Қырдың жас түлегі., 2 сынып

Маңғыстау облысы

Жаңаөзен қаласы

Қашаған Құржымаұлы атындағы № 8 орта мектебінің бастауыш сынып мұғалімі Муханова Гүлмира  Сайлаубаевна 

Сабақтың тақырыбы:  Қырдың жас түлегі.

Сабақтың мақсаты:   Шығармадағы Шоқан  бейнесі  мен  таныстыру. С.Бегалиннің өмірі, шығармашылығы туралы тереңірек таныстыру.  Автордың негізгі  идеясын ашуға жағдай жасау.  

Сабақтын тәрбиелілігі: Мәтіннің тәрбиелік мәнін анықтау.

Сабақтың дамытушылығы: Оқушыларды жауапкершілікке баулу.

Сабақтың түрі:   Аралас сабақ

Сабақтың әдісі:  Дамыта оқыту,сұрақ-жауап,түсіндіру,көрсету.

Сабақтың көрнекілігі:  Интерактивті тақта,суреттер.

Сабақтың барысы:

Ұйымдастыру  кезеңі.

Қызығушылығын ояту   /психалогиялық дайындық/

Мұғалім: Екі көзің не үшін керек?

Оқушылар:   Жақсыларды көру үшін.

Мұғалім:  Екі құлақ не үшін керек?

Оқушылар:  Ақыл кеңес тыңдау үшін.

Мұғалім:  Екі қолың не үшін керек ?

Оқушылар: Елге көмек беру үшін.

Мұғалім: Екі аяқ не үшін керек?

Оқушылар: Шетте жүрсең,

                  Туған жерге жету үшін.

Мұғалім:  Дұрыс балалар, отыра қойыңдар.Олай болса мен сендердің құлақтарың,көздерің,,қолдарың мен аяқтарыңа саулық тілеймін. Бүгін міне сабақтарымызға көптеген ұстаздарымыз қатысып отыр. Бұл сабақ күндегіден ерекше болмақ.Бар  білімдеріңізді  көрсетіп,  сабаққа түгел қатысуға шақырамын.

                     Үй тапсырмасын сұрау:

                     Шоқан Уәлихановтың   Абылай хан мәтіні.

                         /мәтіннің мазмұнын сұрау/

Мұғалім:  Жарайсыңдар  оқушылар,олай болса осы мәтін бойынша сөзжұмбақ шешейік ,сіздер  мына сұрақтарға жауап беріңіздер.

                                                1.2. Қазақ жеріне кімдер шабуыл жасады?

                                                3. Халық неден қатты қиналды?

                                                4. 1730 жылы шабуыл жасаған  Жоңғар қонтайшысы  кім?

                                                5. Абылайдың денесі қайда жерленді?

                                                6. Абылай берген өсиет кімдермен байланысты үзбеу керек деді?                

Қ

А

Л

М

А

Қ

Б

А

Ш

Қ

Ұ

Р

Т

А

Ш

Т

Ы

Қ

Қ

А

Л

Д

А

Н

С

Е

Р

Е

Н

Й

А

С

А

У

И

Р

Е

С

Е

Й

Мұғалім :

Жарайсыңдар,осы жерде ерекше жолақта кімнің аты шықты?

Оқушылар:  Абылай

                                    

Мұғалім:  Дұрыс айтасыңдар.Абылай хан мәтінінің авторы кім екен?

Оқушылар: Шоқан Уалиханов

Мұғалім: «Мен ең әуелі қазағымды жақсы көремін. Одан кейін Сібірді, одан кейін Россияны ,одан кейін бүкіл адамзатты жақсы көремін» деген кім еді?

Оқушылар: Шоқан Уалиханов.

                                                     

Мұғалім: Жақсы, олай болса Шоқан Уалиханов жайлы не білеміз? Ол туралы Сапарғали Бегалиннің «Қырдың жас түлегі» мәтінін тыңдаймыз. Шоқан Уалиханов 1835 жылы дүниеге келген. Шоқанның шын аты Мұхамед-Ханафия. Қазақтың ғұлама ғалымы, саяхатшы, этногроф болған. Небары 30 жастың ішінде коптеген ғылыми еңбектер жазып, Орта Азия халықтарының тарихы мен мәдениетін зерттеген. Ол тек Қазақстан бойынша ғана емес, Ыстық көл өңіріне экспедицияларға қатысып зерттеулер жүргізді. 1853 жылы Омбының кадет корпусын бітірген. 1861-1862 жылдары Петербург университетінің тарих-филология факультетінде лекция тыңдаған. Шоқанның арғы атасы – Абылай . Оның үлкен ұлы Уәли, бұл Шоқанның туған атасы. Шоқан таза пікірлі, ақ жүрек, ұлтын сүюші жігіт болған.

                 

      Мәтін бойынша түсінік беру.

      Сөздік жұмыс:

Қамау көше – тұйық көше.

Кадет корпусы – патша үкіметі заманындағы әскери оқу орны.

Жатақ – жатақхана.

       Оқушыларға тізбектей оқыту.

       Сергіту сәті:

Жарайсыңдар, олай болса, дәптерімізді ашып күннің жадын жазамыз.

Осы мәтіннің ішінен жалқы есімдерді тауып беріңіздерші.

Осы мәтін бойынша жоспар құрайық:

Жоспар:

1. Сібір өлкесі.
2. Қалаға келген Шоқан.
3. Ертіс жағасында.
4. Туған елге деген сағыныш.
5. Қырдың жас түлегі.
6. Офицер Анатолий.
7. Сыныпты жазалау.
8. Шоқанның кесімді сөзі.
9. Анатолийдің әрекеті.

   Осы мәтінге берілген сұрақтар мен тапсырмаларды қарайық.

1. 3 сыныпта Шоқан туралы қандай әңгіме оқығаныңды есіңе түсір.
2. Әңгімеде Шоқан оқыған сынып неліктен түгелдей жазаланды.
3. «Қорқарың бар қораға кірме» деген сөзді қалай түсінесің?
4. Егер офицердің орнында сен болсаң, не істер едің?

Келесі оқу жұмысына:

Мәтіннен Шоқанның еліне деген сағынышы суреттелген жерді тауып оқы.

Жарайсыңдар!

Үйге тапсырма:

3 сыныпта оқыған әңгіме мен үлгілік сызбаға сүйеніп, Шоқан Уалиханов туралы үйден жазып келеміз.

Мұғалім: Бүгінгі сабақтан қандай жаңалық білдіңіздер?

Абылайдың Шоқан шөбересі болды.

Оқушыларды бағалау.

Үйге тапсырма беру.