Жай және күрделі бейорганикалық қосылыстардың жіктелуі

Сабақтың тақырыбы: Жай және күрделі бейорганикалық заттардың жіктелуі 
Сабақтың мақсаты: 
Білімділік: жай заттар және оксидтер, қышқылдар,тұздар,негіздер,олардың аталулары туралы, қолданылуы ,айырмашылығы,жіктелуі туралы оқушыларға терең білім беру; 
Дамытушылық: оқушылардың өзіндік ізденуін ұйымдастыру және танымдық іс - әрекеттерін жетілдіріп, білімдерін тиянақтап, дамыту; 
Тәрбиелік: оқушылардың ұйымшылдыққа, ізденімпаздыққа тәрбиелеу; пәнге деген қызығушылықтарын арттыру; 
Сабақтың типі: Аралас,сыни ойлау арқылы жаңа тақырыпты ұжыммен меңгеру. 
Сабақтың түрі: Ізденіс,жаңа сабақ 
Сабақтың әдісі: танымдық сұрақтар, тірек - сызба, сұрақ – жауап, графикалық диктант
Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта, бор, оқулық,  тірек

сызбалар, Менделеев кестесі,  т.б. 
Сабақтың барысы: 
І. Ұйымдастыру: Сыныпта жағымды ахуал қалыптастыру 
Сыныпты санау арқылы топқа бөлу: 
Қышқылдар.Тұздар.Негіздер.(алдарына аттары жазылған қағаз қою) 
ІІ Негізгі бөлім: 
1 - кезең: Үй тапсырмасын пысықтау (Әр топтан 2 оқушы жауап береді)

Сұрақтар қоймас бұрын 3 топтан 1 оқушыдан тақтаға есеп шығарады. Еріген заттың массалық үлесі.

1. 100 гр суға 20 гр қант қосылғанда, ерітінді массалық үлесін есепте.

2. 20 % 100г ерітінді алу үшін қанша грамм су қажет? 

3. 10% 200г ерітінді алу үшін қанша грамм тұз қажет? 

Тақтаға оқушылар есеп шығарып жатқанда,қалған оқушыларға сұрақтар қойылады.

Судың табиғатта кездесуі 
Судың формуласы,салыстырмалы молекулалық массасы. 

Судың маңызы,қолданылуы
Судың құрамындағы сутек пен оттектің валенттілігі 

Судың физикалық қасиеттері 
Судың химиялық қасиеттері 

Тақтадағы оқушыға қосымша сұрақ.

1.     Оксид дегеніміз не?

2.     Химиялық реакцияның неше типі бар?

3.     Химиялық байланыстың негізгі типтерін ата

2 - кезең:Қызығушылықты ояту- жаңа ақпаратқа шолу

Оқушылар сіздерге сұрақ сутегі қандай зат?

Су қандай зат? 
Мұғалім:Жалпы табиғаттағы заттар нешеге бөлінеді? 
Жай зат пен күрделі заттың айырмашылығы? 

Жай заттарға недел жатады?

Ал күрделі заттарға нелер жатады деп ойлайсыздар?
                                                   БЕЙОРГАНИКАЛЫҚ ЗАТТАР

(құрамына қарай)

                       Жай                                                  Күрделі

 

Атомдардың бір түрінен                          атомдардың әр түрінен тұрады

 

Химиялық реакцияларда бірнеше басқа заттар түзіп, айырыла алмайды

Химиялық реакцияларда бірнеше басқа заттар түзіп, айырылады

          О₂, Н₂, Fe және т.б.                             H₂O, FeS, NaCl, CO₂, KOH және т.б.

Сонымен күрделі бейорганикалық заттарға –оксидтер, негіздер, қышқылдар және тұздар жатады. 
Осынаң ішінде қайсысымен таныстық?

Оксидтер дегеніміз не?

Оксидтер нешеге бөлінеді?

КІЛТТІ СӨЗДЕРГЕ ТҮСІНДІРМЕ.

(Әрбір топ өзіне берілген кілтті сөздерге түсіндірме жазады.).

Бұл жерде оқушылар сөздікпен, оқулықпен жұмыс жасайды.

Мұғалім тақырыптарға байланысты әрбір топқа оқулық параграфтарын тақтаға жазып қояды.

I топ Қышқылдар Оқулықтағы §42, §43, §46 және анықтама сөздік.

ІІ топ. Неігіздер. Оқулықтағы §33, §34, 47 және анықтама сөздіктер.

           ІІІ топ. Тұздар. Оқулықтағы §35, §48 және анықтама сөздіктер

Бұл кезеңде оқушылар өз ұсыныстарын, пікірлерін ғылыми негізде қорғайды, яғни үш топтағы оқушылар өз жауаптарының негізінде бейорганикалық заттарды жоспар бойынша -формуласы,құрамы,анықтамасы,түсіндірме сызбасы, жіктелуін, , қолданылуы тақтада дәлелдейді.(Тапсырманы әр топ ватманға орындайды) 
Осыдан кейін мұғалім көмегімен,сұрақ-жауап арқылы, оқушылар күрделі бейорганикалық заттарды бір жүйеге келтіріп,дәптерлеріне сызады. 
Олай болса оқушылар дәптерлерініңізге анықтамаларын жазып алыңыздар.

ІІІ Қорытынды: 

Графикалық диктант. «ИЯ» немесе «ЖОҚ» деп дәптерге жазу

1.      Заттар екіге жіктеледі?

2.      Жай заттарда екіге жіктеледі?

3.      Күрделі заттар 5ке жіктеледі?

4.      Қышқыл дегеніміз металл атомы мен қышқыл қалдығынан тұратын  күрделі заттар

5.      Негіздер дегеніміз металл атомы мен бір немесе бірнеше гидооксотоптардан байланысқан  күрделі заттар.

6.      Тұздар дегенміз металдардың оттекпен қосылысы.

7.      Оксидтер қышқылдық оксид,негіздік оксид,екідайлы оксидтер болып жіктеледі.

8.      СаО күрделі зат

9.      «О» элементі металл

10.  Н₂ жаз зат

ІҮ. Есеп шығару Деңгейлік тапсырмалар

А деңгейі

1.      H₂SO₄-тің құрамындағы элементтердің массалық үлесін есептеңдер. 

2.      H₂ SO₄  +  Ba Cl₂  ->

  MgO  +  H₂ SO₄    ->

   Са +   H₂ SO₄     ->         

В деңгейі  

1.     Массасы 14 гр күкірт (ҮІ) сумен әрекеттескенде қанша грамм күкірт қышқылы түзілетіндігін есепте.

2.     Тұрмыста үйді әктеу үшін сөндірілген әкке су қосып ерітінді дайындайды. Кальций оксидінің сумен реакцияласуы көп жылу бөле жүреді.

СаО+Н2О=Са(ОН)2+67 кДж

Реакцияға 15 кг кальций оксиді түскенде бөлінетін қызудың мөлшерін есептеңдер.

С деңгейі

Массасы 20 грамм мыс пен натрийдан тұратын қоспаға күкірт қышқылын қосты. Реакция соңында 1,12 л сутек газы бөлінді. Қопадағы мыс пен натрийдің массалық үлесін есептеңдер.

Ү. Бағалау

ҮІ. Үйге тапсырма. Қышқылдар, тұздар , негіздер туралы слайд құрау

Хаттама №

12 сәуір  201 жылы Серебряково орта мектебінде ашық сабақ өткізілді.

Қатысқаны-4 мұғалім

                                             Күн тәртібінде:

1.Серебряково жалпы  орта білім беретін мектебінің химия пәнінің мұғалімі Камила Майданқызының 8 сыныпта өткізген «Жай және күрделі бейорганикалық қосылыстар» ашық сабағын талдау.

Тыңдалды: Пән мұғалімі Саттыкова К.М

Бағдарлама  бойынша сол күнгі тақырыпты алып отырмын. 

 Алдымен оқушыларды психологиялық сабаққа дайындап алдым, әрі қарай оқушыларды шаттық шеңбері арқылы,санау арқылы топқа бөлдім. Үй тапсырмасын «сұрақ-жауап» және есептер шығару арқылы тексердім.  Жаңа сабақты тақырыбын ашып, жалпылама түсіндірдім. Жаңа сабақ барысында оқушылар «қышқылдар», «негіздер», «тұздар» туралы постер қорғады.Ттүсіндіріп болғаннан кейін оқушыларға тапсырмалар берілді. Сабақты бекітуге «графикалық диктант» өткіздім. Оқушылар бағаланып,үйге тапсырма берілді. Сабақ мақсатына жетті.

Жалмуханова Р.Ш. биология пәні мұғалімі

Сыныпта барлығы 14 оқушы сабаққа қатысты.Сабақ сыни тұрғыдан ойлау және деңгейлік оқыту технологияларының әдіс-тәсілдерін пайдаланып өткізілді. Оқушылар сабаққа белсенді қатысып отырды,тек кйбір оқушылар сөйлемелді. Сабақта жеке,топтық,жұптық жұмыстар жүргізілді. Жаңа сабақ постер қорғау арқылы түсіндірілді. Есптер шығару арқылы деңгейлік тапсырмалар берілді.АКТ тиімді пайдаланылды. Сабақ мақсатына жетті.

Ұсыныс: Бейнекөрініс көрсетсе,өмірмен байланыс айтылса

Зинешов Б.Ж.  Қазақ тілі және әдебиет пәні мұғалімі

Сабақ жоғарғы деңгейде өтті. Оқушылардың белсенділігі басым.  3 топқа бөлінген оқушылар өз деңгейінде сабаққа қатысты.  Әсіресе Мирас,Мағжан,Нартас,Жақсылық өткен тақырыптарды жақсы меңгерген. Сабақ барысында есептер шығарылды. Графикалық диктант жүргізіліп,постер қорғалды. Сабақ мақсатына жетті.

Ұсыныс: Үлгерімі төмен оқушылармен жеке жұмыстанса

Шәріп А.М. Тарих пәні мұғалімі

Оқушылар белсенді қатысты. Мұғалімнің теориялық білімі жоғары. Сұрақ жауаптарға оқушылар нақты жауап беріп отырды.

Ұсыныс: Сұрақ-жауапта қабілеті төмен оқушылар қамтылса.

Исанова Б.М. Қазақ тілі  пәні және әдебиет мұғалімі

Оқушылар үй тапсырмасын өз деңгейінде жауап берді. Оқушылар тарапынан белсенділік жоғары болды. Мұғалімнің теориялық білімі жеткілікті.. Сабақ мақсатына жетті.

Ұсыныс: Қабілеті төен оқушыларға деңгейлік тапсырма берілсе.

                        Қаулы:

1.Саттыкова Камила Майданқызының   8 сыныпта өткізген «Жай және күрделі бейорганикалық қосылыстар»  ашық сабағы  мақсатына жетті деп танылсын.

Бағалау парағы

Сыныбы:...............                                        Күні:....................

Аты жөні	Үй тапсырмасы	Есептер шығару	Флипчарт қорғау	Графикалық диктант	Деңгейлік тапсырма	Қорытынды

Бағалау парағы

Сыныбы:...............                                        Күні:....................

Аты жөні	Үй тапсырмасы	Есептер шығару	Флипчарт қорғау	Графикалық диктант	Деңгейлік тапсырма	Қорытынды

І топ

Қышқылдар

ІІ топ Негіздер

ІІІ топ

Тұздар

Кері байланыс

Білдім	Білемін	Білгім келеді

Кері байланыс

Білдім	Білемін	Білгім келеді

Кері байланыс

Білдім	Білемін	Білгім келеді

Кері байланыс

Білдім	Білемін	Білгім келеді

Кері байланыс

Білдім	Білемін	Білгім келеді

Есеп шығару Деңгейлік тапсырмалар

А деңгейі

1. H₂SO₄-тің құрамындағы элементтердің массалық үлесін есептеңдер. 

2. H₂ SO₄  +  Ba Cl₂  ->

  MgO  +  H₂ SO₄    ->

   Са +   H₂ SO₄     ->         

В деңгейі  

1. Массасы 14 гр күкірт (ҮІ) сумен әрекеттескенде қанша грамм күкірт қышқылы түзілетіндігін есепте.

2. Тұрмыста үйді әктеу үшін сөндірілген әкке су қосып ерітінді дайындайды. Кальций оксидінің сумен реакцияласуы көп жылу бөле жүреді.

СаО+Н2О=Са(ОН)2+67 кДж

Реакцияға 15 кг кальций оксиді түскенде бөлінетін қызудың мөлшерін есептеңдер.

С деңгейі

1. Массасы 20 грамм мыс пен натрийдан тұратын қоспаға күкірт қышқылын қосты. Реакция соңында 1,12 л сутек газы бөлінді. Қопадағы мыс пен натрийдің массалық үлесін есептеңдер.