Әдептілік- тәрбие бастауы.
Мақсаты: әдептілік
туралы ұғым қалыптастыру, әдептілік, инабаттылық жайында оқушылардың ойын
дамыту, қоғамдық ортада өзін-өзі ұстай білуге, ізгілікке, мәдениеттілікке,
үлкенді сыйлауға, кішіге үлгі бола білуге тәрбиелеу.
Көрнекілігі:
сыныпты безендіру, әдептілік туралы жазылған қанатты сөздер, интербелсенді
тақта.
1. Ата -баба
тәстүрі-әдептілік негізі;
2. Әдепті елдің
баласы-алыстан сәлем береді;
3. Әдепсіз өскен
баладан,
Тәртіппен
өскен тал жақсы.
4. Тәрбиесіз бала
білім ұғар ма,
Олай болса
уысыңнан шығарма
Қатты тәртіп
көрсе бала түбінде,
Өнерімен
қуантады түбінде.
5. Әдептілік
ар-ұят
Тұрпайы мінез,
тағы жат.
6. Татулық
табылмас байлық.
7. Әдепті бала
-арлы бала
Әдепсіз бала-
сорлы бала.
8.Жаманға айтқан
ақылың
Далаға атқан
оқпен тең.
Әнұран айту.
1-жүргізуші:
Қайырлы күн, құрметті ұстаздар! Бүгінгі біздің "Әдептілік-тәрбие
бастауы" атты тәрбиелік шарамызға қош келдіңіздер!
2-жүрг:Балалар
бүгінгі біздің тәрбие сағатымыз тақырыбынан көріп отырғанымыздай әдептілік,
мәдениеттілік, ізгілік жайында болмақ. Әдепті болу деген сөздің мағынасы өте
кең. Олай дейтініміз: адамның жасаған әрбір іс-қимылы, жүріс-тұрысы, сөйлеу
мәнері, өзін-өзі ұстай білуі, мәдениеттілігі жайлы сыр сыр шертіп тұрады.
1-жүрг: Достарым,
адам бойында жақсы-жаман қасиеттер болады екен. Бізге ақылдылықты, адалдықты,
қарапайымдылықты, кішіпейілділікті, инабаттылықты, шыншылдықты үлкендер
үйретеді. Біздің ата -анамыз ақ сүтін бере отырып, ана тілімен үйретеді. Біз
осыны түсініп , ата-баба салт-дәстүрін үйренеміз.
2-жүрг: Адам
болатын бала барлық жақсы қасиеттерді үйреніп, жаман мінез, әдеттерден, ұнамсыз
қылықтардан аулақ болуымыз керек.
1-жүрг: Атам менің
әманда
"Әдепті жан
бол" деген
Ата сөзі санамда
Жасы үлкенге жол
берем
Алдын орап кісінің
Кесіп өтпей
көлденең
Ізетімен кішінің
Сәлемдесіп қол
берем.
2-жүрг: Балалар,
сендер сәлемдесу түрлерін білесіңдер ме?
Ақжол:
Қазақ тәрбиені амандасудан, есен-сау сұраудан бастаған. Кейбір егде адамдар "Ассалаумағалейкум"
дегеннен-ақ кім екеніңді білдім деп жатады.
Бекзат:
Біріншіден, сәлем берген кісінің даусының шығуын, сәлем беру ырғағын байқайды.
Екіншіден, сәлем бергенде өзіңді қалай ұстайсың, Қалай тұрасың? Үлкендер
осының бәріне де назар аударады, сынайды.
Данияр:
Үлкеннің алдындағы сәлемің, басшымен амандасу, қол қысысың да бірталай нәрсені
аңғартады: егде кісінің не жас баланың қолын қаттырақ қысып жіберсең,
дөрекілігің бірден көрінеді.
Майра:
Сіз амандасып болғанша, сәлем алушы үсті басыңызға қарап та үлгереді,
киіміңіздің өзіңіздің жас мөлшеріңізге жарасымды, жарасымсыз екенінде байқайды.
Олардың барлығында ой елегінен өткізіп , сен туралы ой түйеді.
Қарақат:
Жалпы сәлемдесу мәдениеттің сырт көрінісі болып көрінгенімен, адамның ішкі
мәдениетін де біраз өзгертіп тастайды. "Сәлеміңнен жаңылма", "
Сәлемің дұрыс болсын" деген талаптың өзі-ақ сәлемдесу мәдениеттің
адамгершіліктің белгісі екендігін анықтап тұрғандай.
2-жүрг: Қазақта
әдепті елдің баласы алыстан сәлем береді, деген аталы сөз бар, өйткені
сәлемдесу -кісіліктің белгісі. Сәлемдесу , амандасу адамның бір-бірінен ізет,
сый-құрметін көрсетеді.
1-жүрг: Адам
баласының рухани тарихында қолы жеткен зор игілігі- сәлемдесу.
2-жүрг: Әдеп,
адамшылық амандасудан басталады. Ақ сақалды атаны, ақ жаулықты әжені құрметтеу,
жалпы өзіңнен үлкенге сәлем беру, алдынан кесіп өтпеу жас ұрпақтың қастерлі
парызы екенін есте сақтауымыз керек.
Назерке:
Ақыл әліппесі.
Ата-ананың тілегі,
Адам болып
өскенің.
Адамдықтың
белгісі.
Адал болып
өскенің.
Әдептілік дегенің,
Әрқашанда керегің.
Әсемпаздық дегенің
Әуре сарсаң
әлегің.
Бек:
Дастарханның басында
Әдептен біз
озбаймыз,
Үлкендердің
қасында
Қолды бұрын
созбаймыз.
Тамақ ішер кезде
біз
Сөйлемейміз
күлмейміз.
Астан басқа өзгені
Елемейміз,
білмейміз.
Қарлыбай: Сыйлап
сәлем береміз.
Көршілерді
көргенде.
Ізетті де білеміз.
Үйге қонақ
келгенде.
Әдепсіз деп
сөкпесін.
Анама айтып
өкпесін.
Ұлмекен:
Анам маған"үлкенді сыйла" деген.
Сол сөз маған
ізгілік құйған ерен.
Үлкендерден
ауысқан кішілікті,
Үлкендердің өзіне
сыйға берем.
Қарақат:
" Ақыл жастан, асыл тастан шығады" деп дарынды,
Халық айтса, халық
сөзі,
Әрқашанда нанымды.
Сол өнердің жолын
қуған.
Осы сынып атынан,
Қабылдаңыз шын
жүректен,
Сәлем сізге
жалынды.
1-жүрг:
Ұстазым, жаңа
маған почта бөлімшесінен хабарласты. Біздің сыныбымыздың оқушыларына хаттар
әкелемін дейді.
Дәулет:
Сәлеметсіздер ме?
Мына
хаттар-Назеркеге, Даниярға, Әділетке жазылған.
Менің көршімнің
бір баласы бар. Өзі өтірікші, көзбе-көз өтірік айта қояды. Маған күнде келіп
ойнағысы келеді. Мен онымен дос болып ойнайын ба?....
Менің бір досым
бар. Өзі мақтаншақ . Ойнап жүргенде үй ішін айтып мақтанады. Мен онысын
ұнатпаймын. Бірақ ойынды жақсы ойнайды. Мен осы баламен дос болайын ба?
Партада менімен
бірге бір бала отырады. Ойнап-ойнап тапсырмасын орындамайды. Жазбай келеді.
Мұғалім сұрағанда қысылады. Сабақты менің дәптерімнен көшіріп алады. Мен
бермесем "сен сараңсың " дейді. Мен не істеуім керек.?
2-жүрг:Әдептілік
барлық адамға жарасатын қасиет. Ол -адамның жасынан алған тәрбиесіне , өскен
ортасына, төіректегі адамдардың қарым-қатынасына байланысты қалыптасатын
қасиет.
1-жүрг: Ендігі
кезекте күй тыңдасақ....
2-жүрг: Ал, енді
әдептілік, сыпайылық туралы қандай мақал-мәтелдер білеміз?
Әмина:
Әдептілік-ар ұят,
Адамдықтың
белгісі.
Майра:
Жасында әдеп үйренбеген кісіден өскен соң қайран жоқ.
Бекзат:
Мейірімділікті анадан үйрен,
Әдептілікті
данадан үйрен.
Абылай:
Әдепті елдің баласы иіліп сәлем береді.
Мирас:
Адам әдебімен әдемі.
Айгерім:
Тәрбиелі адам-тағалы атпен тең.
Асхат:
Әдепті дегенше, әдемі десейші.
Ақжол:
Өзіңді өзің сыйламасаң, өзгеден сый дәметпе.
Қарлыбай:Сыпайылылық
-даналықтың белгісі.
Бек:
Кішіпейілділік кішілік емес-кісілік қасиет.
Әділет:
Жақсыдан үйрен,жаманнан жирен.
2-жүрг: Балалар,
мақал-мәтелдеріңе рахмет , енді көріске кезек берейік.
Алғыс.
Қанқызыл қызанаққа
тойған- Ақжол:
-Апа дәмді қызанақ
бергеніңіз үшін рахмет.
Апа : Ол алғысыңды
маған айтпа, жақсы қызанақ өсіргені үшін бақшаға айт.
Бақша: Ақжол
бақшаға келеді де пісіп тұрған қызанаққа бас иіп, алғыс айтады.
-Бақша : ол
алғысты маған емес, қара жерге айтыңдар.
Ақжол: енкейіп
жерге рахмет айтады.
Жер: Ол алғысты
маған айтпаңдар. Жаңбырсыз жер көктеп, бақша гүлдемейді соған айт.
Ақжол ауыл
сыртындағы тауға келеді.
-Рахмет саған
жомарт бұлт. Сенің мейіріңе сусындаған қызанақты жеп бір рахаттандым.
Бұлт: Ол алғысты
маған айтпа . Нұр үстіне нұр төгіп, әлемге тіршілік себетін құдіретті күнге айт.
Ақжол күнге
келеді.
-Уа , мейірімді
күн! Сенің сәулеңнен нәр алған қызанағың тәтті екен. Сол үшін көп рахмет.
Күн: Бұл алғысты
маған айтпа. Қызанақты отырғызып, қараған адамға айт.
Ақжол бақшаны
күтіп баптаған анасына келіп: Рахмет сізге анашым дейді.
Апасы: Менің
еңбегімді білгенің үшін саған рахмет. Өзің де ерінбей , жалықпай бақшаға жеміс
өсір. . Ол өсіп , өнім береді. Еңбегіңе жұрт сүйсініп, алғыс айтатын болады.
2-жүрг: Балалар ,
рахмет сендерге.
Десек те, жаңа
өмір, жаңа заман,
Жақсы ғой бірін-бірі
бағалаған.
Түйсіксіз
тайлақтардан сақта құдай,
Тайраңдап
алды-артына қарамаған.
Қарағым, ата-бабаң
момын халық,
Өтіпті бір-бірінің
жолын бағып.
Өсиетін бабаңның
орындай сал.
Одан ешкім
кетпейді тоныңды алып.
Шахизада:
Алдымыздан кезіккен
Көп танысты көреміз.
Бәрінеде ізетпен
Біздер сәлем
береміз.
-Сәлеметсіз бе,
ағай!-деп,
-Сәлеметсіз бе,
апай!-деп,
-Есенсіз бе,
әжей!-деп,
-Амансыз ба, атай
!-деп.
Жанибек:
Спортпен айналыс,
Сұлулық сыйлаған.
Сол саған пайдалы
іс,
Сауық пен кинодан.
Тәртіпті бала-сүйеніш
Төбең бір көкке
жетеді.
Тәртіпсіз бала-
күйініш,
Төмендеп басың
кетеді.
Ұрыншақ бала
жаныңда,
Ұрыс пен керіс
айқай -шу.
Ұстамды бала
маңынан.
Ұнамды
қылық байқайсың.
2-жүрг:
Ал, енді сендерге сұрақтар қойғым келіп тұр.
-Адамгершілік,
сыпайылық жайлы не білесіңдер?
-Үлкен
кісімен қалай сөйлесу керек?
-Қонаққа
барғанда бала өзін қалай ұстау керек?
-Мектепте,
сынып ішінде қалай жүру керке?
-
Автобусқа мінгенде не істеу керек?
2-жүрг:
Міне, балалар, бүгін өздерің бұрыннан білетін әдептілік жайлы білімдеріңді
толықтыра түстіңдер деп ойлаймын.Енді осы үйренгендеріңді күнделікті өмірде
қолдана біліңдер және өздеріңнен кіші іні-қарындастарыңа үйрете жүріңдер. Менің
сендерге айтарым, адам әрқашанда бет сұлулығымен емес, ішкі жан дүниесімен,
әдептілігімен, мәдениеттілігімен әдемі.
Ашық
тәрбие сғатымызды осымен аяқтаймыз.
Қане
, балалар, орнымыздан тұрып әдептільік белгісін көрсетейік.
Оқушылар:
Әр күндеріңіз шуақты, қызықты, көңілді болсын! Сау болыңыздар!!!
"Абай атындағы орта мектебі" ММ-сі.
Ашық тәрбие
сағаты.
Тақырыбы:
«Әдептілік-тәрбие бастауы»
Дайындаған: М. Спанова.
Сыныбы: 5"ә".
2014-2015 оқу жылы.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.