Разработка классного часа"Мың бір мақал"

Сабақтың тақырыбы: Мың бір мақал – жүз бір жұмбақ.

Сабақтың мақсаты: Б Мақал, жұмбақ туралы білімдерін тереңдету.

                                 Д Тіл дамыту, көпшілік алдында өзін еркін ұстап, еркін сөйлеуге дамыту.

                                 Т Адамгершілік асыл қасиеттерді оқушы бойына сіңіру.

Сабақтың түрі: сайыс сабақ.

Сабақтың типі: дәстүрден тыс.

Сабақтың көрнекілігі: слаидтар, кесте карталар.

Сабақтың байланысы: әдебиет.

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру.

2. Кіріспе сөз.

Мақал-мәтелдер мен жұмбақтар бір ғасырдың ғана     емес, олардың алғашқы үлгілері есте қалмаған ерте заманда туып, өзінің қалыптасу, даму, өсу процесінде талай ғасырмен бірге жасасқан. Мақал-мәтелдерден халықтың ой-санасы, дүниеге көзқарасы мол көрініс тапқан.

        Халық терең ойды аядай қалыпқа сыйғызып, шебер беруге тырысқан. Сөйтіп, тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйінін жинақтап, қорытып берді. Ал жұмбақ адамның дүниетану жолындағы ойының, қиялының шамасын білдіреді. Жұмбақ ауыз әдебиетінің ертеден келе жатқан түрі. Ол баланы жастайынан қиялдай білуге, табиғатты, қоршаған ортаны бақылап, аңғарымпаздыққа, тапқырлыққа баулиды.

        Олай болса

1. «Мақал-сөздің мәйегі» атты сайысымызды бастайық. Ереже бойынша қазір әр топ 1 минут ішінде неше мақал айтатынын көрейік. (Мақалшылар сайысы болған соң келесі кезек жұмбақтарға беріледі). 2. Жұмбақ – балаларды тек тапқырлыққа үйретіп қана қоймайды, ол үлкендерді де өмірді танып білуге үйрететін, тапқырлыққа тәрбиелейтін құрал. Мәселен, бұрын қазақта күйеу таңдаған қыз, қыз айттыруға келген жігітке жұмбақ ұсыну арқылы олардың ақыл-парасатын айқындайтын болған.

        Келесі кезекте жұмбақшылар сайысы:

        Қазір мен екі топқа бір-бір жұмбақтан екі топқа жасырамын. Соны шешкен соң олар бес жұмбақтан бір-біріне жасырады.

        Жұмбақтар сайысы бағаланған соң келесі кезек суретті мақалға беріледі.

3. Суретті мақалды шеше бастаған кезде әр сыныптың (топтың) көрермендері мақал-мәтел жарыстырып, мұғалімнің қолындағы суретті мақалды шешеді.

4. Суретті мақал шешіліп болған соң кезекті сайыс.

        Мұғалім берген сөздерді өз қалауымен үйлестіріп алып (3 сөз)

Соған байланысты мақалдар айтады.

 Бес.   Жеті.  Қар.

     Бала.   Дос.

           Еңбек.

Ер қаруы-бес қару.

Жеті жұрттың тілін біл.

Жеті түрлі білім біл.

Қалауын тапсаң қар жанады.

Бала-адамның бауыр еті.

Дос-жылатып айтады.

Еңбек түбі-береке. т.б.

        Ал олар ойланғанша көрермендер қарама-қарсы сөздері бар мақал-мәтелдер айтады.

Мақал: Үлкенге құрмет-кішіге ізет.

Е: Уақытқа байланысты көрермендер жұмбақтар жасырылады.

1. Ішіне тамақ салынған,

Есігі тастай жабылған.  (жұмыртқа)

2. Қамыс құлақ, тостаған тұяқ,

Мінсең-қанат, сүті-дәрі, еті тамақ.  (Жылқы)

3. Аяғы жоқ, қолы жоқ.

Бірақ тыныш тұрмайды.

Сақтамасаң қорын тек

Барша тірлік құрайды. (Су)

4. Туған жердің белбеуі

Шұбатылып қалыпты

Керемет-ау кернеуі

Тасты тесіп, жарыпты.  (Бұлақ)

5. Соңғы сайыс. «Мақалды аяқта»

2 мұғалім айтады. 2-ден өздері біріне-бірі.

1. Қалауын тапсаң.....

2. Әмірші де ...  туады.

3. Суға кеткен ...

4. Қыздың көзі ...

5. Әзіл айтсаң да ...

6. Жеті жұрттың тілін біл.

Шараны қорытындылау үшін сөз әділқазыларға беріледі

Жалпы қорытындылау.

Мақалмен аяқтау.

Ойнап сөйлесең де ойлап сөйле.

Өнерлі жігіт өрге озар

Жігітке жетпіс өнер де аз.

Оқусыз білім жоқ, білімсіз күнің жоқ.

Еңбек түбі – береке. т.б.