Дүниетану Тақырыбы: Пайдалы қазбалардың түрлі

• 1 слайд

  Пайдалы
  қазбалардың
  түрлері
  

• 2 слайд

  Пайдалы қазбалардың  түрлерімен  таныстыру. Адам
  өміріндегі маңызына, алыну жолдарына тоқталу.
  Өз ойларын ашық білдіріп, пікірлерін қорғай білуге,
  өздігінен ізденуін, шығармашылығын, танымдық
  қабілетін дамыту.
  Табиғатты аялай білуге, ел байлығын үнемдеп
  пайдалануға тәрбиелеу.
  Сабақтың мақсаты:
  

• 3 слайд

  Бір ата,бір ананың гүліміз,
  Бір болсын қайда жүрсек тілегіміз.
  Бірлік барда тірлік бар деген бабам,
  Бірлікпен бірге соқсын жүрегіміз.
  
  
  

• 4 слайд

  0-5 ұпай «2»
  5-10 Ұпай «3»
  10-15 Ұпай «4»
  15-20 ұпай «5»
  
  Пәні-------------------- Бағалау парағы
  
  
  
  
  
  

• 5 слайд

  Сұрақты ұстап ал!
  
  
  Мұғалім сұрақ қойған кезде фасоль салынған қапшықты лақтырады. Бұл сұрау үдерісіне кинестикалық сипат береді және оқушыларды өз еркімен жауап беру үшін ниет білдіруге итермелейді. Сіз оқушыларға жауапты білмеген жағдайда сұрақты басқа оқушыға лақтыруына мүмкіндік бере аласыз. Сонымен қатар, бұл тапсырманы командамен шешуге де болады. Мұғалім кезек-кезекпен фасольды қапшықты әр командаға лақтырады. Егер де қапшықты қағып алған адам сұраққа жауап берсе, онда команда 3 балл алады. Егер де ол жауабын білмесе, қапшықты басқа командаға 2 балға лақтырады. Егер де қапшық тағы да кері лақтырылатын болса, онда дұрыс жауаптың құны 1 балға дейін төмендейді.
  І.Білу.
  

• 6 слайд

  «Крестер мен нөлдіктер»
  
  Ойын:
  
  
  1
  2
  3
  4
  5
  6
  7
  8
  9
  1. 1-ші команда (нөлдіктер) кестеден сан таңдайды.
  2. Мұғалім сол нөмірдегі сұрақты оқиды.
  3. Жауап дұрыс болған жағдайда, 1-ші команда сол квадратқа крестик қояды.
  4. Жауап дұрыс болмаған жағдайда, 2-ші команда (крестиктер) сұраққа жауап беруге және сол квадратқа крестик қоюға мүмкіндік алады.
  Ереже:
  І.Білу.
  

• 7 слайд

  Біздің Отанымыз-Қазақстан
  

• 8 слайд

• 9 слайд

  Пайдалы қазбалар
  тас
  құм
  саз
  әк
  тас көмір
  мұнай
  металл
  тұз
  ІІ.Түсіну
  

• 10 слайд

  Пайдалы қазбалар – жер қойнауынан немесе жер бетінен қазып алынатын тау жыныстары. Бұл табиғат байлықтары адамның қажетіне жаратылады.
  Есте сақта !
  

• 11 слайд

  Пайдалы
  қазбалардың
  түрлері
  

• 12 слайд

  Пайдалы қазбалар
  Жанғыш
  Тас көмір,
  мұнай,
  газ
  Кенді
  Темір, мыс,
  қорғасын,
  алюминий,
  алтын, күміс
  Кенге жатпайтын
  Тұз , әктас, мәрмәр, гранит, құм, саз
  

• 13 слайд

  Табиғатта пайдалы қазбалар
  Қатты
  күйде
  Сұйық
  күйде
  Газтәріздес
  күйде
  

• 14 слайд

  Отанымызға, елімізге, халқымызға, табиғи байлықтарымызға тіреу де, сүйеу де, бола білген академик, ғалым, Жезқазған мыс рудасын ашуға көп еңбек сіңірген осы Қаныш Имантайұлы Сәтбаев болатын.
  Тұңғыш геолог - Қаныш
  Сәтбаев
  

• 15 слайд

  Тас көмір
  1. Қатты, морт сынғыш.
  2. Қара түсті жылтыр.
  3. Жақсы жанады және
  жылуды көп береді.
  4. Суда ерімейді.
  5. Қарағанды,
  Екібастұзда өндіріледі
  

• 16 слайд

  (
  

• 17 слайд

  Мұнай
  1. Сұйық
  2. Қоңыр түсті
  3. Айрықша иісі бар
  майлы зат
  4. Судан жеңіл
  5. Жақсы жанады
  6. Маңғыстау, Ақтөбе облыстарында өндіріледі
  
  Мұнай құбыры
  

• 18 слайд

  Мұнайдан алынады:
  Керосин
  Мазут
  Асфальт
  Спирт
  Лак
  Пластмасса
  Газ
  Автол
  Бензин
  Вазелин
  

• 19 слайд

  Темір
  1. Қатты
  2. Қоңыр қызыл түсті
  3. Өңдеу арқылы алынады
  4. Мықты
  
  

• 20 слайд

  Әктас
  1. Қатты
  2. Ақ немесе ақшыл сұр тас
  3. Мөлдір емес
  4. Мықты
  5. Бір тамшы қышқыл қосса қайнайды (газ бөлінеді)
  

• 21 слайд

  Саз
  1. Тау жыныстарының үгілуінен пайда болады.
  2. Ақ,қызғылт,сұрғылт,көкшіл түстес келеді.
  3. Ол оңай үгіледі.
  4. Суды өткізбейді.
  

• 22 слайд

  Гранит
  1. Қатты
  2. Сұр немесе қызыл түсті
  3. Мөлдір емес
  4. Бөлшекті
  5. Өте мықты
  
  

• 23 слайд

  Қазақтың ұлттық саз аспабы Саз сырнай
  

• 24 слайд

• 25 слайд

• 26 слайд

• 27 слайд

• 28 слайд

• 29 слайд

• 30 слайд

  Мәтінді оқу, әңгімелеу
  
  Оқулықпен жұмыс
  
  ІІІ.Қолдану
  

• 31 слайд

  Пайдалы қазбалардың шартты белгілері:
  Тас көмір - Мұнай- Газ-
  
  Темір - Алтын - Мыс -
  
  Тұз - Әктас - Саз -
  
  Алюминий - А
  

• 32 слайд

  
  
  Дәптермен жұмыс
  ІІІ.Қолдану
  

• 33 слайд

  Дәптермен жұмыс
  Тас көмір - Мұнай- Газ-
  
  Темір - Алтын - Мыс -
  
  Тұз - Әктас - Саз -
  
  Алюминий - А
  

• 34 слайд

  Талдау
  1-топ: Тұз
  2-топ: Тас көмір
  3-топ: Саз және құм
  4-топ: Мұнай
  5-топ: Темір
  
  
  
  

• 35 слайд

  Тест
  
  Тау жыныстары
  1 .Жер қыртысын толтырып жатқан денелер калай аталады?
  А)тау жыныстары Ә)су
  Б)топырақ В)ауа
   
  2.Тау жыныстарының қасиетіне жатшйтын жауапгы тап:
  А) қатты Ә) сұйық Б) газ В) бу
   
  3.Тығыз тау жынысына жатпайтынын көрсет:
  А)мәрмәр Ә)гранит Б)тас көмір В)саз
   
  4.«Гранит» сөзі қазақша қандай ұғымды білдіреді?
  А) ұсақ Ә) түйіршікті Б) қатты В) кесек
   
  5.Төменде берілген тау жыныстарының қайсысы майда
  тау жыныстарына жатады?
  А) құм, әктас Ә) құм, гранит
  Б) құм, саз В) құм, көмір
   
  б.Қандай тау жыныстарының су өткізгіштік қасиеті бар?
  А) құмӘ) саз Б) мұнай В) газ
   
  7.Пайдалы қазба шоғырланған жер қалай аталады?
  А) жер қыртысы Ә) шахта Б) құдық В) кен орны
   
  8.Тас көмір, мұнай, газ қандай пайдалы қазбаға жатады?
  А) кен пайдалы қазбасы Ә) кенге жатпайтын
  Б) жанғышВ) жанбайтын
   
  9.Тас көмірдің аса ірі кен орны қай калада орналасқан?
  А) Жезқазған Ә) Қараганды
  Б) Қаратау В) Маңғыстау
   
  10.Кенге жатпайтын пайдалы қазбаны көрсет
  А) фосфоритӘ) әктас
  Б) мәрмәр В) мұнай
  
  

• 36 слайд

  
  
  Бағалау парағы арқылы бағалау
  

• 37 слайд

  мерзімі ---------- Пәні ------- Бағалау парағы
  
  0-5 ұпай «2»
  5-10 Ұпай «3»
  10-20 Ұпай «4»
  20-25 ұпай «5»
  

• 38 слайд

  Үйге тапсырма:
  Мәтінді оқу, Қазақстан картасынан пайдалы қазбалар өндірілетін жерлерді көрсетуге дайындалу.
  
  

• 39 слайд

  Рефлексия.
  –Сабақ ұнады ма?
  -Сабақ несімен ұнады?
  -Өз-өзіңді қай орынға қоясың?