Көзілдірік (Қосымша мәлімет, 4-сынып)

• 1 слайд

  КӨЗІЛДІРІК
  Орындаған: Қалибекова Ш.Қ.
  

• 2 слайд

  Көзілдіріктің пайда болуы
  Көзілдіріктің қай уақытта пайда болғандығы жөнінде нақты дерек жоқ. Ол тарих беттерінде түрлі болып кездеседі. Мәселен, ежелгі Грекияда адамдар дөңес және ойыс айналардың ерекшеліктерін байқаған. Сондай-ақ көзілдіріктің күннен қорғауға, оқуға, ұсақ нәрсені ұлғайтып көруге арналған түрлерінің өзіне тән тарихы бар. Ең алғашқы көзді күннен қорғайтын көзілдірікті Қиыр Солтүстік пен Азияның, сонымен қатар Американың ежелгі тұрғындары ойлап тауыпты. Оларды жануарлардың сүйегінен жасаған екен. Ал, Қытай жерінде ежелде күңгірт көзілдірік (бүгінде күннен қорғайтын қара көзілдіріктердің арғы атасы) пайда болған. Мұндай көзілдірікті Қытайда сот үкімін оқитындар киіпті. Бұл жаза алушылар мен куәгерлер сот үкімін оқитындардың көзінен олардың ішкі жан-дүниесін танып қоймау үшін қажет болған екен.
  
  
  
  

• 3 слайд

  Ұсақ әріптерді немесе таңбаларды жақындатып, ұлғайтып оқу үшін алғашында бір ғана көзге арналған оптикалық құралдар пайдаланылған. Ал оқуға арналған алғашқы көзілдіріктің пайда болған жері – Италия деп есептелінеді. Себебі, ХІІІ ғасырда венециялық шыны үрлеушілер алғаш рет көзілдірік жасауға арналған түссіз, жұқа және мөлдір шыныларды ойлап тапты. ХІҮ ғасырдың басында Еуропада көзілдірік туралы деректер кеңінен тарала бастады. Көзілдірік қымбат «ойыншық» болып саналды, ешнәрсеге қарамастан, көзілдірік жоғары сапалы шынылардан жасалды. Ол атадан балаға бағалы бұйым ретінде мұра болып қалып отырған. Сол заманда көзілдірікті қажеттілік үшін емес, өздерінің мәртебесін көтеру мақсатында қолданған. Жақыннан және алыстан көруге арналған көзілдіріктер ХҮІ ғасырда пайда болған. Осы уақытта көзілдіріктің сыртқы көрінісі мен пішініне де өзгерістер енгізілді. Күңгірт көзілдіріктерді ойлап тапқан Қытай еліне көз кемістігіне арналған көзілдіріктер араб және парсысаудагерлері арқылы жетіпті.
  

• 4 слайд

  Көзілдірік түрлері
  Әйнек линзалар
  Әйнек ультракүлгін сәулелерінен қорғайтындығына кепілдік береді, пластикке қарағанда заттарды аздап қана бұрмалап, төменірек көрсетеді. Бірақ әйнекті линзалар қауіпсіз емес: кез келген жағдайда сынып қалып, көзіңізге зиянын тигізуі мүмкін. Пластикалық линзаларға қарағанда ауырлау болып келеді әрі терлетіп жібереді. Әйнекті линзалар балаларға арналмаған.
  
  
  

• 5 слайд

  Пластикалық линзалар
  Пластикалық линзалар әйнекке қарағанда жеңіл әрі қауіпсіз. Бірақ пластик ультракүлгін сәулелерін жіберіп қояды да, көзге зиянын тигізеді. Арнайы химиялық ингредиентке ие, зиянды сәулелерді ұстап қалатын линзалар да болады. Мұндай көзілдіріктерді көшедегі лашықтардан немесе базарлардан алмаған жөн. Сапалы пластикалық линзаларды жасауда алдыңғы орында тұрған елдер қатарында Канада, Германия және Франция бар. Заманауи пластикалық линзалардың құрамына арнайы химиялық қоспалар қосылады. Ол қоспалар көзге ешқандай зиянның тимеуін қамтамасыз етеді. Олардың екі түрі болады: А және В. Сапалы көзілдіріктердің этикеткаларында: "Blocks at least 90% UVB and 60% UVA" деген жазу болады. Әрине сандары өзгертіліп жазылуы мүмкін. Сәуледен толық қорғауды қамтамасыз ететін көзілдіріктердің өлшемі - 400 нанометр.
  
  

• 6 слайд

  Жүзуге арналған көзілдіріктер
  Жүзуге арналған көзілдіріктерді ХІҮ ғасырда парсы сүңгігіштері қолдана бастады. Ол тасбақаның қабыршағынан жасалынған еді. 1930 жылы жазушы Гай Гилпатрик жүзуге арналған көзілдірік пен ұшаққа арналған көзілдірік екеуіне тәжірибе жүргізеді. Жүзуге арналған көзілдіріктер 1950 жылда танымал болды. Алайда спортшылар үшін өте қауіпті болып қала берді. Олар әйнектер жасалатындықтан, кейде әйнектері сынып, спортшыларға қауіп төндіретін. 1972 жылы жүзуге арналған көзілдіріктердіОлимпиадалық ойындарда қолдануға тыйым салған еді.
  

• 7 слайд

  Аудармашы көзілдіріктер
  Жапониялық NEC корпорациясы шетел сөздерін аудара алатын көзілдіріктер ойлап тапты. Ғажайып оптикалық құрал TeleScouter деп аталады. Көзілдіріктің арнайы бейнекамерасы бар. Ол нысанаға алынған ақпаратты ғаламдық желіге қосылған портативті компьютерге бере алады. Арнайы аударма сөздікті ресурстың көмегімен көзілдірікке шағылысқан ұғымдар мен сөздер автоматты түрде жапон тіліне аударылады. Технологтардың айтуынша, оптикалық құрал адамның көру қабілетіне кедергі келтірмейді.
  
  
  

• 8 слайд

  Көзілдірікті қалай таңдаймыз?
  1. Көзілдіріктің жоғарғы жағы сіздің қасыңыздың пішініне ұқсас болуы қажет.
  2. Бет пішіміңізге сәйкес таңдайсыз.
  Егер дөңгелек жүзді болсаңыз, онда сізге трапеция формасындағы көзілдірік жарасады. Ат жақтылар төменгі жағы дөңгеленіп немесе үш бұрышты болып келген көзілдірікті таға алады. Ал сопақ жүзділердің «жолы болғыш» – кез келгені үйлесімді. Кейінгі кезде сәннен түспей келе жатқан, классикалық стиль – «Авиатор» көзілдірігі барлық адамдарға жарасымды. Тек өз өлшеміңізден қателеспеңіз.
  
  

• 9 слайд

• 10 слайд

  3. Материалына көңіл бөліңіз.
  Егер көзі әйнектен жасалғанын қаласаңыз, онда UV – ультра фиолет деген белгісінің болғанына назар аударыңыз. Ол сізді күннің зиянды сәулесінен қорғауы тиіс. Алайда әйнек ауыр әрі сынған жағдайда қауіпті болғандықтан, көбісі пластикті ұнатады. Мамандар әйнектің қанық жасыл не қанық сұр түсін алуға кеңес береді. Бұл түстер жүйке мен көзге жайлы әсер етеді, шаршатпайды. Келесі бір маңызды нәрсе – әйнектің тік емес, сәл иіліп, дөңестеніп тұрғаны денсаулық үшін тиімді.
  

• 11 слайд

  4. Көзілдіріктің түсі.
  Шашы сарғыш, аққұба өңділерге кез келген түс жарасады. Қара торыларға қызыл, қоңыр, сұр, сарғыш түсті көзілдірік үйлесімді. Бидай жүзділер «жылы» түс – қоңыр, жасыл, сары түстегісін таға алады.
  Бұрын көзі көрмейтін кісілер әдеттегі көзілдірікті қанағат тұтса, қазір оптикаға барып, офталмологпен кеңесе отырып, өзіне трендтегі көзілдіріктің жарасымдысын таңдап, тапсырыс бере алады. Дегенмен сүйіктіңізбен не іскерлік мақсаттағы кездесуге барсаңыз, көзілдірігіңізді шешуді ұмытып кетпеңіз, көзге тура қарап, сұхбаттасу қарым-қатынасты жақсартады.