Тақырыбы: "Кенесары Қасымұлы бастаған ұлт азаттық көтеріліс" (8 класс)

• 1 слайд

  Мұнайлы ауданы
  Басқұдық селосы
  №9 орта мектеп
  Дінтану және тарих пәні мұғалімі
  Миарлиева Нуржамал
  

• 2 слайд

  Сабақтың тақырыбы:
  1837-1847 ж Кенесары Қасымұлы бастаған ұлт - азаттық қозғалыс.
  
  
  
  

• 3 слайд

  Сабақтың
  мақсаты:
  Білімділік: Оқушыларды 1837-1847ж көтерілістің негізгі алғышарттары, себептері, мақсаты, көтеріліс барысы және жеңілу себептерімен таныстыра отырып, оларға 1837-1847ж Қазақстандағы саяси оқиғалардың дамуына Кенесары Қасымұлының тигізген ықпалын ашып көрсету.
  Дамытушылық: Ақпараттық технология әдісі арқылы интерактивті тақтамен жұмыс істеу дағдысын жетлдіру, білім алуға құштарлығын дамыту.
  Тәрбиелік: Туған тарихының аса маңызды оқиғаларын терең түсініп тағылым алатын ұлтжанды тұлға тәрбиелеу.
  

• 4 слайд

  Сабақтың
  әдісі:
  Баяндау, сұрақ – жауап, сатылай комплект талдау технологиясы «ой-түрткі салу» әдісі, сайыс сабақ
  

• 5 слайд

  II Үнсіз топқа бөліну
  

• 6 слайд

  III «Тарихи блиц» үй тапсырмасын сұрау
  1 «Қара сиыр деген» жерде болған қанды шайқас тарихта қандай атпен қалды?
  2. Бөкей ордасында хандық билік қашан жойылды ?
  3. 19 ғасырдың бірінші жартысында бүкіл Қазақстанды қамтыған көтеріліс?
  «Атабан шұбырынды, Алқакөл сұлама» жылдары?
  4. Пана табу үшін Орта жүзге қашқан жоңғар тағының дәмеленушісі?
  5.С.Датұлы бастаған Кіші жүз қазақтарының көтерілісі қашан болды?
  6. Исатай Тайманұлы мен Махамбет Өтемісұлы бастаған шаруалар көтерілісі қай жылдары болды?
  7. С.Датұлы қашан, қай жерде және қалай қайтыс болды?
  
  Абылай ханнан неше ұрпақ қалды
  8. 1838 жылы тамызда Ақмола бекінісін қорғаған аға сұлтан кім? (
  
  9. 1822-1825 ж Жаңаелек аймағында аймағында болған көтерілістің жетекшісін ата.
  10. 1810ж құрылысы басталған бекініс
  

• 7 слайд

  11. «Бұл аймаққа орыстар келмей тұрып –ақ көп бұрын жаздыкүндері қырғыздар Електің тұзды көлдеріне түсіп, шомылып жататын, оның тұзды суының толып жатқан ауруға шипа болар қасиеті бар деп білетін» деп кім жазды?
  12. И. Тайманұлы қай жылы қайтыс болды?
  13. Қаржының жұмсалу заңдылығын қадағалайтын шенеунік қалай аталды?
  14. «Бүлікшіл сұлтан» деп кімді атаймыз?
  15.Байбақты руының белсенді старшыны кім?
  16. Қарауылқожа Бабажанұлы қандай жасақты басқарды?
  17. 1842ж Жәңгір ханға қарсы бас көтергендердің бірі кім?
  18. 1812ж құрылған жандық?
  19. Бөкей сұлтан мен оның қол астындағыларға жайықтың оң жақ бетіне көшуге рұқсат қай кезде берілді?
  20. Исатайдың ең жақын серігі кім?
  

• 8 слайд

  IV кезең Тұлғаны таны
  
  Бұл адам жасынан өзінің тапқырлығымен, қабілетімен көзге түсті. Ол 1812 жылы Беріш руының Жайық бөлімінің старшыны етіп тағайындалған. 1814жылы Орынбор шекаралық комиссиясы старшындыққа бекіткен. Ол халық арасында ептілігімен, тайынбайтын қажырлығымен көзге түсті 1817, 1823 жылдары Орынбор генерал – губернаторының көрсетуі бойынша жала жабылып, сотқа тартылған. Бұл кім?
   
   
  Бұл тұлға орысша да, ана тілінде де сауатты болған. Біраз жерлерді аралаған, соның ішінде Хиуаны көрген, езілген еңбекшілердің ауыр өміріне налыған. Алғашында хан сарайына жақын жүрген ол шаруалардың қапас өмірін көріп, шешен, суырып салма ақындық өнерін шонжарларды түйреп, сынауда шебер пайдаланды. Бұл кім жөнінде айтылған?
   
   
  1802 жылы дүниеге келген. Ол бала кезінен батырлығымен, ақылдылығымен, әділдігімен ерекшеленген. Оның көзқарастарының қалыптасуына әкесі елеулі ықпал етті. Ол түрік, араб, өзбек, татар, орыс тілдерін білген. Бұл кім деп ойлайсыңдар?
  

• 9 слайд

  V Топбасшылар сайысы «Сөзжұмбақ» шешу
   
   
  Топбасшылар сөжұмбақ шешкенше біздер топтың қалған мүшелерімен кітаппен жұмыс жүргізейік
  

• 10 слайд

  VI Жаңа сабақты меңгертуге дайындық кезеңі – «Ой-түрткі салу» сәті:
  - «Ұлт – азаттық қозғалыс» ұғымын түсіндіріңдер
  - Ұлт-азаттық қозғалыстың басты мақсаты
  

• 11 слайд

  Ұлт-азаттық қозғалыс дегеніміз
  - Отар халықтардың отарлық езгіге қарсы жалпыхалықтық күресі;
  - Отарлық тәуелділіктегі халықтардың жатжұрттық езгіге қарсы жалпыұлттық күресі;
    
  Ұлт-азаттық қозғалыстың басты мақсаты?
  - Ұлтты отарлық езгіден азат ету, оның ұлттық мүддесін қорғайтын, тәуелсіздігін қалпына келтіру үшін болатын көтеріліс.
  

• 12 слайд

• 13 слайд

• 14 слайд

• 15 слайд

• 16 слайд

  Көтерілістің алғышарттары
  Кіші жүз бен Орта жүздегі хандық билігінің жойылуы
  Патша үкіметі қазақ халқының ежелден келе жатқан дәстүрлі жерлерін әскери бекіністер салу үшін тартып алды
  Ресейге алым-салық төлеу, өз жерлерін жалға алу мәселесі
  Патша үкіметінің әскери отрядтары қазақ ауылдарына шабуыл жасап күн көрсетпеді
  

• 17 слайд

  Көтерілістің басты мақсаты
  Қатардағы қарапайым көшпелілер, старшындар,
  би-батырлар, сұлтандар
  Патша үкіметі тартып алған жерлерін өздеріне қайтару
  Округтерді тарату
  Алым-салықтарды жою
  Көтерілістің қозғаушы күші
  

• 18 слайд

  Көтерілістің басталуы
  1837-жылы Рытовтың отрядын талқандауы
  Кенесары 1838-жылы Батыс Сібір генерал-губернаторына арнайы хат жолдады
  1843-жылы Ресей императоры Қазақ ханына жорық ұйымдастыруға жарлық шығарды
  Кенесарының Қоқан хандығы мен Қырғыз аумағындағы қимылдары
  

• 19 слайд

  Көтерілістің жеңілу себептері
  Патша үкіметінің отарлау саясаты
  Қоршауда қалды
  Қырғыз манаптарының әсері
  Көтерілістің тарихи маңызы
  Қазақ жеріндегі ең ұзақ көтерілістің бірі
  Қазақтармен қоса өзге ұлт өкілдерін де қамтыды
  Барлық жүздердің басы қосылған ірі көтеріліс
  

• 20 слайд

  Үйге тапсырма:
  
  
  §14. Кенесары Қасымұлы бастаған кіші жүз қазақтарының 1837-1847 жылдардағы көтерілісі
  

• 21 слайд

  Бағалау:
  Топтар бір-бірін өздері бағалайды
  

• 22 слайд

  Көңіл қойып тыңдағандарыңызға
  РАХМЕТ!!!