Тәрбие сағаты, бастауыш сынып

Қаратал орта мектебі коммуналдық мелекеттік мекемесі.

Бекітемін:                                                                                Келісемін:

«....»...............................2017ж                                                  «.....»......... ................2017ж

Мектеп директоры:................                                              Тәрбие жөніндегі орынбасар:                       М. Б. Сәрсенбаева                                                                  ................  Ж. М. Байсеитова

Ашық сынып сағаты

ТАБИҒАТ- АНА

Сурет көрмесі

Болатова Жазира

4 «в» сынып

2016-2017 оқу жылы

Тақырыбы: Табиғат-Ана

Мақсаты: Табиғатты қорғау, сақтау қажеттігі туралы ой, ынта туғызу. Туған жер табиғатына деген сүйіспеншілігін арттыру. Табиғаттағы сұлулықты көре білу, эмоциялық әсер ала білуге тәрбиелеу.

Көрнекілігі: суреттер көрмесі, презентация.

Барысы:

Мұғалім:

-          Қош келдіңіздер, өнерді бағалаушы, саралаушы ұстаздар қауымы! Бүгін 4 «в» сынып оқушыларының шығармашылығына куә боласыздар! Бүгінгі көрмеге тақырып болған, ал оқушыларымызға шабыт берген, әрине «Табиғат-ана».

Райхан:

-          Табиғат! Осы бір жүрекке жылы, көңілге қонымды естілетін салиқалы сөзде қаншама терең ой, мағына, ұлағатты мол ұғым, тұжырымы кең ой жатыр десеңізші. Табиғат күллі тіршілік атаулының құтты қоныс – мекені, алтын ұя бесігі, құт - берекесі. Адам үшін табиғат – ең қасиетті де қастерлі ұғым, өйткені адамның өзін дүниеге келтірген аяулы Анасы, сондықтан да адамның табиғатты Ана деп құрметтеуінде өте үлкен мән жатыр.

Расул:

-          « Табиғаттан бабамыз ала берген секілді,
Дархандықты қазаққа дала берген секілді.
Еркелікті ерікті желден алған секілді,
Мөлдірлікті көгілдір көлден алған секілді

Би. Орындайтын: Нұртайқызы Шынар.

Расул:

-          Мінекей, Шынар қазақтың кең даласының әсемдігіне тәнті болып, би ырғағымен табиғатқа деген сүйіспеншілігін білдіріп жатыр екен. Бұл біздің сайысқа түскелі отырған суретшілерімізге шабыт береді деп ойлаймын.

Райхан:

-          Ия, Расул, дұрыс айтасың. Олай болса, суретшілер тобына сөз берейік.

Айбат:

-          «Пейзаж – жаныңның жай күйі» дейді әйгілі суретші Сальвадор Дали. Табиғат тілін жеткізу үшін асқан шеберлік пен дарыннан бөлек, ішкі жан дүниенің тазалығы қажет. Сонда көркем туынды басқа адамдардың жүрегінен орын алады.

Еркеназ:

-          Айша Ғалымбаева апамыздың жолын қуу мен үшін үлкен бақыт. Натюрморт, пейзаж, портретті келістіре салудың кілтін тауып, халыққа көз қуанышын сыйлайтын шығармаларды айшықтауға  не жетсін!

Райхан:

-          Шамасы, бұл сіздердің қандай болсын сайысқа дайынбыз дегендеріңіз болар! Олай болса топтарға бөлініп алайық.

Мүғалім:

-          Ол үшін мына жерде берілген кеспе қағазадардан келіп алыңдар. Кім «Т» әрпін таңдап алса, «Тапқырлар» тобына, кім «А» әрпін таңдап алса, «Алғырлар» тобына барсын.

Райхан:

-          Сайыстың шарттарымен таныстыруға рұқсат етіңіздер.

1.      «Сурет салу-өнер,

Бірлік бәрін жеңер» деп аталады. Бұл сайыста барлық топ мүшелері өз үлестерін қоса отырып пейзаж салады.

Расул:

-          Екінші кезекте «тығырықтан шыға біл» проблемалық жағдайдан шығу.

Райхан:

-          Үшінші сайысымыз

-          , – топ басшылар сайысы. Өздері жоғарыда айтып өткендей суретші апа-аталарымыздың жалғасы екендіктерін дәлелдеу үшін, әртүрлі заттарды пайдалана отырып, тағы бір рет табиғаттың тамашасын бейнелейді.

Расул:

-          Егер сайыстың шарттары түсінікті болса бастайық.

Мұғалім:

-          Бірінші сайыс өздеріңе айтылғандай тақтадағы қағазға пейзаж салу. Пейзаж деген не? Басты шарты: топтың барлық мүшелері қатысу керек.

Расул:

-          Екінші сайыста тығырықтан қалай жол таба білетіндіктеріңді көрейік.

-          Слайдтан тапсырмаларды оқып, жауап беруге дайындалайық.

Райхан:

-          Үшінші сайыс- топ басшыларына арналады. Үстелге қойылған заттарды пайдалана отырып, ерекше сурет салу.

Расул:

-          Топ басышылар суреттерін салып болғанша, біздің сыныптың ақын қыздары мен көркем сөз оқудың шеберлеріне кезек берейік.

Саяжан мен Қарақат өз шығармашылықтарынан өлең оқиды.

Әли:

Табиғаттың құпиясы тұңғиық,
Көз жетпейтін мұнарасы тым биік,
Білген сайын сырын оның жүреміз
Жүректерге өшпес жалын нұр құйып
Табиғаттың қадірлеп қасиетін
Әділдікке әрқашан бас иетін
Атаңнан мал қалғанша тал қалсын деп
Халқың айтқан орынды өсиетін

Ернар:

Табиғаттың тарылтпайық мөлдір кәусәр тынысын,

Пәк табиғат әр жүректің тамылжығын жырысың.

Ей адамзат !Ақылға сал,қатыгездік жасама,

Өзің – дағы содан тудың- табиғаттың ұлысың

Әкесі мен баласы орманға келеді.

Әкесі: Ағаш та қалмапты ғой өзі?

Баласы: Әке, бар ағашты өзіміз қырып болдық қой.

Әкесі: Әй балам, әне жас қайың тұр екен, соны кесейік.

Баласы: Әке ол әлі жас қой, әлі өссінші. Обал емес пе, табиғаттың сәні емес пе?

Әкесі: Немене, табиғатқа жаның ашып қалды. Заманның бізге жаны ашымағанда, табиғатты ойлайды деп тұрсың ба? Көп сөйлеме, ұста араның арғы басын.

Ақ қайыңды қырқып жатқанда құс ұшып келеді.

Әкесі: Мына құс қайтеді өзі шиқылдап, балам таспен атып ұршы.

Құс: Тимендерші бұл ақ қайыңға ұямды бұзбандаршы, қырықпандаршы.

Баласы: Әке, өз ұясын қорғап жүр ғой. Осы ағашты қырықпай – ақ қояйықшы

Әкесі: Көп сөйлеме, ұста араны: Әй сен де нәзік жүрек. Мә саған!

Құсты таспен атып ұрады. Ағашты әкесі мен баласы кесіп әкетеді.

Содан құс:
Ей, адамзат, ойланшы сен бір сәт қана,

Жауыздықтан күңіреніп жылап тұр ғой мына бала!

Табиғаттың байлығын ысырапсыз пайдаланып  не көрінді?

Не қалады артындағы ұрпағыф      (ч(ына?

Мен көрдім жас қайыңның құлағанын

Бас ұрып қара жерге сұлағанын

Сарғайып жапырағы өлімсіреп,

Байғұстың кім тыңдады жылағанын.

Қорытындылау:

Еркеназ. Табиғат үн қаталса

-          Егер табиғат үн қаталса не дер еді деп ойлайсыңдар?

Табиғаттан хат.

-          Ал сендер табиғатты қорғау үшін қолдарыңнан не келеді?

-          Олай болса бүгінгі сабақтан қандай ой түйдіңдер?

«Жүректен жүрекке»

Оқушылар сабақ соңында табиғатқа тілек айтып, тақтада ілініп тұрған күннің сәулесіне кезегімен  сөздерді апарып іледі.

 Хормен :

Табиғат сені сүйеміз,

Басымызды иеміз! 

Райхан:

-          Құрметті қонақтар, бүгінгі сабағымыздың тақырыбы болып отырған «Табиғат-ана» көрмесіне қойылған 4 «в» сынып оқушылар мен ата-аналарының жұмыстарымен таныс болыңыздар.

Расул:

-          Сау саламат болыңыздар!

А А А А А А Т

Т Т Т Т Т Т Т Т Т

Әкесі мен баласы орманға келеді.

Әкесі: Ағаш та қалмапты ғой өзі?

Баласы: Әке, бар ағашты өзіміз қырып болдық қой.

Әкесі: Әй балам, әне жас қайың тұр екен, соны кесейік.

Баласы: Әке ол әлі жас қой, әлі өссінші. Обал емес пе, табиғаттың сәні емес пе?

Әкесі: Немене, табиғатқа жаның ашып қалды. Заманның бізге жаны ашымағанда, табиғатты ойлайды деп тұрсың ба? Көп сөйлеме, ұста араның арғы басын.

Ақ қайыңды қырқып жатқанда құс ұшып келеді.

Әкесі: Мына құс қайтеді өзі шиқылдап, балам таспен атып ұршы.

Құс: Тимендерші бұл ақ қайыңға ұямды бұзбандаршы, қырықпандаршы.

Баласы: Әке, өз ұясын қорғап жүр ғой. Осы ағашты қырықпай – ақ қояйықшы

Әкесі: Көп сөйлеме, ұста араны: Әй сен де нәзік жүрек. Мә саған!

Құсты таспен атып ұрады. Ағашты әкесі мен баласы кесіп әкетеді.

Содан құс:
Ей, адамзат, ойланшы сен бір сәт қана,

Жауыздықтан күңіреніп жылап тұр ғой мына бала!

Табиғаттың байлығын ысырапсыз пайдаланып  не көрінді?

Не қалады артындағы ұрпағына?

Мен көрдім жас қайыңның құлағанын

Бас ұрып қара жерге сұлағанын

Сарғайып жапырағы өлімсіреп,

Байғұстың кім тыңдады жылағанын.

Узоры из точек

© mamaplus.md  

Сначала рисуем самую простую загогулину. Затем при помощи ватной палочки и красок (гуашь или акриловые) делаем затейливые узоры, как душа ляжет. Краски лучше предварительно смешать и слегка развести водой на палитре.

Фроттаж

© medicfoto.ru  

С детства знакомая и любимая многими техника. Кладем под лист бумаги предмет с немного выступающим рельефом и закрашиваем его пастелью, мелком или незаточенным карандашом.

Отпечатки поролоном

© pinterest.com   © klass39.ru  

Обмакнув губку в густую гуашь, ребенок может нарисовать пейзажи, букеты цветов, ветки сирени или животных.

Кляксография

© svoimi-rukami-club.ru  

© mamaplus.md  

Один вариант: капнуть краской на лист и наклонять его в разные стороны, чтобы получилось какое-либо изображение. Второй: ребенок окунает кисть в краску, затем сажает кляксу на лист бумаги и складывает лист вдвое так, чтобы клякса отпечаталась на второй половине листа. Затем разворачивает лист и старается понять, на кого или на что похож рисунок.

Отпечатки рук и ног

© fr.pinterest.com   © pinterest.com  

Все просто: нужно обмакнуть ступню или ладошку в краску и сделать на бумаге отпечаток. А потом пустить в ход фантазию и дорисовать пару деталей.

Узоры по краске

© ozon.ru  

Для такой аппликации нужно нанести густым слоем краску на бумагу. Затем обратным концом кисти на еще влажной краске процарапать узоры — разнообразные линии и завитушки. Когда высохнет, вырезать нужные фигуры и наклеить на плотный лист.

Отпечатки пальцев

© aredapple.com   © fantasticfind.blogspot.com  

Название говорит само за себя. Нужно тонким слоем покрасить палец и сделать отпечаток. Пара штрихов фломастером — и готово!

Монотипия

© s1.jpeghost.ru  

На ровную гладкую поверхность (например, стекло) краской наносится рисунок. Потом прикладывается лист бумаги, и отпечаток готов. Чтобы он получился более размытым, лист бумаги нужно предварительно намочить. Когда все высохнет, можно при желании добавить детали и очертания.

Граттаж

© youtube.com  

Изюминка работы в том, что рисунок нужно процарапывать. Лист картона плотно заштриховывается пятнами разноцветной масляной пастели. Затем черную гуашь нужно смешать на палитре с мылом и закрасить весь эскиз. Когда краска полностью высохнет, зубочисткой процарапываем рисунок.

Воздушные краски

© homicraft.com  

Чтобы приготовить краску, нужно смешать столовую ложку «самоподнимающейся» муки, несколько капель пищевого красителя и столовую ложку соли. Добавить немного воды до консистенции густой сметаны и хорошо перемешать. Краску можно поместить в кондитерский шприц или в небольшой пакет. Крепко завязать и надрезать уголок. Рисуем по бумаге или обычному картону. Готовый рисунок помещаем на 10-30 секунд в микроволновку на максимальный режим.

«Мраморная» бумага

© artful-kids.com  

Лист бумаги закрашиваем желтой акриловой краской. Когда он полностью просохнет, закрашиваем еще раз разбавленной розовой краской и сразу же накрываем пищевой пленкой. Пленку нужно смять и собрать в складочки, так как именно они создадут нам нужный узор. Дожидаемся полного высыхания и снимаем пленку.

Рисование водой

© ozon.ru  

Акварелью рисуем простую фигуру и заливаем ее водой. Пока не просохла, ставим на нее цветные кляксы, чтобы смешались между собой и образовали вот такие плавные переходы.

Отпечатки овощами и фруктами

© ped-kopilka.ru   © pinterest.com  

Овощ или фрукт нужно разрезать пополам. Потом можно вырезать на нем какой-то узор или оставить как есть. Макаем в краску и делаем оттиски на бумаге. Для отпечатков можно использовать яблоко, картофель, морковку или сельдерей.

Отпечатки из листьев

© malenkaystrana.ru  

Принцип тот же. Листья мажем краской и делаем отпечатки на бумаге.

Рисунки с солью

© afternoonartist.files.wordpress.com  

Если посыпать еще влажный акварельный рисунок солью, то она пропитается краской и при высыхании создаст эффект зернистости.

Щетка вместо кисти

© pinterest.com  

Иногда в целях эксперимента стоит попробовать что-то неожиданное. Например, хозяйственную щетку.

Эбру, или рисование на воде

© youtube.com  

Нам потребуется емкость с водой. Главное требование — чтобы ее площадь совпадала с площадью листа бумаги. Можно использовать жаровню для духовки или большой поднос. Также понадобятся масляные краски, растворитель к ним и кисточка. Суть в том, чтобы создавать узоры краской по воде, а потом обмакнуть в них лист бумаги. Как это делается: www.youtube.com

Эффект потрескавшегося воска

© ozon.ru  

Восковыми карандашами рисуем на тонкой бумаге изображение. В нашем случае — цветок. Фон должен быть полностью заштрихован. Хорошенько сминаем и затем расправляем лист с рисунком. Закрашиваем его темной краской так, чтобы она вошла во все трещинки. Промываем рисунок под краном и сушим. Если требуется — разглаживаем утюгом.

Оттиски картоном со сдвигом

© ozon.ru  

Нарезаем картон на небольшие полоски, примерно 1,5×3 см. Край кусочка картона обмакиваем в краску, прижимаем вертикально к бумаге и равномерно сдвигаем в сторону. Будут получаться широкие линии, из которых и создается рисунок.

Отпечатки кулачком

© ozon.ru  

Для такого рисунка ребенку придется сжать руки в кулачки. Затем обмакнуть тыльную сторону пальцев в краску и ставить отпечатки, создавая нужную форму. Рыбок и крабов можно создать при помощи отпечатков пальцев.

Источник: https://www.adme.ru/tvorchestvo-hudozhniki/20-sposobov-risovat-bez-kisti-i-karandashej-1192010/ © AdMe.ru

Сайыс кезеңдері:
1. «Сан сұраққа саяхат» сұраққа жауап беру.
2. «Топ басшылар» сайысы.
3. «Суретшінің қатесін тап»
4. Сөздерден түс аттарын шығару.
5. Сурет салу сайысы (топпен жұмыс)
6. Жұмбақ шешу.
Кезеңдермен таныс болсақ сайысымызды бастайық.
І кезең. «Сан сұраққа саяхат» сұраққа жауап беру
Әр топқа бес сұрақтан қойылады. Соған жауап берейік.
І топқа:
1. Бейнелеу өнері дегеніміз не? (Айналамыздағы өмір көріністерін жазықтықта әрі кеңістікте бейнелеу арқылы суреттейтін өнер түрі)
2. Табиғат көрінісін бейнелейтін шығарма. (Пейзаж)
3. Түстер неше түрге бөлінеді және қандай? (2 - ге, жылы және суық)
4. Қарындаш дегеніміз не? (Сырты ағаштан, өзегі графиттен жасалған сурет салу құралы)
5. Аспан мен жердің қиылысатын сызығын не дейміз? (көкжиек сызығы)

ІІ топқа:
1. Бейнелеу өнерінің түрлерін ата. (кескіндеме, графика, мүсін, сәулет өнері, қолданбалы сәндік өнер)
2. Адам келбетін бейнелейтін жанр қалай аталады? (портрет)
3. Суға тез еритін бояу. (Акварель)
4. Қалам, тушьпен салынған өнер не деп аталады? (графика)
5. Натюрморт деген не? (Жансыз заттар бейнеленген көркем шығарма)

II кезең
«Топ басшылар» сайысы.
Топ басшысы өзіне көмекші алады. Берілген суретті салу керек. Көмекшісінің көзі байланады. Топ басшысы көмекшісіне хабарлап тұрады. Мысалы: жоғары, төмен, оңға, солға т. б

III кезең.
«Суретшінің қатесін тап»
Екі топқа сурет беріледі. Олар суреттегі айырмашылықтарды тез тауып, қазылар алқасына көрсетуі қажет.
IV кезең.
Сөздерден түс аттарын шығару.
І топқа:
ЛЫЗЫҚ (ҚЫЗЫЛ), АҚРА (ҚАРА), ДІРГІЛКӨ (КӨГІЛДІР), ЫРҚОҢ (ҚОҢЫР), РҰС (СҰР)
ІІ топқа:
ЛЫСАЖ (ЖАСЫЛ), ЫРСА (САРЫ), КӨКСИЯ (СИЯКӨК), ГІНКҮЛ (КҮЛГІН), ҒЫШҚЫЗ (ҚЫЗҒЫШ)
V кезең. Сурет сайысы (топпен жұмыс)
Әр топ өздерінің талантты және тату екендіктерін көрсетеді. Сиырдың суретін салу керек. Біреуі басын, екіншісі - денесін, үшіншісі – алдыңғы аяғын, одан кейін артқы аяғын, құйрық, мүйізін т. б. Суретті салу топқа бір мезгілде беріледі. Сиырды жақсы салған топ марапатталады.(музыка қосылады)

3.Жұмбақ ойын.

Бірінші топ екінші топқа жұмбақ жасырады.Жұмбақтың шешуінің суреті салынатын және мектеп құралы болу керек.

Мысалға:             Қабат-қабат қаттама,

Ақылың болса аттама  (кітап)

Жоқ өзінде бас та,

Қас та,мойын да

Ұзындығы жазулы тұр бойында. (сызғыш)

4.Ертегі кейіпкерлерін бейнелеу.

Екі топқа тапсырма беріледі.1-ші топқа Қожанасырдың,2-ші топқа Алдар-Көсенің суретін салу.

5.Мозайка құрастыру.

Қиылған суреттерді құрастыру.Бірінші аяқтаған топ жеңіске жетеді.

6.Топ басшылары сайысы.

Топ басшысына суретті көрсетіп,сосын көзін байлап сурет салады.

7.Жалғастырып сал.

Мольбертке аяқталмаған екі сурет ілінеді,1 минутта осы суреттерді аяқтау.

8.Өнер.

Топ басшылары сайысы.Топ басшылары шығып,екі қолын артына ұстап,аузына қарындашты тістеп,табиғатты бейнелейді.

Осымен сайысымыз аяқталды.Сөз кезегін әділ-қазылар алқасына береміз.Сайысымыздың қортындысын бағалайды.Жалпы есеп «Суретшілер» тобы-32 ұпай, «Шебер қолдар» тобы37-ұпай.

Топтарды сапқа тұрғызып, марапаттаймыз.

Тапқырлар

Алғырлар

Т

АБИҒА – АНА

 !

АТА-АНАЛАР ШЫҒАРМАШЫЛЫҒЫНАН