Дидактический материал для воспитателя ГПД на калмыцком языке "Целвг"

«Целвг»

(эврә орчуллһн, амн үгин зөөр олзлһн)

Орлцх улс:Эмгн, өвгн, целвг, туула,чон ,арат.

Эмгн өвгн хойр һаза сууна, арһул ду дуулҗана:

Мана нохан нерн-лә

Бумбрҗан,

Хәңкр- хүңкр дута

Бумбрҗан,

Мана ноха догшн-ла

Бумбрҗан,

Маңһдур, нөкәдүрәс иритә,

Бумбрҗан…

Өвгн(гесән иләд): - Гесм өлсәд бәәнә, эмгн, боорцг идх дурн күрнә.

Эмгн:- Нә,нә, өвгн, нег целвг боорцг болһх һуйр олдх.

(Эмгн гер орад һуйр нухад, боорцг болһҗахнь үзгднә. Өвгн дууһан дуулад сууна. )

Эмгн (целвг боорцг терз деер тәвәд):

- Өвгн, герт ортн,цә болҗана, целвг терз деер тәвчкв.

(Өвгн гер тал йовна, тер цагт Целвг терз деерәс бууһад, һазаран һарна, хаалһар гүүнә.)

Целвг (байртаһар, хаалһар йовн, дуулҗана, «Бумбрҗан» дууна айсар):-

Намаг ээҗ болһла,

            Целвг,

            Аав идхд келә,

            Целвг,

            Найта ээҗәсн зуллав,

            Целвг,

            Айта аавасн зуллав,

            Целвг.

Целвгин хаалһд туула харһна.

Туула: Целвг,Целвг,менд,

            Цеңнсн дуута дууч,

            Һуйрин, луувңгин үнртә,

            Һаза ханцарн йовдмч?

            Байрта  эн  харһлт

            Би чамаг иднәв?!

Целвг: Уга,уга, бичә ид,  

            Урдаснь дууһм соңс:

            Намаг ээҗ болһла,

            Целвг,

            Аав идхд келә,

            Целвг,

            Найта ээҗәсн зуллав,

            Целвг,

            Айта аавасн зуллав,

            Целвг.

            Теегин туула-ла харһлав,

            Целвг,

            Чамаг туула зулҗанав,

            Целвг.

-Сән бә!,-гиҗ келәд Целвг Туулаһас зулҗ гүүв.

Целвгин хаалһд чон харһна.

Чон:    Целвг,Целвг,менд,

            Цеңнсн дуута дууч,

            Һуйрин, махна үнртә,

            Һаза ханцарн йовдмч?

            Байрта  эн  харһлт

            Би чамаг иднәв?!

Целвг: Уга,уга, бичә ид,

            Урдаснь дууһм соңс:

            Намаг ээҗ болһла,

            Целвг,

            Аав идхд келә,

            Целвг,

            Найта ээҗәсн зуллав,

            Целвг,

            Айта аавасн зуллав,

            Целвг.

            Теегин туула-ла харһлав,

            Целвг,

            Тер туулаһас зуллав,

            Целвг.

            Бор чонла харһлав,

            Целвг,

            Би чамас зулҗанав,

            Целвг.

-Сән бә!,-гиҗ келәд Целвг Чонас зулҗ гүүв.

Целвгин хаалһд арат харһна.

Арат: Целвг,Целвг,менд,

            Цеңнсн дуута дууч,

            Һуйрин сәәхн үнртә,

            Һаза ханцарн йовдмч?

            Байрта  эн  харһлт

            Би чамаг иднәв?!

Целвг: Уга,уга, бичә ид,

            Урдаснь дууһм соңс:

            Намаг ээҗ болһла,

            Целвг,

            Аав идхд келә,

            Целвг,

            Найта ээҗәсн зуллав,

            Целвг,

            Айта аавасн зуллав,

            Целвг.

            Теегин туула-ла харһлав,

            Целвг,

            Тер туулаһас зуллав,

            Целвг.

Бор чонла харһлав,

            Целвг,

            Белтрг- чонас зуллав,

            Целвг.

            Шар аратла харһлав,

            Целвг,…

Арат(өөрдәд,чикән өгәд):

            -Сәәхн иньг, арһулҗа,би көгшн болчкад дүләв. Мини хамр деер сууһад эн дууһан давт.

Целвг(алң болад, чаңһар дууһан эклнә):

Намаг ээҗ болһла,

            Целвг,

            Аав идхд келә,

            Целвг,

            Найта ээҗәсн зуллав,

            Целвг,

            Айта аавасн зуллав,

            Целвг.

            Теегин туула-ла харһлав,

            Целвг,

            Тер туулаһас зуллав,

            Целвг.

Бор чонла харһлав,

            Целвг,

            Белтрг- чонас зуллав,

            Целвг.

            Шар аратла харһлав,

            Целвг,…

(Сүл дууһин үгмүдт арат «ам» гиҗ Целвгиг идчкнә)