Конспект урока "Джумледе сёзлернинъ бири-биринен багъы". 3 класс ( на крымскотатарском языке0

Мевзу:   Джумледе сёзлернинъ бири-биринен багъы

Дерснинъ макъсады: джумледеки сёзлер арасында олгъан багъны  огренмек; муптеда ве хабер акъкъында бильгилерни пекитмек; талебелернинъ сёз чешитлери акъкъында тюшюнджени (анълавны ) яратмакъ; метиннен чалышмагъа огретмек; сёз байлыгъыны кенлештирмек; догъру теляффуз устюнде чалышмакъ.

Бекленильген нетиджелер: джумледеки сёзлер арасында олгъан багъны  суаллер ярдымынен тапалар; муптеда ве хаберни джумледе къайд этелер; сёз чешитлерини бири биринден фаркъ (айырды) этмеге  билелер; сыныфдашларынен  эмекдаш олмагъа огренелер; нутукъ устюнде чалышалар.

Донатмалар:дерслик, джедвель, карточкалар.

Дерскетишаты

1.Тешкилий дакъкъа
Селямлашув. Дерске азырлыкъны тешкерюв.     

2.Эв ишини тешкерюв
158-мешгъ. Шиирден язып алынгъан,  не? суалине джевап берген сёзлернен  джумлелерни  талебелер окъуй. Джумлелерде баш ве экинджи дередже азаларыны сеслендирелер.

Темизязув дакъкъасы
Оджа тахтада «тенеффюс»  яза. Онынъ язылышына дикъкъат айыра.  Талебелер бу сёзни бир сатыр темиз ве дюльбер язалар. Араларындаки месафеси  бир олмалы.

3.Бильгилерни актуаллештирюв ве дерс макъсадларыны къоюв
Тахтада оджа джумлелер яза:

Ким?       Не вакъыт?             Кимге?         Насыл?    Не?       Не япты? Адиле тенеффюсте  достуна   яхшы  хабер  айтты.

Талебелер сёзлер арасында олгъан багъны окънен къайд этелер. Сёзлер усьтюне суаль язалар.
Оджа, сёзлер насыл багълангъаныны сорай.  (Талебелернинъ джеваплары.)          –  Демек дерснинъ мевзусы насыл?

159-мешгъ. Талебелер нокъталар ерине   ярдымджы сёзлерден манаджа келишкенини  къоялар.

 Меселя:  Сулейман агъа (къайда?) азбарында  (не?) къую  къазаджакъ олды.
     Джумлелерни дефтерге язалар. Баш ве экинджи дередже азаларыны бельгилейлер.
Оджа талебелернинъ джевапларыны къаиденен  тасдикълай:

Сёзлер джумледе манаджа багъланалар. Бири-биринен багълы олгъан сёзлерни тапмакъ ичюн бир сёзден башкъа сёзге суаль къоймакъ керек.

4.Дерс мевзусы узеринде иш

  160-мешгъ.Шиирни окъуйлар, къач джумле олгъанын айталар. Джумлелерде суаль ярдымынен муптеда ве  хаберни тапып, дефтерге язып алалар. Берильген сёзлерге манаджа келишкен сёзни язынъыз:
Авелене (къайда?)  … (авада);

Чатлай ( не вакъыт?) … (аязда) .

 161-мешгъ.Суаллер ярдымынен нумюнеге эсасланып эки джумле уйдурып язалар. Эки талебе тахтада чалыша.
162- мешгъ.берильген джумлелерни дефтерге язып алалар. Муптеда ве хабернинъ астыны сызалар.

5.Раатлыкъ  дакъкъасы
 Еллер эсе, къарлар ягъа.
    Балачыкълар бузда тая.
    Чаналарда тая эр кес,
    Къуванч  иле чынълай сес.

 Ойнай къызлар, огъланлар.
    Уча анда-мында топлар.
                               Л.Ягъяева

6.Лугъат иши
«Чилле» сёзюнинъ манасыны оджа анълата. Сёзнинъ манасыны лугъаттан тапып окъуй.( Йылнынъ энъ сыджакъ/сувукъ къыркъ куню.)
7.Мевзуны пекитюв
Талебелер 163-мешгъ. берильген сёзлерден джумлелер  тизелер. Дефтерге.
Ишни тез беджерген талебелерге карточкаларда къошма вазифе бериле.
 Метинни кочюрип яз. Манаджа келишкен сёзлерни тапып къой.

8.Рефлексия

Джумленинъ баш азалары … Джумленинъ экиджи дередже азалары … Сёзлер джумледе  …  Бири-биринен багълы олгъан сёзлерни тапмакъ ичюн …

9.Эв иши
164-мешгъ. Джумлелерни окъунъыз. Манаджа багълы олгъан сёзлерни  суаллер къойып, нумюне эсасланып язып алынъыз. Къаидени огренип келинъиз.