Разработка урока по технологии на тему "Гобелен"

8 сынып

Сабақтың тақырыбы:  Гобелен өнері туралы түсінік.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Оқушыларға жалпы гобелен туралы мағлұмат беру, орындау жолдарын  түсіндіру.

Тәрбиелік:  Эстетикалық талғамға, тапжылмай отырып жұмыс істеуге тәрбиелеу; оқушыларда еңбекке деген сүйіспеншілік қалыптастыру.

Дамытушылық:  Жұмыс істеу дағдыларын, оқу еңбегі шеберліктерін дамыту.

Сабақ өткізу әдісі: түсіндіру, иллюстрациялық.

Сабақтың түрі: аралас сабақ.

Пәнаралық байланыс:  бейнелеу өнері, тарих.

Құрал-жабдықтар:  Біз, тоқыма жіп, мата, қайшы.

Сабақ барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі.  Оқушылармен сәлемдесу, жоқ оқушыларды белгілеу, құрал-жабдықтарын тексеру.

II. Жаңа тақырып.

   Гобелен дегеніміз сурет салып тоқылатын кілем яғни сәнді  тоқыма жиһазы, өткізбе әдісімен тоқылады.

Әр шебердің өз қолымен жасалатын дүние болғандықтан гобелен кілемінде белгілі бір тақырып бойынша қайталанбас суреттер көрініс береді.Гобеленнің жай кілемдерден айырмашылығы-суретімен 

колориттік түстерінде. Колорит дегеніміз-түстердің үйлесімі.Бұл күрделі де қиын жұмыс. Шыдамдылықты,ептілікті, түс үйлесімін құрастыра білуді талап етеді.Гобелен –өнері толықтырылып, толысып кемелденуімен бірге өзінің тұнықтырар көркемдігімен, жансергітер әсемдігімен, өміршеңдігімен халықтың тұрмыс тіршілігіне, мән мағынасына қосып заттық және рухани өмірін әрлей түсті,сән-салтанаты арттырып отырады.Халықтың ғасырлар бойы ұрпақтан ұрпаққа,атадан балаға мирас болып келе жатқан асыл-мұралары- гобелен тоқуда сюжеттік суреттер салу жолдары іздестіріледі.Көркем  композициялық туындының алғашқы үйісі тақырыптық мазмұңға сәйкес болуы керек. Гобелен өнері заман талабына сай үнемі өзгеріп, дамып отырады.Гобеленмен айналысушы суретші  тоқымашы,гобелен өнерінің шебері болуы керек.Өнер туындыларының иесін шебер деп атаған. Шеберлер табиғаттың әсем көріністерін гобелен кілемдерінде жиі қолданған.Гобелен тоқуда

негізінен кендір жіп,өсімдіктер,қатырма қағаз және жүннен иірілген

 жіп пайдаланады.Оны әдемілеп бояйды. Гобелен өнерінің шығу

 тарихы 15ғасырдан басталады. Ең алдымен Франция, Англия, Италия, Германия елдерінде дамыды.Кейінен Балтық жағалауы,Кавказ және   Ресей елдерінде дамыды.Гобелен өнерінің отаны Франция 1607жылы Францауада де Плащ пен Комансоның атқарған орны ерекше.Екеуі

бірігіп  Парижде гобелен тоқитын шағын шеберхана ашты. Париждегі

Сен Марсель предметесінде Париждік отбасы гобеленовтар сюжеттік өрнекті композициялары гобелен атауы болып дами бастады.Италия

 шеберлері Париж шеберлерімен алтын,күміс жіптерді қолданып

айдында жүзіп жүрген аққуларды гобелен бетіне бейнелеген.

Еуропадағы қызықты әрі тартымды керемет тоқылған Хальберштат

соборындағ«Ангелы» неміс сюжеттік  гобелені.Англиядағы гобелен өндіретін монуфактура  патша маңындағы мортлейка қаласында пайда болды.Балтық жағалауы суретші шеберлері гобелен тоқуда толқын тәрізді табиғат көрінісін бейнелеген.Гобелен өнерінің қазақ қолөнерінде

қадам басуы,қарқындап дамуы1770 жылдан басталады.Қазақ ұлттық гобелн өнерінің шебері  Құрасбек Тыныбеков.1770 гобелен өнерін Балтық жағалауының елінен әкелді.Қазақ қыздарының  ішінен осы салаға тұңғыш жол салған Бәтима Есмұратқызы Зәуірбекова.

8 сынып

Сабақтың тақырыбы:  Станокта тоқу әдістері.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Оқушыларға жалпы гобелен туралы мағлұмат беру, орындау жолдарын  түсіндіру.

 Тәрбиелік:  Эстетикалық талғамға, тапжылмай отырып жұмыс істеуге тәрбиелеу; оқушыларда еңбекке деген сүйіспеншілік қалыптастыру.

Дамытушылық:     Жұмыс істеу дағдыларын, оқу еңбегі шеберліктерін дамыту.

Сабақ өткізу әдісі: түсіндіру, иллюстрациялық.

Сабақтың түрі: аралас сабақ.

Пәнаралық байланыс:  бейнелеу өнері, тарих.

Құрал-жабдықтар:   Біз, тоқыма жіп, мата, қайшы.

Сабақ барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі.

      Оқушылармен сәлемдесу, жоқ оқушыларды белгілеу, құрал-жабдықтарын тексеру.

II. Жаңа тақырып.

  Қауіпсіздік ережелерін еске түсіру. 

    ІІІ. Сарамандық жұмыс. 

Ең алдымен, рамаға лен жіппен гобеленнің негізін керіп аламыз. Жіп бір қалыпты керілуі керек. Содан кейін 5*70мм картон қағазды көлденеңінен бір жіпті астына, бір жіпті үстінен өткізу арқылы картонды орнатамыз. Гобеленнің тоқылуы полотно, алаша тәріздес айқас өткізулермен тоқылады. Раманың көлемі 750х250мм болса, онда гобеленнің көлемі 250х250мм болуы тиіс. Гобеленнің негізін кергенде жіптердің арасы 3мм аспауы керек және жіптердің арасынан саусағыңыз еркін өтуі керек.Гобеленге 250х250мм сурет салып,гуашьпен бояп дайындап алыңыз.Жіптің арақашықтығы 3мм ден аспауы керек, керілетін жіп мақтадан немесе зығырдан иірілген жіп болғаны дұрыс, себебі ол жіптер нағыз үзілмейді. Керілген жіп не қатты, не бос болмағаны жөн.Жіпті станоққа үзіліссіз орау керек.Картонды өткізіп,оның деңгейімен жіпті оңнан солға дейін түйіндейді.Мақта немесе лен жіппен әрбір астыңғы мен үстіңгі пар 2 жіпті қазық бау салып түйіндейді.Бұл гобелен тарқап кетпеу үшін керек.Осы әдісті гобелен тоқылып біткенге дейін қайталайды. 1-2 см деңгейінде ақ лен жіппен тоқып шығады. Осыдан кейін қажетті сурет жіп керілген раманың артқы бойын қозғалмайтындай бекітіледі.Гобелен тоқудың әр түрлі әдіс-тәсілдері бар: алаша тәріздес тоқу.мұнда әр жолды тоқыған сайын тек астында қалған жіптерді іліп отырады.

Жіптердің бір-бірімен байланыстырудың әдісі,бірінші екі жақтан келген жіптің бірінің үстіне бірін тоқып кері қайтуға болады және бір-бірімен қарсы келген жіпті байланыстырып кері қайтуға болады.Осындай тәсілдермен гобелен тоқылады.Суретті тоқып біткен соң жұмыстың басындағы тоқылған ақ жолақтықайта тоқимыз. Одан кейін лен жіппен қазық бау шалып түйінделеді де, станоктан гобеленді біркелкі етіп қиып аламыз.

 

8 сынып

Сабақтың тақырыбы:  Түкті кілем дайындау.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Оқушыларға жалпы гобелен туралы мағлұмат беру, орындау жолдарын  түсіндіру.

Тәрбиелік:    Эстетикалық талғамға, тапжылмай отырып жұмыс істеуге тәрбиелеу; оқушыларда еңбекке деген сүйіспеншілік қалыптастыру.

Дамытушылық:    Жұмыс істеу дағдыларын, оқу еңбегі шеберліктерін дамыту.

Сабақ өткізу әдісі: түсіндіру, иллюстрациялық.

Пәнаралық байланыс:  бейнелеу өнері, тарих.

Құрал-жабдықтар:   Біз, тоқыма жіп, мата, қайшы.

Сабақ барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі.

      Оқушылармен сәлемдесу, жоқ оқушыларды белгілеу, құрал-жабдықтарын тексеру.

II. Жаңа тақырып.

  Қауіпсіздік ережелерін еске түсіру. 

  Түкті кілемді әдетте 2-3 шебер қатар отырып тоқиды. Шебер өз-өзінен тез суырылатын етіп домақталанған өрнек жасаушы түк жіптерін санап, оның тұтас еніне жаткенше бір-ақ шалып шығады да, кесермен қиып, адарғы тарақпен арқауға бастырта қағады. Кілемше теріліп тоқылатын бұйымдардың жіптері көп түсті бояумен боялады.кілем өрнегінде, әсіресе, қызыл фонға қара, көк, сары және ақ түсті өрнектер көбірек жүргізіледі, кейде тіпті негізгі бір түстің бір-біріне жақын бірнеше өңдері де қолданылады. Мұндағы кілем өрнектері әр түрлі.