Сабақтың тақырыбы: Сан есім

Бастауыш сынып мұғалімі: Толымбекова Роза Тәліпбайқызы

Сабақтың тақырыбы:            Сан есім

Сабақтың мақсаты:

     А) Білімділік:

    Сан есім туралы оқушы ұғымын кеңейту,теориялық алған ұғымдарын мысалдар арқылы терең меңгеру, есептік, реттік, дара,  күрделі түрлеріне ажырату.

     Ә) Дамытушылық:

     Ой – өрісін кеңейту, танымын арттыра отырып, жылдам ойлауға, пікірін жеткізе алуға, дұрыс шешім қабылдай білуге бағыттау, өз ойын дәлелдей алуға мүмкіндік туғызу.

     Б) Тәрбиелік:

     Балаларды бірлікке, ұйымшылдыққа, ынтымақ пен бірлікке, жолдастыққа, көмек көрсетуге баулу.

Сабақтың түрі:  кіріктірілген сабақ

Сабақтың әдісі:  Практикалық, көрнекілік, ойын, (ауызша сөйлеу, сұрақ-

                    жауап), сыни ойлау

Пәнаралық байланыс:  ана тілі, математика.

Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта, үлестірмелі тапсырмалар.

Сабақтың құрылымы:

1.     Алғашқы ұйымдастыру.

2.     Өткенді еске түсіру.

3.     Жаңа сабақты хабарлау (Мұғалімнің түсіндірмесі)

4.     Оқулықпен жұмыс, дәптермен жұмыс.

5.     Сергіту сәті.

6.     Сабақты бекіту. Қорытындылау.

7.     Үйге тапсырма беру.

8.     Бағалау.

Алғашқы ұйымдастыру.

І. Психологиялық дайындық

Мұғалім                                              Оқушы

Екі көзің не үшін керек?               – Жақсыларды көру үшін!

Екі қолың не үшін керек?             – Елге көмек беру үшін!

Құлақ деген не үшін керек?         - Ақыл-кеңес тыңдау үшін!

Жүрек деген не үшін керек?      – Жауларымнан қыңбау  үшін!

Тіл мен жағың не үшін керек?    – Ақиқатты айту үшін!

Ал аяғың не үшін керек?             – Шетте жүрсем, Туған                                                                                       жерге қайту үшін!   

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

Үйге берілген  62 жаттығуды тексеру.

ІІІ. Өткенді қайталау.

 

Б Ү Ү - стратегиясы. Перфокарта түрінде

ІV. Жаңа сабақ

Бүгін сәуірдің нешесі?

-                  Нешінші сыныпсыңдар?

-                  Мен бір-біріне ұқсайтын бірнеше сұрақ қойдым. Мен қандай сұрақ қойдым?

-                  Нешінші? Нешесі?

-                  Ал осы сұраққа жауап беретін сөз табын қалай атайды?

-                  Қазақ тілінде қанша сөз табы бар?

-                   

 

 

-         Осы сөз таптарының : З.е, С.е, С.е, Ет-ді біз білеміз. 

          Ал, қалғандарының атын естіп жүрміз, толығырақ 4 сыныпта танысасыңдар.

        1 топқа тапсырма: Құрамында сан кездесетін мақал-мәтелдер айту.

        2 топқа тапсырма: Құрамында сан кездесетін жаңылтпаштар айту.

        3 топқа тапсырма: Құрамында сан кездесетін жұмбақтар жасыру.

Сан есім туралы түсінік беру

Есептік	-	Бір,он
Реттік	-ншы;-нші;      -ыншы;-інші	бесінші
Жинақтық	-ау,-еу	алтау
Бөлшектік	-	үштен бір
Болжалдық	-дай;-дей;           -тай;-тей	қырықтай
Топтау		Бес-бестен

Құрамына қарай:  Дара, күрделі

Дұрыс-ақ

Ал, дәптерімізді ашып күннің жадын жазайық.

Көркем жазу.

Ж ж жеті, жиырма, жетпіс, жүз

Түсіндіріп кету

Оқулықпен жұмыс

Барлығымыз тақтадағы өтірік өлеңді 1-жаттығуды оқиық. (ауызша)

Елу метр есіктен

Еңкеюмен шақ кірдім

Жүз қасқырды өшіккен

Бір қозыға бақтырдым.

Кітаптағы қарамен жазылған сөздерге сұрақ қояйық!

Қай сөз табы?

  Енді. 2 жаттығу. Тақтамен жұмыс

                             Уақыт өлшемі.

Бір жылда  12 ай бар. Бір айда 30 күн, 4 апта болады. Әр аптада 7 тәуік бар. Әр тәулікте 24 сағат, бір сағатта 60 минут бар.

Сергіту сәті

Ерте тұрып күнде мен,

Терезені ашамын.

Сәлем.-деймін Күнге мен

Шаттық әнге басамын

Айналама қарасам.

Ғажайыптар қаншама

Сан жетпейді санасам,

Әлемдегі бар затқа.

3 жаттығу. (ауызша орындалады)

Мәтінді оқып сан есімнің қай сөзге қатысты екенін айт.

Мәскеу                                                                                              Алматы

                                                                                                                

                                                4000 шақырым

                                                                                     180-300 жолаушы

Бұрын-            

                   12сағ                               8сағ                                3-4сағ

-                                Ал, Мәскеу туралы не білесің? Алматы ше?

-                                Қазақстанның бұрынғы оңтүстік астанасы.

Біздің Отанымыз – Қазақстан. Аумағы батыстан шығысқа 3000 шақырым, ал солтүстіктен оңтүстікке дейін 1700 шақырым. ҚР-ң жер көлемі жөнінен дүние жүзінде   9-шы орында. Ал ұлттың құрамы әр алуан. Қазақстанда 130-дай ұлт өкілі тұрады. Олардың 52пайызы қазақтар.

              4- жаттығу Тақтамен жұмыс

5 –жаттығу Өз бетінше жұмыс

Сан есімге сұрақ қояйық! Қай сөзбен байланысып тұрғанын айтайық.

-                                Енді осы жұмбақты тыныс белгілеріне назар аудара отырып, жаттап алайық.

-                                Мен осы бетті жабамын. Сендер дәптерлеріңе жазыңдар.

-                                Қарындаштарыңды алып көршілеріңді тексере қойыңдар!

6 – жаттығу (ауызша)

Төлептің  4 ұлы бар. 4 ұлының адам басына бір апа, бір қарындасы бар. Төлептің барлық баласы нешеу?

1ұл  +1апа +1қарындас                      

2ұл  +1апа +1қарындас

3ұл  +1апа +1қарындас

4ұл  +1апа +1қарындас

-                                Қайсы есептің шешуі дұрыс?

-                                Төлептің барлық баласы   12 ма?  6 ма?

-                                 Бұл жаттығудың авторы \ А. Байтұрсынов екен. Ол кім еді?

        А. Байтұрсынов қазақ тілінен тұңғыш рет «Тіл-құралы» атты оқулық жазды. Ол 3 кітаптан тұрады. Алғашқы кітабы 1914 жылы Орынборда басылып шықты. Онда тіліміздің дыбыстық жүйесіне байланысты жайлар жазылған. Екінші кітабы 1922 жылы Ташкентте басылып шықты. Бұл кітапта қазіргі өтіп жатқан сөз таптары жайында айтылған. Ал үшінші кітабы 1924 жылы Орынборда басылған. Бірақ ол кітап кезінде жоғалып кеткен еді. Арада 60жылдай уақыт өткен соң, бұл еңбек Американың Нью-Иорк университетінің кітапханасынан табылған. Ол кітапта сөйлем мүшелері, сөйлем түрлері туралы баяндалған.

Ал енді «Кім жылдам?» ойынын ойнап көрейік.

1 қатар.                                            2 қатар                             3 қатар

Жеті атаңды біл айдарымен               Жеті қазына                  Апта күндері

жұмыс жасайды.                                                                       есіңде ме?

Атасы - бірінші ата            Бірінші қазына- ер жігіт         Дүйсенбі-бірінші күн

Әке -                                                          - сұлу әйел           Сейсенбі -

Баласы –                                                   -   қыран бүркіт      Сәрсенбі-

Немересі –                                                -ақыл-білім           Бейсенбі-

Шөбересі –                                                -жүйрік ат                Жұма-

Шөпшек –                                                 -берен мылтық     Сенбі-

Немене –                                                   -жүйрік тазы             Жексенбі-

                   8-ші жаттығудағы өлеңді мәнерлеп оқиық. 1деген санның орнына бір деген сөзді қосып оқимыз.

1 – Бір

Же1  екен  1қазан:

Ке1  жемді  1қазан

1-ақ  сәтте қойды жеп.

Кү1 етті,

«Тойдым»,-деп.

Естіп 1кез дү1ді

Жағадағы тү1ді

Паналауға жүгірді.

Бірқазанның құсының суреті                        Қазанның суреті

                              

                   Оқулықтағы тапсырмалар аяқталғанмен, менің дайындаған тапсырмаларым біткен жоқ.

Жұппен жұмыс. «Сөздің әрбір дыбысынан сөз тудыру жұмысы». Парақтардағы сөздердің әрбір дыбысынан сан жазып шығу.

І топ                                       ІІ топ                                     ІІІ топ

тоқсан                                    жеті                                        қырық

 

Түс             сегіз                     Жас           сексен                  Қас            сегіз          

үш                                              алты                                      алпыс

Сабақты бекіту

              Үйге тапсырма: 7-жаттығу

Күнделікті енді ашайық
Үй тапсырмасын жазайық.
Сан есімнен алған білімді,
Ұмытпай есте сақтап алайық.      

                   Бағалау.

Сабақ аяқталды! Сау болыңыздар!