Баяндама "Балалардың есте сақтау қабілетін дамыту"

Балалардың есте сақтау қабілетін дамыту.

Баяндама.

Ыбырай атамыздың «Кел, балалар, оқылық» деген өлеңін білмейтін бала кемде кем.Қанатты сөзге айналған бұл өлең жолдары бүгінде әр мектептің кіреберісінде ілініп тұр.Осы өлеңнің алғашқы шумағы;

Бір құдайға сыйынып,
Кел,балалар,оқылық.
Оқығанды көңілге,
Ықыласпен тоқылық, - деп келеді.

Яғыни, оқу аз, оқығанды көңілге тоқи білу керек.Үлкен ата- әжелеріміз кейде қазір болғанды қазір ұмытып қалып жатады.Бүгінде ұмытшақтық жастардың, балалардың арасында да көп кездесетін болған.Сондықтан, есте сақтау қабілетімізді үнемі жетілдіріп отыру керек.Ол үшін жадыны жаттықтыру қажет екен.Оның жолдары, тәсілдері көп-ақ.

Күйгелектік,ашуланшақтық,ұрысқақтық – адамның миына артық салмақ.
Жақсылыққа ұмтылған адамдардың ойы да таза болады, миы да артық ауыспен былғанбайды.Мұндай адамдардың есте сақтау қабілеті де жоғары болады.Яғни,бос әрі болмашы нәрсеге назар аударып, миға артық салмақ түсірмеу – бірінші қағида.Оның орнына пайдалы дүниелердің жадымызда жатталып қалуын көбірек ойлаған жөн.

Есте сақтау қабілетін жақсартудың екінші ережесі – дұрыс тамақтану.
Жеміс- жидектерді, көкөністерді және дәнді дақылдарды көп жеу керек.
Есте сақтауды жақсартатын негізгі тағамдардың бірі – балық және теңіз өнімдері.Ал, аса майлы тағамдармен көп әуестенбеген жөн.Жүзім шырыны мен жүзімнің де пайдасы көп көрінеді.

Үшінші қағида – миды жаттықтыратын жаттығулар жасау.Ол үшін жаңа әрі тың дүниеге құштарлық қажет.Жаңаша бірдеңені игеруге күш салу керек.
Жаңадан тоқыма тоқуды немесе басқа бір істі меңгеруге, тіл үйренуге, спортың бұрын айналыспаған түрімен айналысуға болады.Мұның барлығы мидың қызметін жетілдіріп, есте сақтау қабілетін арттырады.
Бұлжытпай орындалуы тиіс төртінші талап – тұрақты түрде спортпен айналысу және ұйқыны қандыру.
Ми жұмыс істеген сайын жетіледі,соғұрлым мидың қызметі де жақсарады. Есте сақтау қабілетін үнемі жетілдіріп отыру аса маңызды.Жадымызды жаттырықтыруға уақыт арнау керек.Мысалы, бір суретке мұқият қарап алып, содан кейін ол суретті алып қойып,қағазға түсіруге тырысайықшы.Осы жаттығуды бірнеше рет қайталап жасайықшы.
Немесе өзіміздің көшені, мектепті ойша көз алдымызға елестетіп,суреттеп көрейіеші.Байқампаздығымыз сонда көрінеді.Мысалы, күнде кіріп жүрген дүкеннің атына назар аудармайтындар болады.Немесе өзі тұратын үйді не көшені дұрыстап суреттеп бере алмайтындар кездеседі.Бұл дұрыс емес.Ұсақ- түйек деп қарамай, осындай заттарға да назар аудару керек.Мұның барлығы біздің жадымыздың жетілуі,есте сақтау қабілетіміздің артуы үшін аса қажет.
Мұны да біле жүріңіз!
= Есте сақтау – мидың негізгі қызметі.Мамандардың айтуына қарағанда,
адамның жадында 10 томға жуық энциклопедияны жазуға болады.
= Адамның жады екі түрлі болады.Алғашқысы қысқа мерзімді деп аталады.Ол жылдам есте сақтаумен сипатталады.Мұндай ақпарат жарты сағат бойына мида жазылып тұрады.Содан кейін не ұмытылып кетеді,не адамның жадында жатталып, мәңгіге қалып қояды.
= Кәдімгі шоколад мидың қызметін жақсартады екен.