"Интернат қоймасы" ашық сабақ

«Қостанай қаласы әкімдігінің білім бөлімінің №10 орта мектебі» ММ

Ильясова Гульбаршын Аяпбергенқызы

Жоғарғы деңгейдегі жоғарғы

санатты бастауыш сынып мұғалімі

Қостанай облысы,Қостанай қаласы

«Қостанай қаласы әкімдігінің білім

бөлімінің №10 орта мектебі»ММ

Ilyasov. Gulbarshyn mail.ru

Тел. 28-36-22 сот 87079227068

Сабақтың тақырыбы: Шерхан Мұртаза «Интернат қоймасы»

Сабақтың мақсаты:

1.Оқушылардың түсініп оқу дағдысы мен сөздікқорын молайту.

2.Ойлау,талдау қабілеттерін арттыра түсу.

3. Өскелең ұрпақтың адамгершілікке,адалдыққа, достарын сыйлауға және өз құқығын білуге,құрметтеуге,шыдамдылыққа бағыттай отырып, толеранттық қағидаларын қалыптастыру және полиэтникалық мәдениетін арттыру.

Сабақтың көрнекілігі: Интерактивтік тақта,жалпыға бірдей декларациялардан үзінді.көрініс

Сабақтың түрі: Ашық сабақ.

Сабақтың әдісі: Сот сабақ.

Сабақтың барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңі: 2 минут

-оқушылардың сабаққа даярлығын қадағалау,сабақтың ерекшелігімен таныстыру;

Психологиялық дайындық:3 минут

-әрбір адам

-туысым,досы,жұрағат

-әрбір сабақ

-үйрену ұғу ұлағат

-әрбір ойым

-достық,бірлік,адалдық

-әрбір ісім

-шындық пенен адамдық!

Өткенді пысықтау. 10 минут

Мұғалім оқушылардан өткен сабақтағы «Кедей» өлеңін сұрап.Ой шақыру арқылы сабақты қорытындылайды.( Оқушы ой шақыруды интерактивтік тақтада орындайды)

Кедей

Киімі жоқ

Жұмысы жоқ

Тұрмысы төмен

Ақшасы жоқ

Сұрақтар арқылы сабақты бекіту:

-кедейдің қандай құқығы қорғалмай тұр?

-бай еңбек ақысын төлемеді,кемсітті,менсінбеді.

-сенің ойыңша кедей болмау үшін не істеу керек?

(әртүрлі пікірлер өрбейді) Мысалы:менің ойымша еңбек ету керек.т.б.

- сенің ойыңша қазіргі заманда кедейлер бар ма,болса неге?

(әртүрлі пікірлер өрбейді) Мысалы:менің ойымша бар,олар жалқаулар,оқығысы келмейді,жұмыс жасағысы келмейді.т.б.

Жаңа сабақ.24 минут

1.Мұғалім толеранттық қағидалар және полиэтникалық мәдениет туралы шағын мағлұмат беріп өтеді.

1.Мұғалім жаңа сабақты таныстырады.Сабақтың «Сот» түрінде өтетінін ескертеді.

2. Оқушылар алдын ала ізденіп,жинақталған мәліметтері бойынша Ш.Мұртаза туралы мағлұматтарын ортаға салады.

3.Сотқа қатысатындар:

Сот төрайымы: Мырзабаева Наргиз Қуаныш қызы

Соттың хатшысы: Бриматова Карина Кайратқызы

Прокурор:Бажирова Аружан Болатовна

Қорғаушы: Таңатқанова Айым Ержанқызы

Айыпталушы Атамырза: Борсақанов Айдос

Жәбірленуші Тұрар:Касенов Әділбек Асылханұлы

Куәлар:

Серік - Расул

Қабылбек- Диас Умаров

Әліпбек атай- Тамерлан

Ақкөз ағай-Диас Туканов

Қалған оқушылар сот кеңесшілері болады.

Сот сотта қаралатын мәселе таныстырады:

Сот: Бүгін сот залында тәртіп бұзып,өзгенің меншігіне рұқсатсыз кіріп,өзгеге жала жапты деген айыппен Атамырзаның ісі қаралғалы отыр, сотты мен сот төрайымы мырзабаева Наргиз Қуанышқызы жүргіземін.

Соттың хатшысы: Бриматова Карина Кайратқызы

Прокурор:Бажирова Аружан Болатқызы

Қорғаушы: Таңатқанова Айым Ержанқызы

Сот: Хатшы толық келуі қамтамасыз етілді ме?

Хатшы: Иә,толық қамтамасыз етілді . Сіздің шақыртуыңызды күтіп отыр.

Сот: Ендеше прокурорды тыңдаймыз.

Прокурор:

Сәлметсіздер ме?айыпталушы Атамырза Тұрарға жала жабу мақсатында,Серікті бопсалау арқылы ұрлыққа итермелеп, Тұрардың ар-ожданына тигісі келген. Сондықтан Атамырзаның ісін дұрыс қарауды өтінемін.

Сот: Қылмыскер тұрыңыз,қылмысыңызды мойындайсыз ба?

Күдікті: Жоқ

Сот: Ендеше жәбірленушіні ортаға шығыңыз.

-Өзіңізді қорғауға,өз ойыңызды айтуға,сонымен қатар өзіңізге қарсы куәлік бермеуге құқығыңз бар және біреуді кінәлау мақсатында жалған куәлік жасасаңыз заң алдында жауап бересіз.

Жәбірленуші: Атамырза маған жала жапқысы келді Ол кеше кешке Интернат қоймасына ұрлыққа түсуге Серікті итермелеген.Кешке біз Қабылбек екеуміз бөлмеде отырғанбыз.Бір кезде аулада тарсылдаған дыбыс естілді.Екеуміз жүгіре шықсақ,Ол серік екен.Қолында сом темірі бар қойманың есігін бұзғалы жатыр.Біз оны ұстап алып ,неге бұлай жасағанын сұрап қыспаққа алып едік.Ол қорқып,мойындады.Ол өзін Атамырза қорқытып,әкесін әкесіне айтып,жұмыстан шығарқызатынын айтты.Ол қоймадан ақ жайма ұрлап әкел.Бүгін Ақкөз ағай Тұрарға базардан ақ жиде әперді.Сондықтан интернатта болған ұрлықты Атамырзадан көреді де ол масқара болады -деді.

Сот: Күдікті Атамырза орныңыздан тұрыңыз.

-Сіз кінәңізді мойындайсыз ба?

Күдікті:

-жоқ

Сот:Күдікті ортаға шығыңыз.

-Өзіңізді қорғауға,өз ойыңызды айтуға,сонымен қатар өзіңізге қарсы куәлік бермеуге құқығыңз бар және біреуді кінәлау мақсатында жалған куәлік жасасаңыз заң алдында жауап бересіз.

Күдікті:

Мен ол жерге барған жоқпын .Ұрлық жасағысы келген Серік және оны ол жерден көргендер бар.Ал Тұрар мен Қабылбек оны көріп қалған.Мен ештеңе істеген жоқпын ғой.

Қорғаушының сөзі:Күдікті рас айтады.Ол күні күдікті интернат маңында , яғни қылмыс болған жерде болмаған.Міне интернат маңына қойылған бейне бақылауға назар салайық. (бейне таспа көрсетіледі.) бұл жерде тек Серік, оны ұстап алып жатқан Тұрар мен Қабылбек қана бар.Сонымен қатар мына сом темірде қылмыс орнынан алынды.Мұнда күдіктінің қол таңбасы жоқ. (Сом темір көрсетіледі)

Прокурор: Мен куәларды шақыруыңызды өтінемін.

Сот:Хатшы куәларды шақырыңыз.

Хатшы: Куә Серікті шақырамыз.

Сот:Өзіңіз туралы мәлімет беріңіз.Сіз куә ретінде шақыртылып отырсыз. Өтірік немесе жала жабу мақсатында куәлік жасасаңыз заң алдында жауап беретініңізді ескертемін.

Серіктің сөзі:

Мені Атамырза қорқытып,әкесіне айтып, әкемді жұмыстан

шығарқызатынын айтты.Ол қоймадан ақ жайма ұрлап әкел.Бүгін Ақкөз ағай Тұрарға базардан ақ жиде әперді.Ол бүгін интернатта жалғыз қалды. Сондықтан интернатта болған ұрлықты Атамырзадан көреді де ол масқара болады -деді.

Хатшы: Куә Қабылбекті шақырамыз.

Сот:Өзіңіз туралы мәлімет беріңіз.Сіз куә ретінде шақыртылып отырсыз.Өтірік немесе жала жабу мақсатында куәлік жасасаңыз заң алдында жауап беретініңізді ескертемін.

Қабылбектің сөзі :Мен де жәбірленуші айтқандай Тұрар екеуміз бөлмеде отыр едік даладағы тарсыл-гүрсілден далаға шығып Серікті ұстап алдық. Серік бәріне Тұрар кінәлі екенін айтты.

Хатшы: Куә Әліпбек шақырамыз.

Сот:Өзіңіз туралы мәлімет беріңіз.Сіз куә ретінде шақыртылып отырсыз. Өтірік немесе жала жабу мақсатында куәлік жасасаңыз заң алдында жауап беретініңізді ескертемін.

Әліпбектің сөзі:Мен ештеңе көрген жоқпын,тек балалардың айтуымен ғана біліп отырмын.Қойма есігі бұзылған жоқ.

Хатшы: Куә Ақкөзді шақырамыз.

Сот:Өзіңіз туралы мәлімет беріңіз.Сіз куә ретінде шақыртылып отырсыз. Өтірік немесе жала жабу мақсатында куәлік жасасаңыз заң алдында жауап беретініңізді ескертемін.

Ақкөздің сөзі:Рас, кеше таңертең базардан Тұрарға ақ жиде сатып әпергенімді мойындаймын.Қылмыс туралы білмеймін.

Сот: Сөзді прокурорға береміз.

Прокурордың сөзі:Менің ойымша Атамырзаның қылмысы тегіс дәлелденді.Біреуге жала жабу мақсатында,өзгені қорқытып,бопсалағаны үшін Қазақстан Республикасының қылмыстық кодексінің 181 бабы бойынша шара қолдануыңызды сұраймын.

Сот: Қорғаушыға сөз береміз

Қорғаушының сөзі :Сот жолдас,қымбатты сот кеңесшілері бүгінгі сот отырысында күдіктінің 175 бап бойынша «ұрлық жасамау,өзгенің мүлкін рұқсатсыз алмау,біреудің үйіне рұқсатсыз кірмеу» бағытындағы қылмысы дәлелденген жоқ. Бірақ Қазақстан Республикасының қылмыстық кодексінің 181 бабы бойынша Біреуге жала жабу мақсатында,өзгені қорқытып, бопсалағаны анықталды. Сондықтан күдіктінің бұрын мұндай қылмыс жасамағанын,әлде де тәртібін дұрыстауға болатынын ескере отырып,кешіріммен қарауыңызды сұраймын.

Соттың сөзі:Сот кеңесшілерімен кеңеседі.

Датаушы топ:

-Атамырза кінәлі ,ол өзінің әкесінің қызметін пайдаланып отыр.

-Ол қызымет бабын пайдалануға байланысты кодексті бұзбақшы ғой.

-Өзінен әлсіздерді басыну,кемсітуге байланысты қылмыстық кодекстің 179 бабына қайшы келіп отыр емес пе?

-Ол тіпті өз қатесін түсініп те отырған жоқ қой ,біз оны қалай қорғаймыз?

Жақтаушы топ:

-Мен Атамырза кінәлі емес деп ойлаймын өйткені ол қылмыс болған жерге барған жоқ

-Иә дұрыс айтасың,бұл жерде Серік кінәлі емес пе?ол сол қылмыс орнынан ұсталып отыр.

-Жоқ ол егер Атамырза бопсаласа,өз пікірі жоқ па,неге үлкен кісілерге ескертпейді?

-Мен Серік те Атамырза сияқты кінәлі деп ойлаймын.

Соттың сөзі:Жәбірленуші соңғы сөзің

Жәбірленуші:Мен Атамырзаны кешіремін.Екіншілей бұлай жасамайды деп ойлаймын.

Соттың сөзі:Күдіктінің соңғы сөзің

Күдікті: Мен барлығыңыздан кешірім сұраймын.Енді бұлай жасамаймын.

Соттың шешімін оқиды:

Біз Атамырзаның кінәсін кешіріп,Екіншілей бұлай жасамауын.Қазақстан Республикасының қылмыстық кодексінің талаптарын сақтауын ескертеміз

Толеранттылық бағытта не білдіңдер?

Бекіту: 5 минут

1.Досына жала жабу-Досты сыйла

2.Жалпы адамдар арасындағы сыйластық

3.Тұрардың адалдығы

4.Біреуді кемсіту-адамдар тең құқылы

5.Тұрардың шыдамдылығы

6.Сатқындық

7.Қабылбектің адал достығы

Қ.Р конститутциясының заңнамалары туралы

Мұғалім: Сонымен балалар Біз осындай жағдайлардан аулақ болып біліп жүру үшін мына баптарды естен шығармайық

Баптар:

Оқушыларды бағалау: Мұғалім сабаққа белсенді қатысқан оқушыларды мадақтап,бағалап өтеді.

Үйге тапсырма:Мәтінді түсініп оқып келу.