Конспект урока по кабардино-черкесскому языку на тему " Псалъэуха. Псалъэ. Макъ. Хьэрф." (2класс)

Темэ:  Япэ классым яджам къытегъэзэжыныгъэ.

Псалъэуха. Псалъэ. Макъ. Хьэрф. 

Мурадхэр:

1.еджакIуэхэм псалъэухам, псалъэм, макъым, хьэрфым  теухуауэ  япэ классхэм щагъуэта щIэныгъэхэр  къэпщытэжын, псалъэухам и кIэм ягъэув нагъыщэхэм теухуауэ яIэ есэныгъэхэм зегъэужьын;

2.тесктыр зэрызэхэт псалъэухахэр зэраубзыхуфымк1э, макъхэмрэ  хьэрфхэмрэ  зэрызэщхьэщагъэк1ыфымрэ ехьэл1ауэ я1э есэныгъэхэм зегъэужьын;

3. я бзэм зегъэужьын,  нэмыс хэлъу зэрыпсэлъэн хуейм къигъэув мардэхэмкIэ иригъуазэу егъэсэн.

Къэгъэсэбэпыпхъэхэр: зэреджэ тхылъыр,  зэрылажьэ тетрадыр, тестхэр, урокым егъэджакIуэм хуигъэхьэзыра  слайд гъэлъэгъуэныгъэ.

Урокым и ек1уэк1ык1эр:

I.                  Урокым, еджэныгъэм хуэзыгъэхьэзыр  лэжьыгъэ.

Мурадыр: еджакIуэхэм еджэныгъэм хуэзыгъэхьэзыр гукъыдэж  етын

   1. Еджак1уит1 къэс я пащхьэм илъщ хьэрф зэхуэмыдэхэр зырыт тхылъымп1э ц1ык1ухэр . Ахэр псори зэхэгъэзэрыхьащ.

Хьэрфхэм псалъэхэр къыхэщ1ык1ын, абыхэм ину къеджэжын. Къыхащ1ык1ыну псалъэхэр: Гуапэ, долъыхъуэ. сэлам, къыдогъуэт, фызох, жэуап, сэ 

 Псалъэ зырызхэр псалъэуха зэрыхъунум хуэдэу еджак1уэхэм я къеджэжыныгъэр зэк1элъыхьын..Зэрыхъун хуейр:

Сэлам гуапэ сэ фызох!

 Жэуап долъыхъуэ, къыдогъуэт.

(егъэджак1уэри еджак1уэхэри  зэгъусэу  къоджэхэри сэлам абык1э зэрахри я лэжьыгъэм  щ1адзэ)

II.               Псалъэуха. Псалъэ. Макъ. Хьэрф-  темэхэм теухуа къытегъэзэжыныгъэ

Мурадхэр: псалъэухам, псалъэм, макъым, хьэрфым теухуауэ япэ классым щаджа псори къегъэщ1эжын, я бзэм зегъэужьын, гуп-гупу зэдэлэжьэнымк1э, щхьэзакъуэу лэжьэнымк1э я1э зэф1эк1хэм хэгъэхъуэн.

Илъабжьэмк1э къыщыхьа лэжьыгъэхэр ягъэзащ1эурэ дамыгъэкIэ къэгъэлъэгъуа  информацэхэм къеджэфу, нэхъыщхьэр къыхахыфу, псом щыщ пкъыгъуэ  щхьэхуэхэр къахутэфу йосэ.

Я бзэм зеужь, я гупсысэр  кIэщIу,  тэмэму гъэпсауэ къаIуэтэфу загъасэ.

·        1. ЕджакIуэхэр экраным тридзэ псалъэухахэм  кIэлъыплъурэ къапщытэжыну темэм ешэлIэн:

Сэ псэуэ сиIэр ар си анэбзэщ. 

Ар си анэбзэ, си адыгэбзэщ.

2. Упщ1эхэм жэуап ирегъэтын:

Хэт дахэу къытхуеджэн?

Псалъэухахэр къыхэдгъэщхьэхук1ынти.

Дауэ къэфщ1а мы  тхыгъэр псалъэуха  щхьэхуэхэу зэрызэхэтыр?

И къэпсэлъык1эк1э  къатщ1эрэ ахэр зэрыпсалъэухар?

2. Схемэмк1э яджахэр къапщытэж.(Схемэр  экраным  тредзэ).

Текст

↓

Псалъэуха

↓

     Псалъэ

↓

Пычыгъуэ

↓

Макъ

- Сыт къэту гу лъыфта мы схемэм?

- Дэтхэнэ зым хыхьэр  ищхьэк1э къэхьа тхыгъэм къыхэдывгъэх.

-Дэтхэнэ гуры1уэгъуэм хыхьэхэра  дымытхыфыр? Сыт ар къызыхэк1ыр?

3.     Бзэм и1э мыхьэнэм теухуа тхылъым  ит лэжь.1-р жьэрыIуатэу ягъэзащIэ.

Гу лъегъэтэн псалъэухам гупсысэ пыухыкIа къызэриIуатэм.

4.     Тхылъым и нап.3,6-хэм ит правилэм къахуоджэ, езыхэм щапхъэ куэду къахь.

5.     Зэрылажьэ тетрадым и нап. 4-м ит лэжь.3-р тхыгъэкIэ ягъэзэщIэ, ягъэзэщ1ар къыдопщытэж.

III. Я  нэхэм, Iэпкълъэпкъ цIыкIухэм  зезыгъэужь дакъикъэ

                                (усэ цIыкIур псоми зэдыжаIэ,  жаIэр ящIэурэ загъэпсэху)

НэкIэ псоми уэ кIэлъыплъ,

Мис уи дамэм си Iэр телъщ,

Уи ужь итым къыхуеплъэкI,

Iупэ цIыкIухэр зэтегъэж,

Гуапэу нэкIэ  сэлам ех.

Захуэу занщIэу уэ увыж

ЕтIысэх, къэтэджыж,

ЕтIысэх, къэтэджыж,

ЕтIысэх, къэтэджыж,

Лэжьэн гуфIэу  уэ щIэдзэж.

IV. Псалъэуха. Псалъэ. Макъ. Хьэрф-темэхэм теухуа къытегъэзэжыныгъэм теухуа лэжьыгъэхэм пащэ:

1.     Нап. 7,8-хэм ит правилэхэм къахуеджэн.

2.                  Зэрылажьэ тетрадым  и нап. 6-м ит лэж.4-р гуп-т1урыт1у  тхыгъэкIэ щхьэзакъуэу ягъэзащ1э.

3.  Хыкхъу» псалъэм и лексическэ мыхьэнэр яубзыху, псалъалъэр зыдагъэIэпыкъуурэ, экраным тридзэ сурэтым к1элъыплъурэ.(мы псалъэр  учебникым и гуэдзэн псалъалъэ ц1ык1ум зэримытым къыхэк1к1э, псалъалъэ щхьэхуэк1э ягъэлъагъун).

V. Урокым къыщапщытэжахэр  езыгъэбыдыл1э  лэжьыгъэхэр

Мурадхэр:  урокым щалэжьа псори къызэщIакъуэжкIэрэ иджыри зэ а щIэныгъэхэмрэ есэныгъэхэмрэ егъэбыдылIэн.

1.Учебникым и нап. 7-м ит лэжь. 4-р тхыгъэкIэ щхьэзакъуэу ягъэзащIэри къеджэжхэурэ ягъэзэщIар  къыжаIэ.

2.Учебникым и нап.6-м ит лэжь.7-мрэ з/т и нап. 9-м ит лэжь.5-мрэ зэгъусэу ягъэзащIэ: з/т ит схемэхэм тету лэжь.7-м хэт псалъэхэр къыхатхыкI.

3.Щхьэзакъуэ тест  лэжьыгъэ

Бзэм и пкъыгъуэ нэхъ цIыкIу дыдэщ:

I. Псалъэр

2. Макъыр

3. Псалъэухар

ЕджакIуэхэм щхьэзакъуэу ягъэзэщIа тестхэм я жэуап пэжхэр экраным тредзэри езыр-езыру зыкъагъэпщытэж.

      Дэтхэнэ зыми и пащхьэм илъщ тестхэм я жэуап пэжхэр зратхэн таблицэхэр

№№	№I	№2	№3
Пэжыр

VI. Урокыр къызэщэкъуэжын

Мурадыр: еджакIуэ цIыкIухэм урокым щалэжьахэр къызэщIэкъуэжын, ахэр нэхъ гурылъ зэрахуэхъуным елэжьын

1. Мы упщIэхэм  жэуап ирегъэтын:

Нобэ сыт къэтщIэжа?

ЩIэныгъэ зэдгъэгъуэтар сыткIэ сэбэп  ?

Лэжьыгъэ дгъэзэщIахэм  дэтхэнэр нэхъ фигу ирихьа?

СыткIэ фыщыгугърэ къыкIэлъыкIуэну урокым?

Сыт хуэдэ  гукъыдэж вгъуэтами смайликымкIэ  къэвгъэлъагъуэ.

VIII. Унэ лэжьыгъэр етын.

Мурадыр:  урокым щагъуэта щIэныгъэхэмрэ есэныгъэхэмрэ унэ лэжьыгъэмкIэ  зэрыгъэубыдын,лэжьыгъэр гъэзэщ1а зэрыхъунум и щапхъэ егъэлъэгъун

Нап.  3,6,7,8-хэм  ярыт правилэхэр гукIэ зэгъэщIэн, нап. I0-м ит лэжь.6-р тхыгъэкIэ гъэзэщIэн.

VII. ЕджакIуэхэр зэрылэжьам теухуа псалъэхэр.

Мурадхэр: оценкэ иджыри дымыгъэувми,  я щIэныгъэр здынэсыр,  яIэ есэныгъэхэм я фIагъыр   зыхуэдэхэм кIэлъыгъэплъын, «псалъэ-оценкэфIым» гукъыдэж къариту, нэхъ лъахъшэм щIэныгъэщIэхэм хуриджэу егъэсэн, сыт хуэдэ лэжьыгъэми пщIэ зэрыхуэфащэм егъэгупсысын.