Сабақ жоспары: "Позициялық санау " 8 сынып

Сынып      8

Сабақтың тақырыбы: Позициялық санау жүйелеріндегі  арифметикалық амалдар.    Қосу.  Азайту. Көбейту. Бөлу.

Сабақтың  мақсаты:  

           Білімділігі:   Екілік сандармен орындалатын арифметикалық амалдары қосу, азайту, көбейту, бөлу амалдары туралы білімдерін қалыптастыру.

           Тәрбиелігі:  Жауапкершілікке баулу,  дәлдікке үйрету.                                                                    

           Дамытушылығы:  Оқушының әрбір сабаққа ынтасы мен қабілетін біріктіріп,  пәнге деген қызығушылығын арттыру.

Сабақтың түрі:    аралас сабақ

Сабақтың өту әдісі:   сөздік, көрнекі, практикалық

Сабақтың көрнекілігі:  компьютерлер, топтамалар, тест сұрақтары т.б.б.

Оқыту формалары:   жеке, топтық және ұжымдық.

Сабақтың өту барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үйге берілген тапсырманы тексеру.

(Практикум жұмыстарын тексеру).

Өткен сабақтар бойынша қайталау сұрақтары.

1. Бүтін ондық сандарды екілік санау жүйесіне ауыстыру үшін қандай ереже қолданамыз?
2. Ондық бөлшекті екілік санау жүйесіне ауыстыру ережесі қандай?
3. Қандай жағдайда периодты бөлшек алынуы мүмүкін?
4. Ондық сандарды сегіздік,  оналтылық санау жүйесіне ауыстыру үшін қандай амалдар орындаймыз?

Жаңа материалдың мазмұны:     

§2.3. Позициялық санау жүйелеріндегі арифметикалық амалдар.

            Екілік  санау жүйесінде арифметикалық амалдар ондық жүйедегі ережелер бойынша  орындалады, айырмашылығы санау жүйесінің негізі екіге тең және тек екі цифр ғана пайдаланылады.

Қосу

 

Мысалы:

     101

+

     011

Қосу процесін кезеңімен қарастырайық.

1. Алдымен қосу кіші разрядта орындалады:

1+1= 10 қосындының кіші разрядына 0 жазылады да , бірлік алдыңғы үлкен разрядқа тасымалданады.

2. Келесі сол жақ разрядтың цифрлары мен тасымалдың бірлігі қосылады:

0+1+1=10. Қосындының бұл разрядында 0 жазылады да, бірлік тағы да келе үлкен разрядқа тасымалданады.

3. Енді үшінші сол жақ разрядтың цифрлары мен тасымалдың бірлігі қосылады:
4. Нәтижеде

101

            +

                        011

 

₁₀₀₀          алдық. Сонымен, 1000₂=8₁₀

Қосу – екілік арифметикадағы маңызды операция. Компьютерде екілік сандармен орындалатын басқа үш арифметикалық операция – азайту, көбейту, бөлу, әдетте қосуды көмегімен орындалады.

Азайту

 

Мысалы :

            101

     -     

101

Көбейту

Мысал :  101₂ мен 110₂ екілік сандарының көбейтіндісін табыңдар. Сандарды кіші разрядтан бастап бағанда орындайық:

            101                Тексеру: 101₂ = 1*2²+0*2¹+1*2⁰=5

*

            110                               110₂= 1*2²+1*2¹+0*2⁰=6

           

000

11110₂=1*2⁴+1*2³+1*2²+1*2¹+0*2⁰=16+8/+4+2+0=30₁₀

                                               Яғни 5*6=30

Бөлу

Екілік санау жүйесінде бөлу –ондық жүйедегі  сатылап бөлу сияқты орындалады. Екілік жүйеде бөлу мейлінше оңай орындалады, өйткені бөліндінің кезекті цифры тек нөл немесе бірлік қана болады.

  Жаңа сабақты бекіту: Ол үшін балаларға жаңа сабақтан бірнеше сұрақтар қоя отырып сабақты   аяқтаймын.

Үйге тапсырма:  

Сабақты қорытындылау: Жаңа материалды пысықтау, оқушылардың меңгерген білімдерін талдау,   бағалау.

Оқушыларды бағалау.