Кичээлдин
темазы:
«С\лде
туктуг, ыдык ырлыг с\з\\ бедик т=рээн Тывам»
Сорулгазы:
1.Уругларны
торээн чуртунун дугайында тодаратпышаан, улам ханыладып, Тываных сулдезиннин,
тугунун хевирин, ыдык ырынын утказы-биле ханы таныштырып,сос курлавырын, харылзаалыг
чугаазын, уран-чеченин сайзырадыр.
2.Уругларнын
чараш чувени эскерип билирин, бойдуска камныг, хомаалыг болурун, Тыва
чонувустун чаагай чанчылдарынга болгаш езулалдарынга ооредип кижизидери.
3.Уругларнын
угаан-медерелин, кичээнгеиин бугу талазы-биле сайзырадырын уламчылаар.
Дерилгези:
1.Тыванын
улуг тугу.
2.Сулде
демдээ.
3.Бичии
тугу.
4.Магнитафон.
5.Кассеталар.
6.
«Центр Азия» македи.
7.Альбом
«Тыва черивис».
Кичээлдин
чорудуу:
Уруглар
тыва аялга –биле кирип келгеш, аалчылар –биле мендилежирлер.
-Амыр-ла
бе, менди-ле бе?
-Уруглар
бис богун «Сулде, туктуг ыдык ырлыг- Сузуу бедик торээн Тывам» деп кичээливисти
эгелээр-дир бис.
-Кижинин
торээн чуртту чуден эгелээрил?
Тыны
болгаш торээн чурттан
Дынгылдайдан,
хоомейден
Чаштын
эге алгызындан
Чарын
салган анчылардан.
-Уруглар,
Тывавыс дугайында чуну билир силер?
Делегейде
алды дип бар. Оларнын эн-не улуу-Азия. Азиянын таптыг-ла дал ортузунда чуртту
«Тыва» дээр. Мээн торээн чуртум ол. Енисей азы Улуг-Хем чанында «Азия тову»
деп обелиск бар. Бистин чуртувустын найысылалы-Кызыл хоорай.Бо чылын 94 харлап
турар. Чуртувустын девискээри оске чурттарга бодаарга улуг эвес. Ынчалза-даа
бойдус талазы-биле эн-не байлак. Тыванын бай-байлаан, оон сайзыралын ырларда
шулуктерде бижээн.
Эткир
уннум ырым ырлап
Чонум
алгап аян тудаал.
Эртинези
эгээртинмес
Элбек-байлак
торээн Тывам.
Песню
звонкую слагая
Свой
народ я прославляю
Золотая,
голубая
Ты
моя Тыва родная
-Торээн
Тывавыс дугайында шулуктерде:
Сут-Хол
шалбаа,
Суур тей-деп тоолун ыдып
Суруг малын ай-деп алгаш,кожуп чораан.
Эзиминде, аргазында Элик-хулбус эргелелген.
Эргим чуртум-байлак Тывам.
Сузуум болган авамнын авамнын суду ышкаш
Суузуннуг мага-боттан адырылбас,
Тынар агаар, сеткилимнин хорзуну бооп,
Тыва дылым, дамыр ханда тудуш-дыр сен.
Кырган-ачам уран-мерген тоолундан
Кыштын узун кежээзинде сени дыннааш
Маадырлыг олбес чоннун дылы-дыр деп,
Магадааштын кезээ шагда ынакшаан мен.
Кичээлдин дуннели:
1.Кижинин торээн чуртту чуден эгелээрил?
2.Тыванын дугайында чуну билдиннер?
3.Делегейде каш дип барыл?
4.Тывавыстын бай-байлаан ырларда болгаш
шулуктерде канчаар коргускен –дир уруглар?
Тыва Республиканын Сулдези
Тыва Республиканын Сулдези, Тугу , Ыдыктыг ырызы
ханы уткалыг. Бо сулденин даштыкы хевири частып келген чечек ышкаш беш талалыг.
Мында беш диптернин найыралын коргускен утка бар.
Сулденин чоон-сонгу талазындан эртенги хун унуп
орар. Мында чырык чаагай амыдыралдын эгезин илереткен.
Кичээлдин туннели:
1) Сулде
демдек деп чул?
2) Ыдык
ыры деп чул?
3) Торээн
чуртувустун тугун чуруур.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.