Өлеңдер. Тақырыбы: "Халқыма", "Өмірге көңілім толмайды", "Жыр алыбы Жамбыл"

Т.Рысқұлов атындағы №9 орта мектептің бастауыш сырып мұғалімі Тауекелова Салима      Мадреимовна.

                   Халқыма

         Толып- тассын дәулетің,

         Бақытты болсын әулетің.

         Оңыңнан туып алтын ай,

         Күміс күн төксін сәулесін.

         Көрмесін келер ұрпағың,

         Босқындық соғыс әуресін.

         Шектен тыс кеткен пенденің,

         Келтірсін Аллам тәубесін.

        Басыңнан бағың таймасын,

        Өмірің гүлдей жайнасын.

        Жайқалып бағың құлпырып,

        Ішінде бұлбұл сайрасын.

        Гүлденіп елім, жерім де,

        Қарасаң көзің тоймасын.

        Әрқашан халқым шат болып,

        Қуаныш тойын тойласын.

        Елімді әлем мақтасын,

        Жеті жұттан сақтасын.

       Ел басқарған ұлылар,

       Қазақтың жерін сатпасын.

       Жамандық, қырсық бәледен,

       Алланың өзі сақтасын.

       Алла деп жүрген халқым бар,

      Қасірет халқым тартпасын.

      Садағам кетсін баладан,

      Байламасын сағадан.

      Жан бергенге жай берем,

      Деген ғой Алла тағалам.

      Адамның өзі қарасаң

      Сүйек пен еттен жаралған.

      Алланың ісі бәрі де

     Адамнан ұрпақ таралған.

     Артыңнан ерген ұрпағың,

    Өмірді ары жалғасын.

     Көрініп биік шыңдардан,

    Қанаты қаққан талмасын.

    Қырандай болып самғасын

    Құлдырап артта қалмасын.

    Өмір бар жерде, өлім бар

    Көнесің басқа салғасын.

         Өмірге көңілім толмайды

  Өмірге көңілім толмайды,

  Себебі жолым болмайды.

  Жоқшылық, қайғы- қасірет

  Іштегі дертті қозғайды.

  Бәйгеге қоссам жорғамды

  Жорғалап неге озбайды?

  Құлдырап кейін қалғанда

  Ешкім де қолын созбайды.

  Сондықтан шығар әйтеуір

  Өмірге көңілім толмайды.

  Заманым солай болды ма,

  Әр адам өзін ойлайды.

  Кедейдің күні, күн емес

  Бай адам күнде тойлайды.

  Қайғысыз адам қашан да

  Өмірге мынау тоймайды.

  Жоқшылық деген жаман- ау,

  Көңілді біраз толғайды.

 Сондықтан шығар әйтеуір

  Өмірге көңілім толмайды.

 Қиянат еткен біреуге

 Өмір де бақи оңбайды.

 Көретін шығар Аллам да

 Оңбаған арсыз ондайды.

 Алланың өзі қашан да

Жақсыны ғана қолдайды.

Қара ниет жаман жан

Түбінде оңбай сорлайды.

Болса да солай бәрі бір

 Өмірге көңілім толмайды.

Көңілімді неге соншалық

Көңілсіз ойлар торлайды?

Тамаша сұлу табиғат

Кім мұны қайтіп қорғайды?

Аяймын кейде мен тіпті

Қорғансыз қалған торғайды.

Көз алдыма келтірем

Ағашсыз қалған тоғайды.

Ойласам бәрін мен мұның

Өмірге көңілім толмайды.

Біреуге берген бақытты

Үйіп те төгіп неліктен?

Біреуді бақтан қағыпты

Өзіндей жанға телмірткен.

Кінәлап қайтем заманды

Заманым түзер жаманды.

Күн сайын неге барады

Қалың ой қаптап санамды?

Ойласам бәрін осының

Өмірге көңілім толмайды.

Амандық болсын тілерім

Осыған мәз боп жүремін.

Амандық болса бәрі бар

Осы ғой менің білерім.

Толқиды кейде жүрегім

Жақсыға құлақ түремін.

Жақсылық елге тіледім

Бір Алла өзі тірегім.

Жамандық көрсем күйемін

Өмірді мен де  Сүйемін!

              Жыр алыбы Жамбыл

Ырымдап Жамбыл таудың атын қойған,

Өсіпті бала болып өнер қуған.

Атына заты сай боп, Жамбыл бабам,

Талабы таудай биік дара болған.

Әкесі Жап еді,анасы Ұлдан,

Ұрпағы болды атақты, дара туған.

Көрініп Жамбыл баба биік шыңнан

Шашуын шашты елге кәусар жырдан.

Бата алған Сүйінбайдан он бес жаста,

Бақыт ғой бұл дегенің қонған басқа.

"Көрұғлы"дастаны мен қазақ, қырғыз,

Батырлық эпостарын айтқан жатқа.

Алған соң ақ батаны Сүйінбайдан,

Басына тұғырлы боп бақыт қонған.

Жас еді жас шыбықтай солқылдаған

Сол кезде он бес жасқа енді толған.

Өнердің бесігінде тербеліпті,

Ән- жырға кең даланы кенелтіпті.

Атақты абыз жырау, әрі жыршы,

Өшпейтін өлең сөздің дүлділі еді.

Жырына арқау етіп ол ерлікті,

Халқына отты жырмен дем бергенді.

Ұлы жүз Шапырашты шыққан тегі,

Поэзияның бұтақ жайған бәйтерегі.

Халқына қадірі артып, даңқы  өрлеген,

Жырлары ақ жаңбырдай нөсерлеген.

Алатаудың ақиық қыранындай,

Қанат жайып биікке көтерілген.

Даламыз мөлдір кәусар жырға толсын,

Елімде бейбітшілік заман болсын.

Жамбылдай дара тұлға әкелетін,

Аналар алтын құрсақ аман болсын.

Жамбылдай бабамыздың жолын берсін,                                                                                        Осындай жақсылықты елім көрсін.

Есігін мына өмірдің айқара ашып,

Жамбылдай сөзге шешен ұлдар келсін.