"Кіші жүздің Ресейге қосылуы" 8 сынып

• 1 слайд

  
  
  
  
  
  
  Сабақтың барысы
  VIІ
  Қорытын -
  дылау
  ІІІ
  
  Үй тапсыр-
  масы
  V
  
  Жаңа
  сабақ
  ІV
  
  Өткенді
  қайталау
  VIІІ
  
  Бағалау
  І
  
  Тақырыбы
  ІІ
  
  Мақсаты
  VI
  Жаңа сабақ түсінгенін тексеру
  
  
  
  

• 2 слайд

  Сабақтың тақырыбы:
  
  § 5 Кіші жүздің Ресейге қосылуы
  
  

• 3 слайд

  Сабақтың мақсаты:
  Оқушыларды Кіші жүздің Ресейге қосылуының негізгі себептерімен таныстыра отырып, оған жоңғар шыпқыншылығының әсерін және Әбілқайырдың Ресейге қосылу саясатында қандай мақсат көздегенін түсіндіру.
  Салыстырмалы талдау жасау арқылы оқушылардың шығармашылық ынтасын дамыту, тақырыпты ашу үшін күрделі немесе қарапайым жоспарлар құру, өз көзқарасы н дәлелдеуге үйрету.
  Мақсатқа жету жолында табандылыққа, шыдамдылыққа, ерік-жігердің күшті болуына тәрбиелеу.
  

• 4 слайд

  Жоспар:
  
  1. Кіші жүздің Ресейге қосылуының алғышарттары мен себептері
  2. А.Тевкелев бастаған елшіліктің Кіші жүзде болуы.
  3. Әбілқайыр ханға қарсы оппозицияның қалыптасуы.
  4. Әбілқайыр ханның және оның төңірегіндегілердің Ресейдің қол астына өтуді қабылдауы.
  5. Патша үкіметінің Қазақстандағы жағдайының одан әрі нығаюы.
  6. Орынбор («Қырғыз-қайсақ») экспедициясының қызметі.
  7. Патша үкіметінің Орал шекаралық шебін нығайтуы және жер дауының шиеленісуі.
  8. Кіші жүз қазақтарының Ресейдің қол астына өтуінің салдарлары.
  

• 5 слайд

  Ресей империясы
  карта
  

• 6 слайд

  * 1730 жылы Кіші жүздің билері ханға Ресеймен әскери одақ жасауды ұсынады
  
  * 1730 жылы қыркүйек – Сейітқұл Қойдағұлұлы мен би Құтлымбет Қоштайұлы бастаған елшілік
  
  * 1731 жылы императрица Анна Иоанновна Кіші жүздің қазақтарын Ресейдің қол астына алу туралы грамотаға қол қойды.
  
  

• 7 слайд

  
  Біріншіден, Кіші жүз қазақтары Ресейге адал қызмет етуге және башқұрттардың үлгісі бойынша мұқият жасақ төлеп тұруға міндетті болды.
  
  
  Екішіден, Ресейдің қол астындағы өзге халықтардың тарапынан қазақтарға шабуыл жасауға тыйым салынуы тиіс болды.
  
  
  Төртіншіден, Әбілқайыр Ресейдің қол астындағы халықтардан алынған тұтқындарды қайтаруы, ал қалмақтармен және башқұрттармен тату-тәтті бейбіт жағдайда өмір сүруі тиіс болды.
  
  
  Үшіншіден, қазақтарға олардың жаулары шабуыл жасай қалған жағдайда Ресей қазақтарды қорғауға міндеттенді.
  
  

• 8 слайд

  Қазақтардан ант алу үшін патша үкіметі Әбілқайырға 1731 жылы көктемде Петербургтен А.И.Тевкелев бастаған елшілікті жіберді.
  

• 9 слайд

  “Бір миллион сомға дейін қыруар көп шығын жұмсайтын болсақта, оны тек бір жапырақ қағаз арқылы Ресей империясының құрамында ұстау керек өйткені ол, қырғыз-қайсақ ордасы... Бүкіл Азия елдерінің қақпасын ашатын кілт”
  

• 10 слайд

  1731 жылы 10 қазан күні Әбілқайыр хан, бірқатар сұлтандар және ірі билер мен батырлардың шағын тобы Ресей империясының қол астына өту туралы ант қабылдады.
  Бұл оқиға Ырғыз және Тобыл өзендерінің арасындағы Майтөбе деген шатқалда өтті.
  1734 жылы Қырғыз-қайсақ экспедициясы құрылды. Оны И.К.Кириллов басқарды.
  Оның көмекшісі –А.Тевкелев болды. Кейінірек Орынбор экспедициясы деп аталды. Оның құрамы – 2700 адамнан тұрды. (В.Н.Татищев)
  
  

• 11 слайд

  Қазақтарды өзінің қол астына алғаннан кейін патша үкіметі бекіністер салуға қызу кірісті. Оның бұл әрекеті шекара аймағындағы жер дауын бірден өршітіп жіберді.
  Біріншіден, XVIII ғасырдың 30—40-жылдарында әскери бекіністері бар Үй шекара шебі салынды, ол Жоғарғы Жайық бекінісінен Звериноголовская бекінісіне дейінгі 770 шақырымға созылды.
  Екіншіден, патша үкіметі 1734 жылдан бастап қазақтардың Жайық өзенінің оң жақ өңірінде көшіп-қонып жүруіне қатаң тыйым салды.
  Үшіншіден, 1742 жылы патша үкіметі қазақтардың Жайық өзеніне, Жайық қалашығына, сондай-ақ салынып жатқан бекіністерге жақын келуінің өзіне қатаң тыйым салды.
  

• 12 слайд

• 13 слайд

  Тарихи терминдер
  Оппозиция
  Басыбайлы шаруа
  Тілмаш
  Экспедиция
  Жасақ
  

• 14 слайд

  Әбілмәмбет – қазақ ханы, Болат ханның ұлы
  Нұралы – Кіші жүздің 1748-1786 жылдары билеген хан. 1741 жылы Хиуаны бір жылға жуық билеп тұрды, Әбілқайырдың үлкен ұлы.
  В.И.Татищев – Ресей тарих ғылымының негізін қалаушы, географ, Ресейдің мемлекет қайраткері.
  А.И.Тевкелев – Ресей дипломаты, Сыртқы істер алқасының аудармашысы, генерал әрі ірі помещник, Кіші жүз қазақтарының Ресейдің қол астына өтуіне шешуші ықпал етіп, үлкен рөл атқарған.
  

• 15 слайд

  Сабақты бекіту сұрақтары
  

• 16 слайд

  Сейітқұл Қойдағұлұлы мен Құтлымбет Қоштайұлы бастаған елшілік Ресей империясында қай жылы болды?
  1731 жылы
  1733 жылы
  1730 жылы
  

• 17 слайд

  Кіші жүзді империя құрамы қабылдау туралы ұсынысты кім қабыл алды?
  Павел І
  Екатерина ІІ
  
  Анна Иоанновна
  Петр І
  

• 18 слайд

  И.Кириллов
  А.И.Тевкелев
  В.Татишев
  Әбілқайырдан ант алу үшін арнайы келген елшілікті кім басқарды?
  
  

• 19 слайд

  Әбілқайыр қашан қаза тапты?
  1748
  
  1746
  
  1747
  
  

• 20 слайд

  1737 жылы
  1735 жылы
  1738 жылы
  Ор бекінісінің негізі қаланды?
  

• 21 слайд

  1734 жылы Қазақ жерінде ұйымдастырылған экспедиция?
  “Қырғыз-қайсақ”
  “Алтай”
  “Петербург-Түркістан”
  

• 22 слайд

  Петропавл бекінісі салынды?
  1750 ж
  
  1754 ж
  
  1752 ж
  
  

• 23 слайд

  Бұқтырма бекінісі қай жылы салынды?
  1761 ж
  
  1762 ж
  
  1760 ж
  
  

• 24 слайд

  Жәміш, Омбы бекіністері салынды?
  1716 ж
  1717 ж
  
  1718 ж
  

• 25 слайд

  Железинск бекінісі салынды?
  1717 ж
  1720 ж
  
  1718 ж
  

• 26 слайд

  Семей бекінісі салынды?
  1716 ж
  1717 ж
  
  1718 ж
  

• 27 слайд

  Өскемен бекінісі салынды?
  1720 ж
  1717 ж
  
  1718 ж
  

• 28 слайд

  
  
  Үйге тапсырма
  Үйге тапсырма
  §5 оқып келу.