"Тарқыр болсаң -талас жоқ"

Тақырыбы: Тапқыр болсаң, талас жоқ.

Мақсаты:Сыныпоқушыларыныңпәндербойыншаалғанбілімдерінсаралау, ой ұшқырлықтарынбайқау, топпенбірлесеотырыпжұмысістейбілугежәнеөзбілімдерінкөрсетеүйрету.Оқушылардыңсөздікқорынмолайту, дүниетанымдарынкеңейту, тілбайлығын, шығармашылыққиялын, логикалықойлауқабілеттеріндамыту, өзойларынеркінжеткізебілугежәнешығармашылықпенеңбекетебілугедағдыландыру.Болашаққаөзүлесінқосабілетін, іздемпазұрпақетіптәрбиелеу. Жан - жақтыбілімділікке, тапқырлыққа, жылдамдыққа, ұйымшылдыққатәрбиелеу.
Сабақтың түрі: білімді бекіту.
Сабақтыңтипі: жарыс , ойын сабақ
Әдіс - тәсілдері: сұрақ - жауап, топпен жұмыс.
Пәнаралықбайланыс: анатілі, математика, қазақтілі, дүниетану.
Көрнекілігі: топ аттарыжазылғанқағаздар, мақал - мәтелдер, қанаттысөздер.
Сабақтыңбарысы:
I. Ұйымдастырубөлімі.
Оқушыларзейінінсабаққааудару.
II. Психологиялықдайындық
«Әдептілік сәлемдесуден басталады» дейді дана халқымыз. Амандасу әр халықтың мәдениетінің  алғашқы беташары.

Бразилияда бір-бірінің иығын қағады. Македонияда адамдар бір-бірімен шынтақтарымен амандасады. Корей халқы иіліп амандасады. Италияда бір-бірімен құшақтасып амандасады.Қазақтар қол алысады.

Құрметті ұстаздар, оқушылар!
"Тапқыр болсаң, талас жоқ" сайысына қош келдіңіздер! Бүгінгі сайысқа қатысқалы отырған екі топты қол соғып қояйық.

Әрбір сабақ - үйрену, ұғу, ұлағат,
Әрбір ісің - тірлік, тірек, адалдық.
Әрбір сөзің - шындық, бірлік, адамдық
Балалар, бүгін біз сіздермен "Тапқыр болсаң, талас жоқ" атты интеллектуалды жарыс өткіземіз.
Жарысқа екі топ қатысқалы отыр
I. топ"Сұнқар"
II. топ " Тұлпар"
Жарыс ережесімен таныстыру.
Әділқазылар мүшелерімен таныстыру.
Жарыс 10 кезеңнен тұрады.
1. Таныстыру
2. Сиқырлы сөздер. «Қазақстан» сөзінен бірнеше сө құрастыру
3 Мақалды жалғастыр «Домино» ойыны

4. «Мені түсін» ойыны
5. «Талапкер»
6. «Білгенге маржан»

7. «Ойлан тап»

8. Ғажайып төрттік

9 . «Кім жүйрік»Топ басшыларымен жарыс

Бас иіп топ алдына шығатын
Сәлемдесу парызы әрбір жастың
Білімдерін паш етер сайыскерлер
Сәті келіп қалғандай танысатын дегендей сайысымыздың бірінші кезеңі "Таныстыруды бастайық"!
Сөз кезегін " Сұнқар" және "Тұлпар"топтарына береміз. (Әр топ өз тобының атын, ұранын таныстырады.)
1 - кезең: Таныстыру.
І-топ. Топтың аты – «Сұңқар»
Ұранымыз: Білім алып бүгін алтын ұяда,
Ертең әлі шарықтаймыз қияда.

ІІ-топ. Топтың аты – «Тұлпар»
Ұранымыз: Асау тұлпар желдей ескен арынды,
Оқу менен еңбекке сал барыңды.

2 - кезең."Сиқырлы сөздер"
Қазір мен тақтаға" Қайырымдылық" сөзін жазамын. Қай топ осы сөзден бірнеше басқа сөздерді құраса, сол топта көп ұпай болады.(екі минут уақыт беріледі).
3-кезең. «Домино» ойыны .Мақалдың жалғасын тап.

1-топ
1.Тіл тасжарады,
тасжармаса... (бас жарады)
2. Батыр туса ел ырысы,...(Жаңбыр жауса жер  ырысы)
3. Ғылымтеңіз,...(білім кеме )
4.Жақсы сөз-.. (жарым ырыс)
5.Шебердің қолыортақ,шешенің... (тілі ортақ)

2-топ
1.Өнер алды -...(қызыл тіл)
2.Айтылған сөз-...(атылған оқ)
3.Жылы-жылы сөйлесең,жылан... (інінен шығар )
4. Оқуинемен.....(құдық қазғандай
5.Асылтастаншығады,..(Өнер жастан шығады )


4 кезең «Мені түсін» кезеңі
Ойынның шарты: Топ оқушылары бір бірінен теріс айналып тұрады. Бірінші тұрған оқушы , сөзді оқып, келесі оқушыға мимикамен түсіндіреді.
5- кезең.Ойынымыздың келесі кезеңі«Талапкер» деп аталады. Сендерге өлең жолдары беріледі. Көп нүктенің орнына сөздер қойып, өлең құрастыруларың керек.

1. ... өріп тараған,
... қараған.
Құрт пен майын жинаған,
... сыйлаған.


2. ... бала әрқашан,
Қуантады ... .
Құлыным деп анасы,
... балас

6- кезең. «Білгенге маржан» Тақтада  нөмірленген  1,2,3 құстар мен  өсімдіктердің  суреттері. Берілген суретке сипаттама арқылы  атауын тап.Мен қысқаша мәлімет оқимын ,ал цифр сәйкес келетін жауапты табу үшін санды көрсету арқылы жауабын табасындар.

Түйеқұс

 Ұшпайтын құстар тобына қарасты  көне дәуірден бері өмір сүріп келеді. Жартылай шөлді климатта өмір сүреді.  Көне Мысырда бұл құстың жұмыртқаларын емдік мақсатта пайдаланған. Еті сиыр етіне ұқсас келеді, құрамында май мен холестерин деңгейі аз болғандықтан, еті денсаулыққа, әсіресе, жүрек ауруына пайдалы. Құстың жұмыртқасы, терісі, жүні, тырнақтары, тұмсығы, ішектері, іш майы, сүйегімен қоса аяқ терісі де түгел дәрілік пайдаға асады.

Тырна

Ірі, мойны, аяқтары және тұмсығы ұзын, ал құйрығы қысқа, жақсы жүгіретін құстар. Көпшілік түрлерінің ұзын кеңірдегі, төс қырының маңайында бірнеше түйін құрайды.
Бұл ұзындыры 120 см салмағы 6 кг-дай ірі құс. . Жұмыртқадан балапандары щирақ болып шығады. Бұл құс өсімдік тамырларымен, құрттармен, насекомдармен, бақалармен, рептилермен, тышқандармен қоректенеді. Жаздың соңғы кездерінде топтанып астық далаларына барып, шаруа-шылыққа аздап зиянын тигізеді.

Бірқазан
Өте ірі, тұмсықтары екі жағынан қысыңқы төменгі жағының аралығы-на орналасқан созылғыш, тері қалтасы болады.
Денесі аумақты, мойны ұзын жіңішке, ал аяқтары және құйрығы қысқа, жалпақ келеді. салмақтары 12 кг дейінжетеді.
Қара, Каспий, Арал теңіздерінің және Кавказ, Орта Азияның ірі өзендері мен көлдерінің жағалаула-рында кездеседі. Өзендер мен көлдердің қалың қамысты жайылмаларына өсімдік тектес заттардан бөгеттер жасап, ұяларға жұмыртқаларын топтанып жүріп салады
         Адыраспан                                   

Сабы мен гүлінде уы болады. Ерекше күшті сасық иісті, дәрілік өсімдік. Биіктігі 30-80 см аралығында, бірақ көбінде 30 см төңірегінде өседі. Тау беткейлерінде, жол бойында, жазық далаларда көктейді. Жаз-күз мезгілдерінде жемістейді. Қазақстанда оның үш түрі бар.

ЖолжелкенБұл өсімдіктен жасалған дәрілердің қасиеті – тәтті дәмді, суық райлы, усыз болады. Жолжелкен тұқымы ыстықты басады, уытты қайтарады. Несепті айдайды және молайтады, іштің өтуін тияды. Қақырықты шығарып, жөтелді басады. Шөбі де ыстықты басып, уытты қайтарады. Несеп жолының қабынуына, қуық қабынуға, бүйректің жедел қабынуына, несеп жолына тас байланғанға, созылмалы кеңірдекшелердің қабынуына, іші судай өткеніне, сыздауықтың асқынуына ем болады.

Қалақай

Бұл өсімдік ежелгі дәуірде емдік мақсатта қолданылған. Орыстар елінде оны жасыл қайнатпа, от-жалын өсімдік деп атаған. «Ол өзі суық, ал адамдарды күйдіреді» деп айтқан. Әртүрлі уақыт мерзімдерінде оны жануарлар тағамы ретінде, маталарды бояу үшін, одан жіптер алынған, талшық, қағаздар жасалған.Одан  ең мықты парустар тігілген. Құрамында С, К, В және В2 тобының дәрумені бар. жараны жазушы, зәр айдайтын, жалпы нығайтқыш, іш жүргізетін, дәрумендік, тырысуға қарсы, қақырық түсіруші қасиетке ие.

7-кезең Логикалық тапсырма «Ойлан тап»

1-топ.Бос орындарға көлденеңінен және тігінен көбейткенде сыртындағы сан шығатындай сандарды қой.

2-топ. Бірінші жолдағы сандар қалай жазылғанын байқа да, екінші, үшінші және төртінші жолдардағы бос тор көздерді толтыр.

8.Ғажайып төрттік

4 негізгі пәннен сұрақтар

9-кезең :Топбасшысына арналған сұрақтар
1 топ:
1. Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі. ( қазақ тілі)
2. Ұша алмайтын құс   (түйеқұс)
3. Қой атасы. (шопаната)
4. Күйді орындаушы адам ( күйші )
5. Заттың атын білдіретін сөз табы ( зат есім)
6. Жер бетінің қағаз бетіне өте кішірейтіліп салынған бейнесі? (географиялық карта)
7. Суретші ата? (ә. Қастеев)

2топ
1. Әліппенің атасы кім? (Ахмет Байтұрсынов)
2. "Ғылым таппай мақтанба " өлеңінің авторы кім?
3.Шөлге шыдамды жануар    (түйе)
4.. Көру мүшесі не?
5.Құлағы үлкен жануар                (піл)
6. Заттың қимылын білдіретін сөз табы? (етістік)
7. 1дм - де неше см бар?(10)

Қорытынды: Жеңімпаз топты анықтау. Дипломдармен мадақтау

Құрметті оқушылар осымен біздің «Ең ақылды оқушы» интеллектуалды сайысымыз аяқталды.Қатысып, өз бақтарыңызды сыныағандарыңызға көп рахмет.Алдағы уақытты осындай сайыстардан қалыс қалмай қатысып жүріңіздер.Еліміздің болашағы білімді ұрпағында демекші білімді азамат болып өсіңіздер.