Методическая разработка урока по алгебре на тему: "Рационал теңдеулер"

      8 сынып, алгебра

Сабақтың тақырыбы:  Рационал теңдеулер

Сабақтың мақсаты:

• Оқушыларға рационал теңдеулер туралы  білімдерін кеңейту, бөлшек- рационал  теңдеулерді шешуді үйрету.
• Есептер шығару арқылы оқушылардың  ойлау және  тез есептеу қабілеттерін дамыту, пәнге қызығушылықтарын арттыру.
• Ұқыптылыққа,  шапшаңдылыққа, өзбетімен жұмыстануға, қатесіз   шығаруға  баулу.

Сабақтың түрі: Жаңа  білім беру

Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап.

Сабақтың барысы

I. Ұйымдастыру бөлімі. 1мин

   А) Балаларды түгендеу.

   Ә) Үй жұмысын кезекшілер тексереді

   Б) Сабақтың мақсатын айту: «Балалар, бүгін сабақта біз бөлшек-рационал теңдеулерді шешуді үйренеміз».

II. Тақырып бойынша пысықтау сұрақтары. 1мин

                       

1.                             түріндегі теңдеу қалай аталады?

2.                   формуласымен есептелетін сан қалай аталады?

3. Егер D>0 болса, онда квадраттық теңдеудің неше түбірі болады?

4. Егер D=0 болса, онда квадраттық теңдеудің неше түбірі болады?

5. Егер D<0 болса, онда квадраттық теңдеудің неше түбірі болады?

6. Қандай жағдайда квадраттық теңдеу келтірілген квадраттық теңдеу деп атайды?

 

7.                             теңдеуінің  коэффициенттерін атап шығыңдар.

8. Егер квадраттық теңдеуінде коэффициенттердің бірі – b не с немесе b мен с-ның екеуі де 0-ге тең болса, мұндай теңдеулерді қалай атайды?

9.                             Виет теоремасының тұжырымдамасын айту.

Келтірілген квадраттық теңдеу түбірлерінің

қосындысы қарсы таңбасымен алынған екінші

коэффициентке, ал көбейтіндісі бос мүшеге

тең болады.

III. Ауызша жаттығулар (тақтада) 3 мин

1.Теңдеуді шеш:

х²-121=0

х²-17=0

х²-5х=0

2х²+16х=0

2.Теңдеудің неше түбірі бар?:

2х²+3х+1=0  -  2 түбір

4х²+4х+1=0 – 1 түбір

4а²-5а+9=0   - түбірі жоқ

3.

Квадрат теңдеудің дискриминантың есепте:

х²+2х-3=0

х²+3х-4=0

2х²-5х+3=0

4. 2 мин

 Әріптің қандай мәнінде алгебралық өрнектің мағынасы болмайды:

III. Жаңа сабақты түсіндіру:

1. Еске түсіру .Мына теңдеулер қалай шешіледі:2мин

  2.Жаңа сабақты түсіндіру:10мин

  Теңдеудің екі жағы да рационал өрнектер болса, ондай теңдеулері рационал теңдеулер деп атайды.

Теңдеудің екі жағы да бүтін рационал өрнектер болса,онда  ол бүтін рационал теңдеу деп аталады: 

Мысалы, х-3=0  ,  х²+ х=1,5   және    - 2 =  – бүтін теңдеулер.

ал теңдеуде бөлшек рационал өрнек бар болса,ол бөлшек–рационал теңдеу деп аталады. Мысалы,  = ,    +х2х-15 .

Бөлшек-рационал теңдеуді шешу кезінде келесі алгоритм қолданылады:

1)   теңдеуге кіретін бөлшектердің ортақ бөлімін табамыз;

2)   теңдеудің екі жақ бөлігін ортақ  бөлімге келтіреміз;

3)   алымдарын теңестіру арқылы бүтін рационал теңдеуді аламыз;

4)   шыққан теңдеуді шешеміз;

5)   шыққан түбірлердің ішінен бөгде түбірлерді алып тастаймыз.

Теңдеу шешуді қарастырайық:

1.

№173(1) 63 бет

=             х+40

Х+1=2              х-4  - бөгде түбір- бөлшектің бөлімін нөлге

 х=2-1                               айналдырады.(нөлге бөлуге болмайды)

х=1

Жауабы: х=1

2.

№ 174 (1)

=                         

 = -                     х-10

х²=-(х-2)                     х

х²=-х+2

х²+х-2=0

х+х=-1

х*х=-2

 =-2,    =1-бөгде түбір

Жауабы: -2

3.

№175 (1)

1)    =7         х-50,  х5

Х+4=7(х-5)

Х+4=7х-35

-6х=-35-4

-6х=-39

х=-39/-6

х=6,5  Жауабы: 6,5

IV Оқулықпен жұмыс : №173 (3) , 175 (-9, 0,10 сандар)  63 бет – өзіндік жұмысы

Тексеру:

№ 173 (3)

Жауабы: 0 және 1

№ 175 (-9)

Жауабы: 4,1

№175 (0)

Жауабы:-4

№175 (10)

Жауабы: 6

0 қате – 5

1 қате – 4

2,3 қате – 3

4 қате – ештене

V. Үйге тапсырма

  №173(2,4) , №174(2) ,175 (2 пункт)  63 бет, пр9 61 бет- оқу, білу

VI.  Қорытындылау: 

1)  Бөлшек-рационал теңдеудің бүтін рационал теңдеуден қандай айырмашылығы бар?

2)  Алгоритмді қайталау.

     Оқушыларды бағалау.