Табиғаттағы зерттеу және бақылау

Сыныбы: 4  

1-сабақ                  

Пән атауы:  Дүниетану  

Сабақтың тақырыбы: Табиғаттағы зерттеу және бақылау үшін Қолданылатын тәсілдер. Жергілікті бағдарлау әдістері   

Сабақтың мақсаты:

І  Білімділігі: Оқушылардың білім – білік дағдыларын қалыптастыра отырып, табиғат, табиғаттағы су айналымы, су, су қасиетін еске түсіре отырып, жалпы шолу жасап, білімдерін шыңдау. 

  ІІ Дамытушылығы: Оқушылардың сөздік қорын, логикасын, ойлау қабілеттерін, есте сақтау қабілетін, дүниетанымын, ой-өрістерінің дамуына жағдай туғызу.

  ІІІ Тәрбиелігі:  Айнала қоршаған ортаны, табиғатты, жер бетіндегі тіршілікті сүюге, қорғауға, қамқор, әрі бауырмал болуға, білімпаз, табиғаттың қорғаушылары болуға тәрбиелеу.

 Сабақтың түрі:  Аралас  сабақ.

Сабақтың әдіс- тәсілдері: Сын тұрғысынан ойлау элементтерін қолдану, сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, баяндау, сұрақ-жауап.

Көрнекілігі: сызбасы, карточка- сызбалар. 

Пәнаралық байланыс: әдебиеттік оқу, еңбекке баулу.

                                    Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі:

         1. Сәлемдесу.

         2. Оқушылардың көңілін, назарын, сабаққа бейімдеу, ыңғайлау.

         3. Ойға шақыру.

ІІ. Өткен материалды еске түсіру/ Жалпылау:

          1. Оқушының сөйлеу қабілетін, сөйлеу тілін сөздік қорын байқау.

          2. Неге көңіл аудару қажеттілігін анықтау, ескеру. Жан-жақты тексеру.

ІІІ. Жаңа сабақ: 

Жер бетіндегі ең көп таралған зат – су. Глобусқа немесе жартышарлар картасына қара. Онда Жер шарының төрттен үш бөлігі көгілдір түске боялған. Ол – су: мұхиттар, теңіздер, өзендер, көлдер. Судың біразы жер астына шоғырланған.  Табиғатта су үш күйде: сұйық, қатты және газ күйінде болады. Жердегі тіршілік және сан алуан табиғат құбылыстары сумен байланысты. Сусыз жер бетінде өсімдік өспейді, жануарлар тіршілік ете алмайды. Өсімдік топырақтағы қоректік заттарды суда еріген ерітінді күйінде ғана сіңіре алады. Су табиғаттағы барлық тіршілік атаулының құрамына кіреді. Көптеген өсімдіктің 80–95%-ы судан тұрады. Жануарлар мен адам денесінде де су көп. Адам ағзасының бүкіл салмағының жартысынан көбі судың үлесіне тиеді. Ол қанның, ас қорытатын сөлдің, сілекейдің құрамына кіреді. Жер бетіндегі көптеген табиғат құбылыстары суға байланысты. Су тау жыныстарын бұзады, оларды бір жерден екінші жерге тасымалдайды. Соның нәтижесінде жер бедері өзгереді – таулар, қыраттар тілімделіп аласарады, ойпаттар шөгінді жыныстарға толып, тегістеледі.   Мұның бәрі – сұйық күйіндегі су.  Егер күн салқындап, температура 0°С-дан төмен түссе, су сұйық күйден қатты күйге, яғни қар мен мұзға айналады.  Кішкене табақшаға су құйып, бетін ашық қалдырсаң бірнеше күннен кейін оның босап қалғанын көресің. Табақшадағы су қайда кетті? Ол із-түзсіз жоғалып кеткен жоқ, бір күйден екінші күйге ауысты. Сұйық күйден бу күйіне өтіп, бөлмедегі ауамен араласты.

ІV. Сергіту сәті:

                   Қорбаңдаған аюдың,           Теріп – теріп алайық,

                   Құлпынайы көп екен.          Қалтамызға салайық!

V.  Өзіндік жұмыс.

Мұз →су→ бу.

 

Табиғатта су айналымы болмаса,  не болады?  (Оқушылардың жауабы)

«Мен тұратын өлкедегі су айналымы» тақырыбына сарамандық жұмыс жасау. 

VII.  Үй жұмысы: 37- 38 беттегі мәтінді  оқып, мәліметтер іздеп, жалпы шолу жасау. Зерттеу жұмысын толықтыру.

VIII. Бағалау: Сабаққа белсене қатысқан оқушыларды  мадақтап, жеткен жетістіктерін айта отырып  білімдерін бағалау.