«Қыз- ұлт болашағы» атты қыз сыны байқауының сценариі

«Қыз- ұлт болашағы» атты қыз сыны байқауының сценариі

Ән: «Қазақ қыздары» 7 сынып оқушылары

Фан-фар

1-жүргізуші. Кеш жарық, қадірменді қонақтар, аяулы ұстаздар. Шұғылалы көктемнің алғашқы мерекесі – 8 наурыз Халықаралық әйелдер күні мейрамымен шын жүректен құттықтаймын. Осынау жарқын мерекенің біздің барлық үміттеріміз бен армандарымызды тығыз байланыстыратын көктемнің алғашқы айының басында келуі, жақсылықтың нышаны болса керек. Қашаннан бергі дәстүріміз бойынша біз бұл күні Сіздерге – аналарымыз бен апа-қарындастарымызға, қыздарымызға ең ыстық құттықтауларымыз бен ең ізгі тілектерімізді жолдаймыз

2-жүргізуші Армысың, өнер сүйер асыл халқым,
Мереке құтты болсын ауылдасым.
Тағы да келіп жетті сайысымыз
Жырлайтын қазағымның дәстүр салтын.
Еліміздің ертеңі мына ұрпақтың қолында. Бүгінгі ұл – ертеңгі әке, бүгінгі қыз ертеңгі ана. Сол себептен ұлтымыздың салт-дәстүрін, әдет-ғұрпын олардың бойына сіңіріп өсіру –басты мақсатымыз. Сондықтан осы байқауда қыздарымыз көп біліп, өз білімдерін көтереді деп ойлаймын.

1-жүргізуші:ендеше сайысқа бағын сынайтын аруларымыздың бойындағы нағыз қазақ қызына тән қасиеттерін сайыс барысында байқайтын боламыз.

Туған жер азаматтың мекені екен,
«Көктем  аруына» бас бәйгеге
Кімдердің бағы жанып жетеді екен?
Намысты бермеу үшін қолдан өзі
Мінеки, Арулар да сынға түседі екен.....
Сіздерге сәлем беріп көрінуге,

Арулар сахнаға шықсын енді.- демекші аруларымызды қошеметпен шақырайық.. 
( Арулар бірінен кейін бірі әдемі, сызыла басып сахнаға шыға, ортаға қатар-қатар келіп тұра бастайды.

Осы кезде «Қыз сыны» әнінің әуені ойналып тұрады. )
2-жүргізуші: 5 А сынып оқушысы Байғали Алтыншаш  Бірінші ару- ақша маңдай, үлкен-кіші мақтағандай,
1-жүргізуші:  5 А сынып оқушысы Қаржау  Жанель  Екінші ару- өз әлінше, жақсыларды жақтағандай,
2-жүргізуші:  5 Б сынып оқушысы Жумабаева  Аружан Үшінші ару- достарын сары алтындай сақтағандай,
1-жүргізуші: 5 В сынып оқушысы Мусаева асель Төртінші ару- көңілді, сыны жоқ, оқуын да даттағандай,
2-жүргізуші:  5 д сынып оқушысы Байсейтова Назым Бесінші ару- ажарлы, ақша бетті ұқсаған жұмақтағы хор қызына,
1-жүргізуші:  6А сынып оқушысы Тұрсынбай Арзу Алтыншы ару –келеді, еркін басып, шекесіне үкі таққан.

2-жүргізуші: 6Б  сынып оқушысы Искакова Асем  жетінші  ару- ақша маңдай, үлкен-кіші мақтағандай,
1-жүргізуші:  6Б  сынып оқушысы Оңғарбаева Анель  Сегізінші  ару- өз әлінше, жақсыларды жақтағандай,
2-жүргізуші:  6В  сынып оқушысы Ли Александра  Тоғызыншы  ару- достарын сары алтындай сақтағандай,
1-жүргізуші: 6Г  сынып оқушысы Абдилазизова Назима  Оныншы  ару- көңілді, сыны жоқ, оқуын да даттағандай,
2-жүргізуші:  6Д  сынып оқушысы Туймабаева Ұлданай  Он бірінші  ару- ажарлы, ақша бетті ұқсаған жұмақтағы хор қызына,
1-жүргізуші:  7А  сынып оқушысы Кемелбекқызы Алия   Он екінші  ару –келеді, еркін басып, шекесіне үкі таққан.

2-жүргізуші:  7Б   сынып оқушысы Гаффарова Сабинаи  Он үшінші   ару- достарын сары алтындай сақтағандай,
1-жүргізуші: 7 Г  сынып оқушысы Юргель Алина  Он төртінші   ару- көңілді, сыны жоқ, оқуын да даттағандай,
2-жүргізуші:  7В   сынып оқушысы Сапарова Мадина   Он бесінші   ару- ажарлы, ақша бетті ұқсаған жұмақтағы хор қызына,

2-жүргізуші: Ендеше аруларға сәттілік тілейміз
1-жүргізуші: Сайыста бақ сыналар, бап сыналар,

Бас жүлдені өнерлі, тапқыр алар.
Кім өнерлі, кім тапқыр, шешу қиын,
Қазылар алқасы болмаса нық сыналар. Сайысымыздың әділ бағасын беретін қазылармен таныстырып өтсек.

Карабаева Жайна  Амантаевна

Турымбекова Венера Карловна

Сарсенбаева Гулжахан Шарипбаевна

Бесбаева Фатима  Елеусиновна

Черномырдина Ольга Алексеевна

2-жүргізуші: Сайысымызды бастамас бұрын байқау шартымен таныстырып өтсек.
Сайыс кезеңдері: 1. «Мен қазақтың қызымын» өзін таныстыру. 2мин
2. «Өнерлі өрге жүзер» өз өнерін көрсету. 5мин.
3. «Қыздарға әсемдік жарасады» қол өнер  киім үлгісін көрсету.

4.«Бәйге» салт-дәстүр, әдет-ғұрып, жөн-жоралғы жөнінде сұрақтарға жауап беру. 1 мин. Әр сайыс 5 ұпаймен бағаланады.


1-жүргізуші: аруларымызды шақырайық бірінші сайыс «Мен қазақтың қызымын» 
2-жүргізуші: Сайыстың таныстыруын бастайық,
Көрерменді бір серпілтіп тастайық
Сайыскерлер таныстырсын өздерін
Білгірлерді ду қол соғып қостайық..

1-жүргізуші: Құрметті қонақтар, сайыскерлерімізді сахнаға шақырамыз.

2-жүргізуші: Құрметті ұстаздар, оқушылар тағыда аналар, қыздар мерекесі құтты болсын! Ал, кезекті сайысқа көшеміз «Өнерлі өрге жүзер» аруларымыздың таң қалдырар өнерлерін тамашалайық.

1-жүргізуші: Қазақ жұрты киелі
Өнерліні сүйеді
Сіздерді күтіп отыр сонша қауым,
Би билеп, ән салып бер енді.

2-жүргізуші: Мың бұралып билеген, Аруды кім сүймеген...
Күміс көмей аруларға, кімдер басын имеген. 
«өнерлі өрге жүзер» деп халқым бекер айтпаған
Қол соғып бір желпіндіріп, әділ баға берейік.

( сайыскерлер кезегімен өнерлерін көрсетеді)

1-жүргізуші: Уа, халайық ықыласпен демелік,
Арулардың сынға түскен сайыстарын көрелік.
Сыры мен сымбатына қарап біз,
Әділдікпен бағаларын берелік

2-жүргізуші: Сайысымызды одан әрі жалғастырамыз. «Қыздарға әсемдік жарасады» аруларымыз  қол өнерлерін  көрсетуге шақырамыз. Бұл байқаудың ерекшелігі қолдан жасалған көйлектерін, қол өнерін  киімді таныстыру. Алдарыңызда әсем де сымбатты аруларымызды қол соғып шақырайық..
( «Қыз сыны» әнінің әуенімен сайыскерлер сахнаға шығады) 

1-жүргізуші: Құрметті қонақтар. Қазылар алқасы сайысымыздың қорытындысын шығарғанша оқушылардың дайындаған муз. қойылымдарын тамашалайық.. 

( қазылар алқасы қорытындысын айтады)
Марапаттау кезеңі.
 Бас жүлде  «Көктем аруы»-2016

І орын

ІІ орын

ІІІ орын
«Инабатты Ару» 
«Өнерлі Ару»
«Сымбатты Ару»
«Зерделі Ару»
«Көрікті Ару»

1-жүргізуші: Ару қыздар, ай көрік, қылығы-күн,
Сезбейсіздер өздерің мұны бүгін,
Сезбейсіздер керемет қыз тағдырдың сұлулығын,
Күн текті ұлылығын,
Бұл сендер құлпырған, кұндыз бәрің,
Серпіп алға жалғайтын тіл тағдырын,
Ескеріңдер ертеңгі ел тағдырын,
Сендердің қолдарыңда жер тағдыры

1-жүргізуші: Ф.Оңғарсынованың осынау нәзік жандарға арнаған өлеңімен бүгінгі «Көктем аруы-2016»  байқауын аяқтаймыз. Мереке құтты болсын.

Сұрақтарға жауап бер. Уақыт 1 мин
1. Енші деген не?
2. Мақалды жалғастыр. Әке көрген оқ жонар.....


Сұрақтарға жауап бер. Уақыт 1 мин
3. Байғазы деген не?
4. Мақалды жалғастыр. Баланың ұяты әкеге.....


Сұрақтарға жауап бер. Уақыт 1 мин
5. Ерулік деген не?
6. Мақалды жалғастыр. Балапан ұяда не көрсе.....



Сұрақтарға жауап бер. Уақыт 1 мин
7. Көрімдік деген не?
8. Мақалды жалғастыр. Астың дәмін тұз келтірер.....


Сұрақтарға жауап бер. Уақыт 1 мин
9. Бастаңғы деген не?
10. Мақалды жалғастыр. Әдепті бала -арлы бала.....


Сұрақтарға жауап бер. Уақыт 1 мин
11. Сыбаға деген не?
12. Мақалды жалғастыр. Атаңның баласы болма.....

Сұрақтардың жауабы.
1. Енші деген не? ( балалары ержетіп үй болғанда ата-анасы оған дүние мүлік, мал беріп, отау тігіп жеке шығарады. Бұны енші деп атайды)
Мақалды жалғастыр. Әке көрген оқ жонар..... (шеше көрген тон пішер)
2. Байғазы деген не? ( балалардың, жастардың жаңа киім үшін ( мысалы: жаңа көлік, диплом) берілетін ақшалай, заттай сыйлық.) 
Мақалды жалғастыр. Баланың ұяты әкеге.....( қыздың ұяты шешеге)
3. Ерулік деген не? ( Басқа жерден көшіп келген көршілерге сол жерде бұрынан тұратындар ерулік береді, яғни қонаққа шақырады)
Мақалды жалғастыр. Балапан ұяда не көрсе..... ( Ұшқанда соны іледі)
4. Көрімдік деген не? ( Жаңа туған балаға, жас келінге, құдасына, күйеуге беріледі. Мұның маңызы жақын жуықтың адамгершілігін, ниетін, ашық қолдығын танытудың белгісі ретінде қаралады)
Мақалды жалғастыр. Астың дәмін тұз келтірер..... (Ауылдың сәнін қыз келтірер.)
5. Бастаңғы деген не? ( үйдің үлкендері жол жүріп кеткенде ауыл жастары сол үйге жиналып, жолаушылардың басы ауырмасын және жолдары жеңіл болсын деген ниетпен бас қосып ойын-сауық құрады)
Мақалды жалғастыр. Әдепті бала -арлы бала..... ( Әдепсіз бала –сорлы бала)
6. Сыбаға деген не? ( құрметті қонаққа н\е өздерінің жақын жуығына арнап сақталған кәдені ет мүшелерін сыбаға деп атайды. Үлкен ақсақалдарға, құдаларға, жолы үлкен адамдарға сыбаға әдеті сақталады.)
Мақалды жалғастыр. Атаңның баласы болма.....( адамның баласы бол)

қыздың сұрақтары

1.Ұлттық бас киімдерді ата. (сәукеле, тақия, бөрік т.б.)
2. Әлемдік деңгейдегі әнші, опера жұлдызы ( Бибігүл Төлегенова). 
3. Киіз үй жиһаздарын ата (кебеже, абдыра, кереует, жастағыш,жүк аяқ, тұс киіз, кілем)

4. Қыздың бұрымы дегеніміз не? (өрілген шаш)

5. Жыр падишасы атанған қазақтың ақын қызы (Фариза Оңғарсынова).

6. Шашқа тағатын әшекей (шашбау)

7. Әйгілі күйші апамыз (Дина Нүрпейісова).
8. Киелі құс (аққу)
9. Қамырдан жасалатын ұлттық тағамдар? (Бауырсақ, шелпек, таба нан т.б.).
10. Би өнерінің ханшайымы атанған апамыз (Шара Жиенқұлова)

 11. Тар қонышты, өкшесіз жеңіл аяқ киім (мәсі)

12.Қазақ қыздарының зергерлік бұйымдары  (сырға,білезік, жүзік, сақина, шолпы, алқа, қапсырма, шашбау, бойтұмар, түйреуіш, белбеу).
13. Қазақ ою-өрнектердің атауы (қошқар мүйіз, арқар, сыңар, өркеш, төртқұлақ, түйетабан, қос алқа, сыңар).
14. Сутті тағамдарды атаңыз? (қымыз, шұбат, айран, қаймақ, май, сүзбе, көже, қойыртпақ, шалап, боза, іркіт, ірімшік, құрт, жент, малта)
15. Үш арсызды ата. (ұйқы, күлкі, тамақ)

Сұрақтарға жауап бер. Уақыт 1 мин
1. Енші деген не?
2. Мақалды жалғастыр. Әке көрген оқ жонар.....


Сұрақтарға жауап бер. Уақыт 1 мин
3. Байғазы деген не?
4. Мақалды жалғастыр. Баланың ұяты әкеге.....


Сұрақтарға жауап бер. Уақыт 1 мин
5. Ерулік деген не?
6. Мақалды жалғастыр. Балапан ұяда не көрсе.....



Сұрақтарға жауап бер. Уақыт 1 мин
7. Көрімдік деген не?
8. Мақалды жалғастыр. Астың дәмін тұз келтірер.....


Сұрақтарға жауап бер. Уақыт 1 мин
9. Бастаңғы деген не?
10. Мақалды жалғастыр. Әдепті бала -арлы бала.....


Сұрақтарға жауап бер. Уақыт 1 мин
11. Сыбаға деген не?
12. Мақалды жалғастыр. Атаңның баласы болма.....
Сұрақтардың жауабы.
1. Енші деген не? ( балалары ержетіп үй болғанда ата-анасы оған дүние мүлік, мал беріп, отау тігіп жеке шығарады. Бұны енші деп атайды)
Мақалды жалғастыр. Әке көрген оқ жонар..... (шеше көрген тон пішер)
2. Байғазы деген не? ( балалардың, жастардың жаңа киім үшін ( мысалы: жаңа көлік, диплом) берілетін ақшалай, заттай сыйлық.) 
Мақалды жалғастыр. Баланың ұяты әкеге.....( қыздың ұяты шешеге)
3. Ерулік деген не? ( Басқа жерден көшіп келген көршілерге сол жерде бұрынан тұратындар ерулік береді, яғни қонаққа шақырады)
Мақалды жалғастыр. Балапан ұяда не көрсе..... ( Ұшқанда соны іледі)
4. Көрімдік деген не? ( Жаңа туған балаға, жас келінге, құдасына, күйеуге беріледі. Мұның маңызы жақын жуықтың адамгершілігін, ниетін, ашық қолдығын танытудың белгісі ретінде қаралады)
Мақалды жалғастыр. Астың дәмін тұз келтірер..... (Ауылдың сәнін қыз келтірер.)
5. Бастаңғы деген не? ( үйдің үлкендері жол жүріп кеткенде ауыл жастары сол үйге жиналып, жолаушылардың басы ауырмасын және жолдары жеңіл болсын деген ниетпен бас қосып ойын-сауық құрады)
Мақалды жалғастыр. Әдепті бала -арлы бала..... ( Әдепсіз бала –сорлы бала)
6. Сыбаға деген не? ( құрметті қонаққа н\е өздерінің жақын жуығына арнап сақталған кәдені ет мүшелерін сыбаға деп атайды. Үлкен ақсақалдарға, құдаларға, жолы үлкен адамдарға сыбаға әдеті сақталады.)
Мақалды жалғастыр. Атаңның баласы болма.....( адамның баласы бол)

«Қыз- ұлт болашағы» атты қыз сыны байқауының сценариі

Ән: «Қазақ қыздары» 7 сынып оқушылары

Фан-фар

1-жүргізуші. Кеш жарық, қадірменді қонақтар, аяулы ұстаздар. Шұғылалы көктемнің алғашқы мерекесі – 8 наурыз Халықаралық әйелдер күні мейрамымен шын жүректен құттықтаймын. Осынау жарқын мерекенің біздің барлық үміттеріміз бен армандарымызды тығыз байланыстыратын көктемнің алғашқы айының басында келуі, жақсылықтың нышаны болса керек. Қашаннан бергі дәстүріміз бойынша біз бұл күні Сіздерге – аналарымыз бен апа-қарындастарымызға, қыздарымызға ең ыстық құттықтауларымыз бен ең ізгі тілектерімізді жолдаймыз

2-жүргізуші Армысың, өнер сүйер асыл халқым,
Мереке құтты болсын ауылдасым.
Тағы да келіп жетті сайысымыз
Жырлайтын қазағымның дәстүр салтын.
Еліміздің ертеңі мына ұрпақтың қолында. Бүгінгі ұл – ертеңгі әке, бүгінгі қыз ертеңгі ана. Сол себептен ұлтымыздың салт-дәстүрін, әдет-ғұрпын олардың бойына сіңіріп өсіру –басты мақсатымыз. Сондықтан осы байқауда қыздарымыз көп біліп, өз білімдерін көтереді деп ойлаймын.

1-жүргізуші:ендеше сайысқа бағын сынайтын аруларымыздың бойындағы нағыз қазақ қызына тән қасиеттерін сайыс барысында байқайтын боламыз.

Туған жер азаматтың мекені екен,
«Көктем  аруына» бас бәйгеге
Кімдердің бағы жанып жетеді екен?
Намысты бермеу үшін қолдан өзі
Мінеки, Арулар да сынға түседі екен.....
Сіздерге сәлем беріп көрінуге,

Арулар сахнаға шықсын енді.- демекші аруларымызды қошеметпен шақырайық.. 
( Арулар бірінен кейін бірі әдемі, сызыла басып сахнаға шыға, ортаға қатар-қатар келіп тұра бастайды.

Осы кезде «Қыз сыны» әнінің әуені ойналып тұрады. )
2-жүргізуші: 10 А сынып оқушысы Муратова Жанель   Бірінші ару- ақша маңдай, үлкен-кіші мақтағандай,
1-жүргізуші:  10Б сынып оқушысы  Байдулла Аружан   Екінші ару- өз әлінше, жақсыларды жақтағандай,
2-жүргізуші:  10В  сынып оқушысы Боброва Наталья  Үшінші ару- достарын сары алтындай сақтағандай,
1-жүргізуші: 9А   сынып оқушысы Қасымбекова Әсем Төртінші ару- көңілді, сыны жоқ, оқуын да даттағандай,
2-жүргізуші:  9Б сынып оқушысы Мұхамеджан  Аружан  Бесінші ару- ажарлы, ақша бетті ұқсаған жұмақтағы хор қызына,
1-жүргізуші:  9Б сынып оқушысы Үсен Айгерім  Алтыншы ару –келеді, еркін басып, шекесіне үкі таққан.

2-жүргізуші: 9В   сынып оқушысы Балтабай Алуа  жетінші  ару- ақша маңдай, үлкен-кіші мақтағандай,
1-жүргізуші:  9Г  сынып оқушысы Бегимбетова Алтынай   Сегізінші  ару- өз әлінше, жақсыларды жақтағандай,
2-жүргізуші:  9Д   сынып оқушысы Туймабаева Асия  Тоғызыншы  ару- достарын сары алтындай сақтағандай,
1-жүргізуші: 8 А   сынып оқушысы Айтбек Ұлдана   Оныншы  ару- көңілді, сыны жоқ, оқуын да даттағандай,
2-жүргізуші:  8Б сынып оқушысы Әбдірасіл Сарбиназ  Он бірінші  ару- ажарлы, ақша бетті ұқсаған жұмақтағы хор қызына,
1-жүргізуші: 8В   сынып оқушысы Молдабек Мадина   Он екінші  ару –келеді, еркін басып, шекесіне үкі таққан.

2-жүргізуші: Ендеше аруларға сәттілік тілейміз
1-жүргізуші: Сайыста бақ сыналар, бап сыналар,

Бас жүлдені өнерлі, тапқыр алар.
Кім өнерлі, кім тапқыр, шешу қиын,
Қазылар алқасы болмаса нық сыналар. Сайысымыздың әділ бағасын беретін қазылармен таныстырып өтсек.

Карабаева Жайна  Амантаевна

Турымбекова Венера Карловна

Сарсенбаева Гулжахан Шарипбаевна

Бесбаева Фатима  Елеусиновна

Черномырдина Ольга Алексеевна

2-жүргізуші: Сайысымызды бастамас бұрын байқау шартымен таныстырып өтсек.
Сайыс кезеңдері: 1. «Мен қазақтың қызымын» өзін таныстыру. 2мин
2. «Өнерлі өрге жүзер» өз өнерін көрсету. 5мин.
3. «Қыздарға әсемдік жарасады» қол өнер  киім үлгісін көрсету.

4.«Бәйге» салт-дәстүр, әдет-ғұрып, жөн-жоралғы жөнінде сұрақтарға жауап беру. 1 мин. Әр сайыс 5 ұпаймен бағаланады.


1-жүргізуші: аруларымызды шақырайық бірінші сайыс «Мен қазақтың қызымын» 
2-жүргізуші: Сайыстың таныстыруын бастайық,
Көрерменді бір серпілтіп тастайық
Сайыскерлер таныстырсын өздерін
Білгірлерді ду қол соғып қостайық..

1-жүргізуші: Құрметті қонақтар, сайыскерлерімізді сахнаға шақырамыз.

2-жүргізуші: Құрметті ұстаздар, оқушылар тағыда аналар, қыздар мерекесі құтты болсын! Ал, кезекті сайысқа көшеміз «Өнерлі өрге жүзер» аруларымыздың таң қалдырар өнерлерін тамашалайық.

1-жүргізуші: Қазақ жұрты киелі
Өнерліні сүйеді
Сіздерді күтіп отыр сонша қауым,
Би билеп, ән салып бер енді.

2-жүргізуші: Мың бұралып билеген, Аруды кім сүймеген...
Күміс көмей аруларға, кімдер басын имеген. 
«өнерлі өрге жүзер» деп халқым бекер айтпаған
Қол соғып бір желпіндіріп, әділ баға берейік.

( сайыскерлер кезегімен өнерлерін көрсетеді)

1-жүргізуші: Уа, халайық ықыласпен демелік,
Арулардың сынға түскен сайыстарын көрелік.
Сыры мен сымбатына қарап біз,
Әділдікпен бағаларын берелік

2-жүргізуші: Сайысымызды одан әрі жалғастырамыз. «Қыздарға әсемдік жарасады» аруларымыз  қол өнерлерін  көрсетуге шақырамыз. Бұл байқаудың ерекшелігі қолдан жасалған көйлектерін, қол өнерін  киімді таныстыру. Алдарыңызда әсем де сымбатты аруларымызды қол соғып шақырайық..
( «Қыз сыны» әнінің әуенімен сайыскерлер сахнаға шығады) 

1-жүргізуші: Құрметті қонақтар. Қазылар алқасы сайысымыздың қорытындысын шығарғанша оқушылардың дайындаған муз. қойылымдарын тамашалайық.. 

( қазылар алқасы қорытындысын айтады)
Марапаттау кезеңі.
 Бас жүлде «Көктем аруы»-2016

І орын

ІІ орын

ІІІ орын
«Инабатты Ару» 
«Өнерлі Ару»
«Сымбатты Ару»
«Зерделі Ару»
«Көрікті Ару»

1-жүргізуші: Ару қыздар, ай көрік, қылығы-күн,
Сезбейсіздер өздерің мұны бүгін,
Сезбейсіздер керемет қыз тағдырдың сұлулығын,
Күн текті ұлылығын,
Бұл сендер құлпырған, кұндыз бәрің,
Серпіп алға жалғайтын тіл тағдырын,
Ескеріңдер ертеңгі ел тағдырын,
Сендердің қолдарыңда жер тағдыры

1-жүргізуші: Ф.Оңғарсынованың осынау нәзік жандарға арнаған өлеңімен бүгінгі «Көктем аруы-2016»  байқауын аяқтаймыз. Мереке құтты болсын.