"Әліппе - білім бастауы" (1 сынып)

Тақырыбы: «Әліппе- ­­­­білім бастауы».    

Мақсаты: 1.Оқушылардың сауат ашу пәні оқу барысында алған білімдерін тиянақтау, өз өнерлерін ата-аналарға көрсету.

2.Ертеңгілік барысында тапсырмаларды орындау, өз ойларын ашық, еркін айту, толық жауап беруін, зейін қойып, есте сақтауын дамыту.

3.Адамгершілікке, тиянақтылыққа, ұқыптылыққа, бірін-бірі сыйлауға және ана тілін сүйіп, Отанын қадірлеп, қастерлеп, өз елінің патриоты болуға тәрбиелеу.

Безендіруі: «Әліппе - білім бастауы» сөзі жазылған плакат, шарлар, нақыл сөздер және интерактивті тақта.

Барысы:

Мұғалім: - Сәлеметсіздер ме, құрметті ата-аналар және ұстаздар, оқушылар! Бала - біздің болашағымыз, еліміздің ертеңі. Сол ертеңгі ел тізгінін ұстар ұрпағымызды белі бесіктен шықпастан жақсылыққа баулу, бойына ізгілік нұрын себу бүгінгі біздің ұстаздардың, ата-аналардың міндеті. Әліппеден алған білімдері құтты болсын!-дей отырып, «Әліппе - білім бастауы» атты ертеңгілігімізге қош келдіңіздер! Ендеше,1 «А»сынып оқушыларын ортаға шақырайық.

Мұгалім:

-Балалар,

Көлге айналған бұлақтың,

Қайнар көзін көріп пе ең? (жоқ)

Том-том қалың кітаптың,

Басы болар Ә л і п п е ң (бәрі)

Мұғалім: - Ендеше, бәрімізге ең қымбат Әліппені зор құрметпен ортаға шақырайық.

Бәрі: Әліппе! Әліппе!Әліппе!

Әліппе (ортаға шығады):

Армысыңдар жас достар,

Армысындар ата-ана.

Болашаққа жол бастар,

Әліппең келді ортаға.

Құттықтаймын! Саусыңдар ма бүлдіршіндер, балғындар.

-Менің атым әліппе,

Мені анаңдай дәріпте.

Мені оқып ер жеткен,

Ағаң сенің, әпкен де.

Бәрі: Рахмет, саған  Әліппе!

Мұғалім: - Балалар, мен сендерге сұрақ қоюдан бастасам, жауап береміз бе?

-         Әрине.

Бірінші- қыркүйек,

Соғылды қоңырау.

Шақырған білімге

Оқу мен ілімге

Ол не ?

Бәрі: Мектеп.

Олай болса

М Е  К  Т  Е  П  сөзінің әр әріпін саралап айтсақ?
мен

еңселі де
кемеліне
толатын
елімнің
патриотымын

2 - сұрақ

Мұғалім:

Күлімдеп қарсы алар,

Сипайтын маңдайдан.

Әкеліп партаға,

Отырғызған бізді кім?

Хормен:

Мұғалім

(Осы сөздің де әр әрпін саралап айтсақ?)

М - мейірімді

Ұ -  ұлағатты

Ғ- ғазиз

А-  ақылды

Л- лайықты

І- іскер

М- маман

3 -  сұрақ

Бар білімнің бастауы,

Бар ғылымның бастауы.

Жас балаға нұр шашқан,

Қандай кітап тіл ашқан?

Хормен:

Болашаққа жол ашар,

Ол - сүйікті әліппе!

Енді осы сөздің де әр әріпін саралап айтайық

Ә -  әлемді

Л - легімен

І- ізгілік

П- парасатпен

П- паш

Е- етеміз

Мұғалім: - Өте жақсы саралап айттыңдар. Көп жасаңдар!

Хор: «Әліппе» әні

Сенің нұрың сөнбесін, ашық аспан жарық күн,

Келешегі сөйлесін қазақ деген халықтың.

Тілі балдай баланың,талабына жарық бер,

Ертенгілік сабағын жүргізеді әріптер.

Әліппе:

-Мен әуелі әріптерімді түгендеп алайын (Дауысты, дауыссыз дыбыстар  -қайдасыңдар?)

Бәрі: Біз мұндамыз (Бастарына каронкаларын киеді)

Әліппе: - Кәне, не тұрыс? Әліппеден алған білімдеріңді ортаға салмайсыңдар ма?Алфавиттер сөйлеңдер.

 «А» - Нұрислам                                               «Ә» - Нұрболат

Атам келді ауылға,                                            Әкем, анам сәніміз,

Алма, апельсин ап келді.                                  Жақсы шықты әніміз.

Алақай-ау, алақай,                                            Үйде отырып әжеммен,

Алма маған көп берді.                                      Ән шырқадық бәріміз.

«Б» -Рауан                                                        «В» - Мұхаммедәли

Бала отырпартада,                                             «В» дыбысы дауыссыз,

Жазда оқы шаршама.                                        Оны терең ұғыңдың.

«Б» дыбысы дауыссыз,                                     Арман екеуміз кеше біз,

Мәлім болды баршаңа.                                     Велосебетпен қыдырдық.

«Г»- Ақнұр                                                       «Ғ» - Рахман

Гүлдей жайнап бәріміз,                                    Тұңғыш ұшқан ғарышқа,

Гүл терейік тағы біз.                                         Юри атам ол алтын,

Г – дыбысы дауыссыз,                                      Ғаламшарға жол салып,

Оны білдік тағы біз.                                          Ғарыштан тапқан бақытын.

«Д» - Тұрсын                                                     «Е» - Жібек

Дала қандай тамаша,                                          Е – дыбысы езулік,

Доп ойнайық балаша.                                        Оны бәрі білмеді.

Дулат, Айдар бәріміз,                                        Дұрыс тапқан бірінші,

Достар таптық жаңаша.                                     Ерасыл біздің ерледі.

«Ё»- Ілияс                                                           «Ж» - Арайлым

Шахтёр деген сөзде бар,                                     Жарыс басталды  ауылды,

Екі қара көзде бар.                                              Жомарт  мінді тайына.

Өзі қызық әріп екен,                                           Жарысқа қатысқан балалар.

Осы дыбыс кімде бар?                                        Жақсы сыйлық алуда.

«З»- Заманбек

Зымыранда бас әріппен әріппен басталған,

Зығыр, қазақ, қобыз, тоғыз сөздерінен табылған.

Қол көтеріп дәл тапқан алыстан,

Біздің Зере расында данышпан.

«И» - Айя                                                           «Й» - Данияр

Ит- адамның досы деп,                                       Айнаға қарап боянды,

Оны әрдайым қорғандар.                                  Айдай сұлу Айша қыз.

Итке үйшік жасасаң,                                          Й – дыбысы дауыссыз,

Бойында иман қорған бар.                                 Ауада жазайық бәріміз.

«К» - Жанбота                                                     «Қ» - Алибек

Кемел ойынщық жасады,                                    Қырға барып бәріміз,

Бәрі оны қоршады.                                               Гүл терейік бәріміз.

«К» - дыбысы дауыссыз,                                     «Қ» - дыбысын үйрендік,

Кім оны айтады?                                                  Қуанайық  алақай.

«Л» - Айару                                                             «М» - Ақниет

Талаптанып бәріміз,                                                Мақта теріп бәріміз,

Л – дыбысын жаттайық.                                          Бір жадырап қалайық.

Айқайлайық ла,ла деп,                                             Арманымыз орындалып,

Одан ешбір саспайық.                                              Мол өнімдер алайық.

«Н» - Шахмұрат                                                       «Ң» - Зере

Ас атасы - наннан,                                                      «Ң» - дедім алыстан,

Артық тағам жоқ жерде.                                           Аңдар мен ол алысқан.

Нанды баспа ботақан,                                              Аңдардың мықтысы екен ол,

Оны жеп өстің сен тезде.                                         Аң патшасы – арыстан.

«О»- Ақбота                                                               «Ө» - Ерасыл

Бостан босқа ойнама,                                                Өрмекшінің өрмегін,

Орманда да, дорбада.                                                 Бұзбайықшы қазығы.

Кездесетін дыбыс бар,                                               Өрмекшінің өрмегі,

Кім айтады ойлана?                                                    Оның өмір азығы.

О- дыбысы дауысты,

Ақбота оны тауыпты.

«П» - Дильназ                                                              «С» - Айша

Апам маған әліппе,                                                      «С» - дыбысы дауыссыз,

Оқып үйрен деп алып берді.                                       Оны бәрі жақсы ұғады.

«Әліппе» сөзінің ішінен,                                             Сағат,сайман,сабақта,

«П» - дыбысын тауып берді.                                      С– дыбысынан басталады.

«Т» - Нұрислам                                                            «У» - Мұхаммедәли

Тарақ, ата, атта бар,                                                        Улап – шулап бәріміз,

Т-дыбысыдауыссыз.                                                      У – дыбысын айтайық.

Жарайсыңдар балалар,                                                  Тауға шығып тағы біз,

Сөзді жақсы тауыппыз.                                                 Ауа жұтып қайтайық.

«Ұ» - Тұрсын                                                                  «Ү» - Нұрболат

Ұя салып құстарға,                                                         Үйренейік бәріміз,

Ұяға тас атпайық.                                                           Ү – дыбысын жазамыз.

 Ұ – дыбысты дауысты,                                                   Ү – дыбысы дауысты,

Оны бәріміз жаттайық.                                                    Үкі сөзінен табамыз.

«Ф» - Жанбота                                                                  «Х» - Айя

Футбол деген ойында,           Шахмат, саяхатта бар,                                                                                         Барлық бала, бәрі мәз.                                                 Х-дыбысын жаттап ал.                                                                                          Бүгінгі сабақтан естелік,       Х-дыбысын тағы айтсақ,                                                                                         Фотаға түсейік бәріміз.                                               Емтихан мен хатта бар.

«Һ» - Рахман                                                                 «Ц» - Данияр

Айдаһарды өлтірген,         Клоуынның сыйқырын,                                                                                                                              Қаһарман ғой қазағым.                   Циркте кеше мен көрдім.                                                                                                 Һ-дыбысы дауыссыз,         Циркульді салып ап,                                                                                                Еш қиналмай жазамын.                                              Оны жылдан меңгердім.

«Ч» - Жансая                                                                      «Ш» - Зерде

«Ч» -  дыбысы дауыссыз,                                           Шарлар үріп әр түрлі,                                                                                            Оны білем себебі.                                                        Кабинетке ілейік.                                                                                 Шаңғыны тез үйреніп,                                               Ш – дыбысы дауыссыз,                                                                                      Чемпион болғым келеді.                                             Оны бәріміз білейік.

«Щ» - Айша                                                                  «Ы» -  Ерасыл

Щёткамен тіс жуып,         Асық ойынын ойнайық,                                                                                          Мен сабаққа барамын.                                                  Кел, балалар, тамаша.

Ащы тұщысын тамақтың,                                      Шік, бүк, алшы, түсіріп Ажырата аламын.                                                       Бірге ойнайық жарыса.

«І» - Аягөз                                                                         «Э» - Әлібек

Атам менің тігінші,                                                 Э– дыбысы дауысты,                                                                                Маған етік тігіп берді.                                             Оны білдік қуана.                                                                             Сенде балам үйрендеп,                                              Ол өте қауіпті,                                                                                  Аяқ киім жібін берді.                                                 Электр сымын ұстама.

«Ю» - Аружан                                                                        «Я» - Арайым

Ю- әрпі дауысты,                                                       Үйшік жасап қоянға,                                                                                           Оны терң ұғындық.                                                    Оған жылу сыйлайық.                                                                                            Ю– әріпін жаттап ап,                                                Ұя салып құстарға                                                                                    Үйімізге жүгірдік.                                                     Оны әрдайым қорғайық.

Ән: «Беу Айдай»  орындайтын - Ақниет.

Көрініс: «Орманшының баласы» ертегісі                                                            Автор: - Ерте,ерте ертеде бір ну орманда орманшы мен оның баласы болыпты орманшының баласы жас шыбықты сындырып, ат қылып шапқылап ойнайды екен. Бір күні орман ішінде шапқылап жүріп ағаштардың әңгімесін естиді.

Қайың: Мен өскенде  бесік, боламын. Кішкентай бөбекті тербетемін. Бесік жырын естіп, рақатқа бөленемін. Бақыт деген осы емес пе? (Аружан)                                                                                                                   Терек: Мен өскенде түрлі-түрлі ойыншық боламын. Балаларды ойнатамын. Ертеден кешке дейін ойнаймыз,қызыққа батамыз (Мұхаммедәли)

Еменнің жас шыбығы. Мен өскенде түрлі-түрлі жиһаз боламын. Адамдар шаршағанда маған отырып демалады. Сөрелеріме кітаптарын заттарын қояды (Жібек)

Автор: Осылайша ағаштар өзара армандарымен бөліседі. Сол кезде орманшының баласы ағаштардан сұрайды.

Бала: -Ал, мен кім боламын?(Ерасыл)

Қайың: - Сен бе, сен өскенде ағаш шебері бол. Сонда  біз осы арманымызға жетеміз. Ағашты босқа сындырма.

Бала: - Мақұл! Ендіағашты сындырмаймын. Ағаштар, мені кешіріңдер.

Автор: - Сол орманшының  баласы өскенде атақты ағаш шебері болыпты. Әлгі ағаштарды арманына жеткізіпті.                                                

 Ән: «Алтын ұям - мектебім»                                                                                 Әні:Айжігіт  Асанов,                                                                                                       Сөзі:Бақытжан Ауданбай

Мұғалім: - Балалар, біз әліппеден оқу, жаза білуді үйренсек, ал математикадан санауды, есептеуді, сандарды жаза білуді үйрендік. Олай болса «Санамақтарға» сөз берейік.

1 -дегенім– Бақыт,

Таусылмайтын шаттық. Диана

2 -дегенім –Елім,

Ұшан далам, жерім. Аружан

3 -дегенім – Үміт,

Еш болмасын күдік. Аягөз

4 -дегенім –Теңіз,

Білім ұста семіз. Жансая

5 -дегенім – Бірлік,

Көрейікші сеніп. Айша

6 –дегенім – Ақыл,

Айтшы сенде мақұл. Дильназ

7 -дегенім–Жүрек,

Айтылмаған тілек. Ерасыл

8 -дегенім– Сезім,

Сезіңе біл өзің. Ақбота

9 -дегенім–Тоқтау,

Елдің жоғын жоқтау. Зерде

10 -дегенім –Отан

Қандай күшті,ботам. Шахмұрат

Ән: «Мен ауылға барамын»

Орындайтын:Мәлік Ақбота

Мұғалім:

-Балалар, біз математикадан да білімізді көрсеттік. Енді Әліппемен қоштасатын да кез келді. Ендеше әліппеге не деуіміз керек?

Бәрі: - Әліппе, рахмет!

Әліппе: - Мені жақсы игеріпсіңдер, мен сендерге ризамын, сау болыңдар!(кетеді)

Мұғалім: - Міне, біз белгілі білім еліне саяхат жасап, білімімізді көрсеттік.

Әліппені оқу барысында ата - аналардың қосқан үлесі өте мол. Бақытты балалық шағы үшін, ата - аналар сіздерге көп рахмет!

Келесі би сіздерге арналады, аяулы ата - аналар, қабыл алыңыздар!

(Ұлдардың орындауында би тобы.)

Мұғалім:Талап, еңбек,терең ой.

                Қанағат, рақым ойлап қой – деп Абай атамыз жырлағандай, осы бес қасиетті бойымызға дарыту үшін ана тілін меңгеруіміз керек. Енді сендердің жаңа достарың «Ана тілі» оқулығы болады. Ал, енді ана тілін ортаға шақырайық.

Ана тілі:

Туған елдің тілімін,                                          Ана тілім - ұраным,

Ақылы мен танымын.                                      Ана тілім - құралым.

Түсіндірер бәріне,                                            Ана тілім болмаса,

Ана тілі пәнімін.                                              Мықты болмас тұрағым.

Ана тілі:

-Балалар, енді мені оқитын боласыңдар. Мен сендерге көп нәрсені үйретемін. Барлық қазына байлық оқу – білімде (кітап таратады).

Мұғалім: - Енді сіз бізбен бірге болыңыз!

Би: «Балапандар» орындайтын бишілер тобы.

Мұғалім:   

- Балалар, біз нені үйрендік?

1. Оқуды–Нұрислам

2. Жазуды-Рауан

3.Есеп шығаруды–Нұрболат 

4. Ән айтуды–Мұхаммедәли

5. Би билеуді –Ақнұр

6. Үлкенді сыйлауды–Рахман

7. Кішіге қамқор болуды–Тұрсын

8. Елімізге жақсылық жасауды–Жібек

- Біз нені ажырата білеміз?

9. Жақсылық пен жамандықты. Нұрболат

10. Ақ пен қараны. Арайлым

11. Арамдық пен адалдықты. Заманбек

-Біз нені сүйеміз?

12. Отанды. Айя

13. Ата- ананы.Жанбота

14. Халқымызды.  Айару

15. Достарымызды.Ақниет

16.Ұстазымызды.Шахмұрат

17.Мектебімізді. Зерде

 - Біз кім боламыз?

18. Адал азамат. Ерасыл

19. Ақылды ару. Ақбота

20. Оқымысты ғалым. Дилназ

21.Тәуелсіздіктің туын биік ұстайтын

     Елін сүйген,ер боламыз! Жансая

Ұстаз тілегі:

Жиырма жеті балдырған,

Бір сыныпта отырған.

Айналайын көздеріңнің отынан,

Қазағымның ұл – қызы боп өсіңдер.

Абыройлы азамат боп оқыған,

Өлкеміздің айналыңдар ертеңіне.

Сенімдердің айналыңдар серперіне,

Ұстаздың ақ жүрекпен мен тілеймін.

Тек сәттілік – шәкірттерім ертеңіне!

Хор: «Мұғалім ол біздің» әні

Бәрі:

- Бақытты балалық үшін рахмет сіздерге, ата - аналар!

(Қорытынды сөз кезегі мектеп басшысына, ата - аналарға беріледі).

Ертеңгілікті дайындаған:  1  «Б»сыныбының жетекшісі

                                        Дуйсенкулова Мирамкул Уакитовна.