  Адамны да севип-сайгъан, рухландыргъан – Ватандыр!
  Адам: