Технологическая карта урока по теме "Кундузек койонок" К.Тепуков

Тема:  : К.Э.Тепуков. «Кундузек койонок»

Уроктын амадузы:  Jурумде jаанды – jашты тооп, айылчыны кундулеп, тоомjылу болорына таскадары.

Jединетен турулталар, ол тоодо текши уреду эдилгелер: Јаны билгир алар (познавательный): Оос эрмек-куучынныҥ амадузын, ӧдӧр айалгазын оҥдоры. Уккан тексттеҥ керектӱ јетирӱни аайлары, тексттиҥ тӧс шӱӱлтезин уредучинин болужыла јартаары, сурактардыҥ болужыла не керегинде айдылганын куучындаарын темиктирер.

Коммуникативный: Чумдемелде айдылганы керегинде бойынын санаа – шуултезин чыгара айдып,  ойын ажыра геройлордын эткен керектерине баа берип, торол тилинин байлык эп – аргаларын тузаланып, тан алдынан  куучындарына темиктирер.

Регулятивный: Диалогты ӧткӱрип ле куучындажып турган кижини угуп билер, бойынын сананганын айдып, айтканын керелеп, керектин jедикпезин jартап билер, кажы ла кижиде бойынын шӱӱлтези болор аргалу ла бар деп билерин темиктирер.

Уренчиктин акту бойынын (личностный): уредуге jакшы куун – тапту болоры, jурумде болуп турган айалгаларды ла уккан чумдемелдин геройлорын кижиликтин, торол калыгынын чум – jандары  аайынча баалаары.

Уроктын будуми: Jаны билгирлер алар урок.

Тузаланар эдимдер:  ноутбук, К.Э.Тепуковтын сур- кебери, журнал «Солоны», тындулардын маскалары, стол.

Уроктын одор аайы

Уроктын болуктери ле олордын амадулары	Уредучинин ижи	Уренчиктердин ижи	Текши уреду эдилгелер
1. Уренчиктерди уренерине ууламjылаары - уренчик урокто 1акшы куун-тапту иштеер айалга тозоори, текши уреду эдилгелерге белетеери	Урокко белетеништи корор, орток куучын откурер Jакшы – jакшы ба Кару балдар. Бугун ойто ло Слерге келдим. Кузуни уни омок шынырап Ончо балдарды класска кычырат. Бугун бисте анылу кун, биске баштапкы катап айылчылар айылдап келген, айылчыларла jакшылажып ийектер. Эмди дезе Урененис тапту Уреду jурумде Эн керекту. Слер jоп по?	Уредучинин айтканын угар, будурер. Jакшылажар.	Уредулу ишке белетенип билер, бойынын иштенер jерин ару – чек тудары. Регулятивный, бойын уренчик деп билери, уренерге куунду болоры (личностный).
2.Билгирлерин эбелтип чокымдаары.	Уренчиктердин ижин ууландырар сурактарла башкарар.  (Уренчиктерге проблемн. сурак берер) Кемнин айлында бу журнал бар?  Журналдын адын кем айдып берер?Бу журналды кепке базып, чыгарарын кем  башкарып турган. Айдарда, слер сананзар бугун кемнин чумдемелиле таныжарыбыс? К. Э. Тепуков Ондой аймакта, Кадын суунын jарадында Салjар деген кичинек jуртта, тодош соокту Эзендик  Jанарчинович деп кижинин jаан билезинде чыккан. Туй ла 25 jыл «Солоны» журналды башкарып jат. Кулер Эзендикович балдарга коп – коп улгерлер, табышкактар, чорчоктор ло куучындар бичиген. -Бугун бис К.Эзендиковичтин куучындарынын бирузиле таныжарыс . --Бистин таныжар куучыннын тос  геройын табышкакты табып билеригер. Кышкыда ак тонду, Jайгыда боро тонду. Кырды оро мантап чыгат. Кырды томон тоолонып тужет. Ненин учун койонок кышкыда ак тонду, jайгыда боро тонду? Jе бис бугун тегин койонок керегинде эмес, «Кундузек» койонок керегинде кычырарыс. -А слер сананзар ол кандый койонок? --Кундузек деп сости слер канайда ондоп турганар. Кундузек – кунду деген состон. Айылга келген улусты бар jок курсакла кундулеп, чайладып, азырап jат. -Айдарда, кандый койон керегинде куучындажарыс?	Проблемный айалга. Табышкактар табар Солоны. К.Э.Тепуков. Бугун урокто К.Э.Тепуковтын чумдемелиле таныжарыс. Ненин учун дезе, кышкыда ак кардын ортозында ак койонокты табарга куч болор, jайгыда боро койонокты табарга куч. Балдардын каруузы.	Уредучинин сурактарына каруу берип диалог куучынга туружар (коммуникативный)
3. Уреду амадулар тургузары. - уроктын темазын ла амадулар айдар айалгалар тозоори	Орток куучын ажыра уроктын амадуларын тургузарын башкарар. Кандый эп-аргалар болушту болорын 1артамал берер. Бу куучынды угуп, ненин учун К.Эзендикович «Кундузек койон» деп адаган деген курч суракка каруу берерге иштенерис. Озо ло баштап куучынды  лаптап угарыс. 2. Слер бойордын санаа – шуултегерди чыгара айдарыгар. 3. Бу куучынды рольдоп ойнорыс. Айдарда, мен слерди планла таныштырдым.	Бойынын ижин темдектеер	План аайынча иштер, бойынын ижин темдектер.
4. Тургускан амадуларга 1едерге иштеери -билгирлерин теренжидип,1аны билгирлер алар айалга тозоори	Jайым jакшы отурып, кундузек койоноктын телекейине атанактар.	Ноутбуктан куучынды угар.	Туп шуулте эдерге уренип алар, куч сурактын аайына чыгып билер.
5. Амыраар ой	Он койон ойногон Тонозоктон тоолонгон. Анчы суунип тоологон. Тоолоп болбой токтогон. Он койон ойногон Баштактанып тоолонгон.	Коргузи айынча будурер.
6. 1аны билгирлерди быжулаары. -1аны алган билгирлерин быжулаар айалга тозоори	Куучынды угала кандый санаага келдигер, нени айдар кунер келди. Койоноктын ады кем? Майчык кандый койонок?  Энези уулын кандый болзын деп уреткен? Койонокты  канайда jурар эдер? Майчык деген состин учурын кем билер? Кем койонокты коргузип берер? Тоомjылу койонок. Ол кандый дегени? Бистин ортобыста ол койоноктый балдар бар ба? Слерди энегер  канайда уредет? Койонокко не  айылдап келди? Тийинештер керегинде нени айдар куунер келип туру?  Тийинешти канай jурар эдер? Тийинештерди койонок неле кундулеген? Таайы келерде койонок нени этти? Таайы нени айтты? Балдар, таай кижи деп кемди айдып турган? Айдарда, бу куучыннан слер нени билип алдар?	Уредучинин темдектегени аайынча ижин тургузар, когуске алып кычырар, сурактарга кару берер. 1аны алган билгирлерин оскортилген айалгада тузаланарына темигер.	Уредучинин темдектегени аайынча ишти будурип билер, текши неменен керектузин чыгара анылап билери, уккан текстен  бойынын шуултезин чыгара айдып билер
7. Билгирлерин бириктире катап корори. (Включение в систему знаний и повторение). -алган билгирлерин 1аны айалгада тузалангадый айалга тозоори	1акылталар ажыра уренчиктерди билгирлерин 1аны айалгада тузаланарына уредер. Эмди куучынды рольдоп ойноп ийектер. - Кем койонок болор? - Тийинеш кем болор куунду?	Темдектегенин чыгара айдарга белетенер, 1акылта аайынча иштеер, унле анылаарын а1аруга алар. Рольдоп ойноор.	Алган билгирлерин 1аны айалгада тузаланып, ишти чындый будурип билер.
8. Будурген ишти, билгирлерди чокымдаары, кем1иири. - 1аны билгирлер алганыла туп шуулте эдип быжулаары.	Уренчиктерди урокто алган билгирлери керегинде куучындаар айалга тозоор. Уренчиктердин куучынын башкарар, карууларын угуп, балдар бой-бойынын ижинин турултазын баалаар айалга тозоор. Бу куучынды угала, рольдоп ойнойло  слер бойорго керекту тузалу нени билип алдыгар? - Слердин айлыгарда айылчыны  канайда уткуп турган? -Айдарда, бичиичи  ненин учун «Кундузек койонок» деп адаган.	Алган билгирлерле тузаланып, эрмектер тургузар, ижин баалаар, нокоринин ижин баалаар. Алган билгирлер кандый айалгада керектузин 1артап алар.	Ишти чындый, 1акылта аайынча будурип билер, бойынын ижин ле нокоринин ижин баалап билер, куучын-эрмегин чын тургузып билер.
9.Уроктын  уч  турултазы.	- Урокто иштегени керегинде кемнин куучындар кууни келип туру? Бугун бис слерле кожо бой – бойыска болужып, омо – jомо иштеп jаан суракка каруу бердибис. Айдарда, кижи болгон адында кундузек, тоомjылу болор керек.  Кирип келген айылчыга изу суу да болзо уруп берер , jаан улусты тооп, болужып jурер керек. Слер тоомjылу, кундузек, jалакай, санаалу балдар болуп чыдарар деп мен иженип турум. Jаан быйан. Урок божогон.