Презентация по истории"Шынгис хан"

• 1 слайд

  Қазақстан тарихы. 7 класс
  Сабақ тақырыбы:
  Монғол империясының
  құрылуы
  

• 2 слайд

  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  Сабақ міндеттері:
  Шыңғысханның қазақ жеріне шапқыншылығы мен оның ауыр зардаптарын көрсету; басқыншыларға қарсы халықтар күресі мен ұлыстардың құрылуы туралы түсінік беру.
  Жалпыдан негізгі мәселені ажырата алу үшін танымдық қабілеттерін дамыту, отанымыздың тарихынан сабақ алып, дұрыс қорытынды шығаруға, үйрету;
  Оқушыларды Отанын қорғауға батылдыққа, ерлікке ұлтжандылыққа тәрбиелеу
  
  
  
  Сабақтың мақсаты:
  Монғол империясының құрылуы, қоғамдық құрылысы, монғолдардың қазақ жерін жаулап алуы, Отырар қорғанысы мен монғол ұлыстарының құрылуы туралы түсінік
  

• 3 слайд

  Үй тапсырмасы
  Сұрақтар
  “Бәйге”
  

• 4 слайд

  10
  10
  20
  30
  40
  50
  40
  20
  20
  30
  40
  50
  50
  10
  Ойлан ,тап
  Ғалымдар
  Тарихи дерек
  30
  

• 5 слайд

  Кім жылдам?
  1. Әбу Наср әл-Фарабиді (Мухаммбед Ибн Узлах Тархани) ұстаз тұтқан ғалымдар?
  2. Әбу Райхан әл-Бирунидің аспан денелеріне қатысты қандай жаңалық ашқан?
  3. ...Және ат беріп, қосқан сөздің шырайын,
  Ізгі құлын жарылқасын құдайым!
  Ай, кітапты қабыл алып қарарсың
  Түркі тілдің ғажабына қанарсың деп мақтанышпен жырлаған
  Жүсіп Баласағұнның «Құт негізі-білік» кітабы несімен ерекшеленді?
  4. Қожа Ахмет Йасауидің әулиелігі неде?
  
  

• 6 слайд

  Шыңғыс хан (1162(1155)-1227)
      Шыңғыс хан (өз аты – Тэмуджин, Темучин) – Азияда тұңғыш біртұтас мемлекет құрушы, өз заманының аса ірі әскери және мемлекет қайраткері
  Адайдың ақиық ақыны Сәттіғұл Жанғабылұлы:
  ...«Бұрын да өткен жандар бар
  Дәрежелі хандар бар,
  Олар да кеткен байтақтан
  Бұқара жұрты жай тапқан,
  Дүйімбаян, Шыңғысхан –
  Нәсілі нұрдан жаралған,
  Халқына әділ қараған
  Ауыз тимей парадан,
  Пақыр-міскін, бай мен бек,
  Жарлы, жалсыз, аз бен көп
  Бәрін де бірдей санаған» деп жырлаған.
  

• 7 слайд

  Жоспар
  1. Монғол империясының құрылуы.
  2. Монғол империясының қоғамдық құрылысы.
  3. Монғолдардың қазақстанды жаулап алуы.
  4. Жаулап алудың зардаптары.
  5. Ұлыстардың құрылыстары.
  

• 8 слайд

  
  
  
  
  
  Монғол
  империясының құрылуы
  
  Қазіргі Монғолия жерінде Керей, Найман, Жалайыр хандытары және монғол тайпалары өмір сүрген.
  1206 ж барлық монғол тайпа-ның бас қосқан құрылтайында ұлы хан болып Шыңғысхан сайланады.
  Шыңғысхан(шын есімі Тимүжін)
  1162(1155) дүниеге келген,
  Темүжін Монғолияның Кендітау аймағында Онон өзенінің жағасында, Болдоң деген жерде, Есугей батырдың отбасында дүниеге келген.
  Шыңғысхан 9 жасқа толғанда, әкесі татарлардың қолынан қаза табады.
  

• 9 слайд

  
  
  Монғол империясының қоғамдық құрылысы.
  Империяны 95 түменге бөлді
  Әрбір түменде 10мың адамнан тұрды
  Әрбір мыңдық 10 жүздіктен, жүздік ондықтардан тұрды
  Әскери басқару жағынан елді үшке бөлді:
  Оң қанат(бурунғар)
  Сол қанат (жонғар)
  Орталық қанат (күл)
  Мемлекет заңы “Жасақ”(Яса)
  Шыңғысхан нақыл сөздері,ел басқару заңдары
  Әскери және жалпы заңдар және оларды жазалаудың жалпы түрлері
  

• 10 слайд

  
  
  
  Монғолдардың
  қазақстанды жаулап алуы.
  Үлкен ұлы Жошы 1207-1208жж Енесей қырғыздары мен Сібір халықтарын б.а.
  1207-1209жж Шыңғысхан Таңғұттарды, Турфан княздығын, Ұйғырларды бағындырды
  1211-1215жж
  Қытайды б.а. Олардан соғыс техникасын
  ( тас лақтырып дуал құлататын, от лақтыруды үйреніп алады.)
  1217ж Жебе ноян Шығыс Түркістан мен Жетісуды б.а
  Осыдан кейін Қазақстанның оңтүстігіне және Орта Азияға жол ашылады.
  1218-1219жж шыңғыс хан әскері Отырарға келеді
  “Отырар ойпаты”
  Шағатай мен Үгедей
  Отырар 6 ай, Сығанақ 3 ай,
  Ашнас 15 күн,
  Берілмеді.
  1219-1224жж Қазақстанды, Орта Азияны ж.а.
  

• 11 слайд

  
  
  
  Жаулап
  алудың зардаптары.
  Жетісу аймағында шапқыншылыққа дейін 200ден астам елді мекндер болса, кейін 20 жуық қалған.
  Сыр бойындағы қалалардың жаулап алу кезіндегі қатігездіктер Отырар қаласына жүрг. Археолог.зерттеуден белгілі. Қорған бөлмелерінен бір жерден 20-30 адам бас сүйегі табылуы
  Қала мәдениеті артта қалды.
  Отырықшылық мәдениет тоқырады(егіншілік)
  Халықтардың этникалық құрамы өзгеріп, қазақ халқының қалыптасуын кешеуілдетті
  

• 12 слайд

  
  
  
  
  Ұлыстардың
  құрылыстары.
  Жошы ұлысы
  Шығысы Ертіс өзенінің батысыЕуропа жеріне дейінгі аумақ, қазақ жерінен Шығыс дешті қыпшақ, Арал, Сырдария төменгі ағысы, Жетісудың солтүстік-шығысы қарады
  Шағатайға
  Оңтүстік, Оңтүстік-шығыс Қазақстан(Жетісу аймағы) орта Азия жерлері
  Үгедейге
  Батыс Монғолия мен Алтай,Тарбағатай, Ертістің жоғары ағысындағы жерлер
  Төлеге
  Моңғолияны мұраға алды.
  (саяси жағынан әлсіз болады)
  

• 13 слайд

  Шыңғыс хан Шығыс пен Батыс өркениетінің алмасуына да кең жол ашты. Жарты әлемді бір тудың астына біріктіріп, қатаң тәртіп орнатып, елдер мен тайпалар арасындағы қырғиқабақ соғыстардың бәріне сан ғасырлар бойына тыйым салды. ЮНЕСКО-ның Шыңғыс ханды бүкіл әлем бойынша соңғы екі мыңжылдықтағы ең ұлы қолбасшы деп тануының басты себебі де осы болып табылады. 
  Тарихы маңызы
  

• 14 слайд

  Семантикалық картамен жұмыс:
  

• 15 слайд

  Семантикалық картамен жұмыс:
  

• 16 слайд

  Бекіту сұрақтары
  Сиқырлы сандық
  әңгімелесу
  
  

• 17 слайд

  1, 3, 5, 6 тәттілер
  2,4,7,8
  

• 18 слайд

  1. Монғол империясы қашан құрылды?
  2. Шыңғысқан туралы қандай аңыздарды білесің?
  3. Нояндар деген кімдер?
  4. «Яса» заңына сипаттаңдар.
  5. Монғол шапқыншылығынан Отырардан басқа қандай қалалар зардап шекті?
  6. Қазақ жерлері қандай ұлыстарға енді?
  
  

• 19 слайд

  
  ...«Бұрын да өткен жандар бар
  Дәрежелі хандар бар,
  Олар да кеткен байтақтан
  Бұқара жұрты жай тапқан,
  Дүйімбаян, Шыңғысхан –
  Нәсілі нұрдан жаралған,
  Халқына әділ қараған
  Ауыз тимей парадан,
  Пақыр-міскін, бай мен бек,
  Жарлы, жалсыз, аз бен көп
  Бәрін де бірдей санаған»
  Үйге: Эссе “Шыңғыс хан”
  
  

• 20 слайд

  Сау
  болыңыздар!
  

• 21 слайд

  Жүсіп Баласағұни
  дүниеге келген қала
  
  Шамамен 1017ж Баласағұнда туған
  10
  

• 22 слайд

  Әбу Насыр әл- Фараби дүниеге келген қала?
  Фараб(Отырар)
  20
  

• 23 слайд

  Бағдатта оған "Муалим ассана“- “Екінші ұстаз атағы берілді
  Әл-Фараби
  30
  

• 24 слайд

  Әл-Фараби неше жасында дүниеден озды?
  80жас
  40
  

• 25 слайд

  27 жасында “Өткен буындар ескерткіштері” атты тамаша еңбектің авторы?
  Әбу Райхан Бируни
  50
  

• 26 слайд

  “Ежелгі халықтар хранологиясы”, “Астрономияға кілт”,” минералдардың үлес салмағын табу ережелері” авторы
  Әбу Райхан Бируни
  10
  

• 27 слайд

  Ашқан теорияларына байланысты әлем ғалымдары қай ғасырды Бируни ғасыры деп атады
  ХІғ
  20
  

• 28 слайд

  Өз шығармасын қарахандықтар билеушілеріне арнап,осы еңбегі үшін “бас уәзір” атағын алды?
  Жүсіп Баласағұни
  30
  

• 29 слайд

  "Диуан лұғат ат-түрк”- “Түрік тілінің сөздігі” еңбегін жазды
  Махмуд Қашғари
  40
  

• 30 слайд

  Ахмет Иүгнекидің адамгершілік пен имандылыққа тәрбиелеп, болашаққа адал болу керек деп жазған еңбегі?
  “Ақиқат сыйы”
  50
  

• 31 слайд

  Қожа Ахмет Йасауидің танымал кітабы
  “Диуани-Хикмет”
  10
  

• 32 слайд

  Қожа Ахмет өз өлеңдерінде, Исламмен таныстырған , өзіне зор ықпал еткен, ұстаз тұтатын адам
  Арыстан-баб
  20
  

• 33 слайд

  Жүсіп Баласағүни еңбегі?
  Құтты білік
  
  30
  

• 34 слайд

  ІХ-ХІІғғ ұлы ғалымдарды ата?
  әл-Фараби, әбу Райхан Бируни, Маъмуд Қашқари т.б
  40
  

• 35 слайд

  Әбу Райхан Бирунидің “Масғуд кестелері” еңбегі неше бөлімнен тұрды?
  11 бөлімнен
  50