«Мұғалімнің кәсіби шеберлігі – білім сапасының кепілі»

Мукашева Ризагуль Каиргельдиновна

Павлодар облысы «Ақтоғай ауданының жалпы білім беретін

Қараоба орта мектебі»

бастауыш сынып мұғалімі

«Мұғалімнің кәсіби шеберлігі – білім сапасының кепілі»

Білімнің іргетасы бастауыш сыныпта қаланатын сөзсіз, сондықтан бастауыш сынып мұғалімі ақ парақтай кіршіксіз құушыға талай тәлім, білім берсе, орта буын, жоғары буынға барған кезде оқушылар сөзсіз білімді нақты игере алады. Менің ойымша мұғалімнің бойында осы қасиеттердің барлығы болса, мұғалім оқушыларына толыққанды білім береді.Тәуелсіз ел тірегі – білімді ұрпақ десек, жаңа дәуірдің күн тіртібінде тұрған келелі мәселе- білім беру, ғылымды дамыту,өркениет біткеннің өзегі, білім, ғылым, тәрбие екендігіне ешкімнің таласы жоқ. А.Байтұрсыновтың «Мектеп керектері» еңбегінде былай делінген: «...Мұғалім қандай болса, мектеп һәм осындай болмақшы. Яғни, мұғалім білімді болса, ол мектептен балалар көбірек білім алып шықпақшы. Солай болған соң, ең әуелі мектепке керегі – білімді, педагогика әдістемеден хабардар, жақсы оқыта білетін мұғалім».Ұстаз қолында адам тағдыры, болашақ ел тағдыры тұрады, мұғалім өсіп, дамып келе жатқан ұрпақпен жұмыс істейді. Мұғалім сөзімен, ісімені мәдениетімен, білікті білімімен, ұйымдастырушылық қабілетімен, балалармен тіл табысудағы қасиетімен асқақ. Өз кәсібін қадірлеген ұстаз ғана педагогтік мәртебесін биік ұстай алады. «Маған жақсы мұғалім  бәрінен де қымбат, өйткені мұғалім мектептің жүрегі» - деп Ыбырай Алтынсарин айтқандай: қазіргі мектеп алдындағы міндеттерді шешуде мұғалімнің кәсіптік мәдениеті басты шарт екені аян. Бүгінгі таңда мұғалімнің ұстаздық тұлғасын қалыптастыру күшеймесе, кеміген жоқ. Білім берудің ұлттық моделіне көшкен қазіргі мектепке ойшыл, зерттеуші, жаттандылықтан аулақ, практикалық қызметте педагогикалық үйлестіруді шебер меңгерген психолог – педагогтік диагностика қоя білетін іскер мұғалім керек. Мен 2014 жылдың 02 қыркүйек айынан 29 қараша аралығында «Өрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық орталығы» Павлодар облысы бойынша педагогикалық қызметкерлерінің біліктілігін арттыру курсын сәтті аяқтадым. Осы курста алған сертификат менің ұстаздық  жолымдағы бағдаршам іспеттес болды. Себебі, дәстүрлі білім беруде бастауыш сынып мұғалімінің жетістігі тек білім сапасының көтерілуімен шектелсе, осы курсты аяқтай сала өзімнің сабақ өткізуімде бірнеше жетістіктерге жетіп, оқушыларымның бойынан сабаққа қызығушылықтары артқандығын, бір-бірінің ойын талдау қабілетінің дамығанын, топпен жұмыс жасай білу, сындарлы ойлану, өз пікірін ортаға еркін салып, жеткізуіғ т.с. қасиеттерінің артқандығын байқадым. Оқушыларым мектепішілік, қалалық, облыстық олимпиадалар мен облыстық, республикалық байқауларда жоғары дәреже көрсетіп, менің еңбегімнің жемісі бағаланды. Бұл ұстаз үшін үлкен жетістік. Елбасымыздың да ұстаз  мәртебесін көтеруіміз қажет деген сөзіне дәлел болады. Жаңалықтың жаршысындай өзіме зерделеп, зерттеп білім басы бастауыштан деген қағиданы басты назарда ұстаймын, оқушыларымның білім сапасын жете қадағалап отырамын. Мен тәрбиелеген оқушылар функционалды сауатты, париоттық рухы жоғары, отандық біліммен сусындаған болашақ ел тізгінін ұстайтын жеке тұлға болып қалыптасатынына сенімім мол. Осыған сүйене отырып, мен білім беру барысында оқушыларымның функционалдық сауаттылығын дамытуды, жолға қойдым. Мұғалім даму жұмысының көшбасшысы екенін ескерсек, менің жұмыс жүйем: жаңа бағдарлы оқытудың барысында алдымда тұрған келелі міндеттердің бірі – оқушылардың өз бетімен жұмыстануына, ойлануына мүмкіндік жасау. Мен сабақтарымда 7 модульді қолдана отырып, келе жатырғаныма бір жылдан аса уақыт өтті. Осы аралықта оқушылар сабақ барысында бір-бірімен әріптестікте жұмыс жасай отыра, өзара білім алмаса білді. Жұптық, топтықталқылау барысында ұйымдастырушылыққа үйренеді, бірін –бірітүзетеді, оқытады. Сыныпта белсенді ашылып өз ойын білдіре алады. Менің оқушыларымның білімін бағалау кезінде қиналып, шешімін таппай жүрген сұрақтарым болатын. Оы сұрақтарымның шешімін тапқандаймын,Неге? Өйткені сабақта критериалды бағалауды жүйелі түрде жүзеге асырып келемін. «Екі жұлдыз, бір тілек » әдісі арқылы бастауыш сынып оқушыларының өз ісіне сын көзбен қарау, сапалы жұмыс жүргізе білуге үйреніп келеді. Оқушыларым мектепішілік, қалалық, облыстық олимпиадалар мен облыстық, республикалық байқауларда жоғары дәреже көрсетіп, менің еңбегімнің жемісі бағаланды. Бұл ұстаз үшін үлкен жетістік. Елбасымыздың да ұстаз  мәртебесін көтеруіміз қажет деген сөзіне дәлел болады. Жаңалықтың жаршысындай өзіме зерделеп, зерттеп білім басы бастауыштан деген қағиданы басты назарда ұстаймын, оқушыларымның білім сапасын жете қадағалап отырамын. Мен тәрбиелеген оқушылар функционалды сауатты, париоттық рухы жоғары, отандық біліммен сусындаған болашақ ел тізгінін ұстайтын жеке тұлға болып қалыптасатынына сенімім мол.  Ұлттық мемлекеттің дамуы, өркениеті негізгі үш шешуші кезеңнен тұрады:

1. Жаңа ғылыми жаңалықтарды игеруі

2. Білімнің деңгейін көтеруі

3. Мамандардың кәсіби білімімен айқындалуы

4. Ілтипаттылығы, сенімі, әділдігі, төзіммен сабыр сақтауы.

Белгілі педагог К.Ушинский: «Мұғалім-өзінің білімін үздіксіз көтеріп отырғанда ғана мұғалім. Оқуды, ізденуді тоқтатысымен оның мұғалімділігі де тоқтайды» - деген. Сондықтан ұстаз-шәкірт-ұстаз болуы қажет. Белгілі ағартушы педагог ғалымдар: С.Қалиев, Ә.Нысанбаев, Ш.Т.Таубаева, Қ.Жарықбаев, Б.Барсай тағы басқа ғалымдардың еңбектеріне сүйене отырып, мұғалімнің мәдениеті мен шеберлігін, интеллектуалдығын бірнеше бөліктермен анықтауға болады. Ұстаздық қызметтік қыры мен сыры мол, сондықтан да ұстаздар өз ісінің әрбір қыр-сырын жетік меңгеру, игеру жолында кәсіптік шеберлікті толық меңгерсе ғана бүгінгі қоғамымызды байытатын, дамытатын, жаңартатын адам тәрбиелеуге мол мүмкіндік ашылатыны күмәнсіз.Мұғалімнің кәсіби білік дағдылары оның жеке кәсіби педагогикалық мәдениетін көрсететін өлшем. Олай болса жаңаша өмірге бет бұрып, жаңаша ой түзеген егемен еліміздің ұрпағын білім нәрімен сусындататын саналы тәрбие, сапалы білім беретін жеке тұлға, мәдениеті мен кәсіби шеберлігі шыңдалған мұғалім – ғасыр көшін бастаушы болап табылады. Мұғалім — бүгінгі оқушы — ертеңгі қоғамның, елдің тірегін өмірге дайындаушы. Мұғалім мамандығының құндылығы да осында деп түсінгеніміз дұрыс.Білімді де білікті маман даярлаудың мақсаты — маманның бойында іргелі де жүйелі білім, кәсіби іскерлік пен дағды, шығармашылық белсенділік пен еркіндік, мәдени ойлай білу қабілеттерін қалыптастыру болса, білім ғасырындағы білім берудің жаңа жүйесі нені оқыту (білім мазмұны), қандай жүйеде оқыту (құрылымы), қалай оқыту (педагогикалық технология) мәселелерін шешуге бағытталуда.Жалпы бала жаны жаңалыққа құмар, білмегенін білгісі келіп, белгісіз нәрсені ашуға тырысатын болғандықтан, бастауыш сыныптан бастап олардың осы талпынысын дамытуға көңіл бөлуі тиіс. Оқушылардың сүйіспеншілігін арттыру мақсатында сабақ барысында тиімді әдіс- тәсілдерді қолданып, күнделікті өтілетін әрбір сабақты ұтымды ұйымдастыра білу- мұғалімнің басты мінеті екені белгілі. Өйткені, бәсекеге қабілетті тұлға даярлауда білім сапасын көтерудің негізгі тетігі – білімді ұстаз. Яғни мұғалімнің кәсіби шеберлігі жоғары болған жағдайда – білім сапасы артады дегім келеді.