Презентация на классный час "Писатели- земляки"

• 1 слайд

  Ҡыйғы районының яҙыусылары
  

• 2 слайд

  Рафаэль Сафин, Рафаэль Әхмәтсафа улы Сафин (16 февраль 1932 — 22 декабрь 2002) — башҡорт шағиры һәм драматургы, журналист һәм йәмәғәт эшмәкәре, 1962 йылдан СССР Яҙыусылар союзы ағзаһы, 1974—1983 йылдарҙа Башҡортостан яҙыусылар союзы идараһының рәйес урынбаҫары, Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1982).
  
  

• 3 слайд

  Сафин Рафаэль Әхмәтсафа улы 1932 йылдың 16 февралендә Башҡорт АССР-ының (хәҙер Башҡортостан Республикаһы) Ҡыйғы районы Йыланлы ауылында колхозсы ғаиләһендә тыуған[1]. Тәбиғәттән бирелгән һәләт нигеҙендә бала сағынан гармунда уйнарға өйрәнә, шуға ла 1947 йылда, үҙ ауылдарындағы тулы булмаған урта мәктәпте бөтөргәс, Өфөгә килә. Баш ҡаланың 9-сы интернат-мәктәбен тамамлағас, музыка училищеһына (хәҙер Өфө сәнғәт училищеһы) уҡырға инә. Бер үк ваҡытта тағы ла әҙәби ижадҡа маһир булған һәм үҙенең тәүге шиғырҙарын 1950 йылдан республика гәзиттәрендә баҫтырған егет Башҡортостан яҙыусылар союзы идараһы юлланмаһы менән 1952—1956 йылдарҙа Мәскәүҙә, СССР яҙыусылар союзының М. Горький исемендәге Әҙәбиәт институтында уҡый.
  Йәш әҙип хеҙмәт эшмәкәрлеген «Совет Башҡортостаны» гәзите редакцияһында башлай, артабан 1957—1961 йылдарҙа әҙәбиәт һәм сәнғәт бүлеге мөдире була. 1962 йылда Башҡортостан яҙыусылар союзы органы булған «Ағиҙел» журналы редакцияһына саҡырыла, был баҫмала 1973 йылға тиклем шиғриәт һәм сәнғәт бүлеген етәкләй. 1974—1983 йылдарҙа Рафаэль Сафин Башҡортостан яҙыусылар союзы идараһы рәйесенең ижад эштәре буйынса урынбаҫары вазифаһын башҡара. Бынан һуңғы йылдарҙа башлыса әҙәби ижад менән шөғөлләнә, 90-сы йылдарҙа бер ни тиклем ваҡыт Мәжит Ғафури исемендәге Башҡорт дәүләт академия драма театры директорының репертуар буйынса урынбаҫары булып эшләп ала.
  Рафаэль Әхмәтсафа улы 2002 йылдың 22 декабрендә Өфө ҡалаһында вафат була.
  
  

• 4 слайд

  Хәниф Кәрим, Хәниф Кәрим улы Кәримов (25 июль 1910 — 26 август 1983) — Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашҡан башҡорт шағиры, 1936 йылдан СССР Яҙыусылар союзы ағзаһы, Ҡыҙыл Йондоҙ (1942), Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ (1955) һәм «Халыҡтар дуҫлығы» ордендары кавалеры, Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре.
  

• 5 слайд

  Кәримов Хәниф Кәрим улы , Хәниф Кәрим 1910 йылдың 25 июлендә хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Ҡыйғы районы, Үрге Ҡыйғы ауылында тыуған. 1929 йылда ауылдарында урта мәктәп тамамлай һәм Өфө ҡалаһына килеп «Йәш коммунар» («Ленинсы», «Йәшлек») гәзитендә яуаплы сәркәтип булып эшкә урынлаша. 1932—1934 йылдарҙа Ҡыҙыл Армия сафтарында була. Әрменән ҡайтҡас, Башҡорт дәүләт педагогия иниститутында уҡый. 1937 йылдан «Октябрь»(«Ағиҙел») журналында мөхәррир була. Бөйөк Ватан һуғышы башланғас, үҙе теләп фронтҡа китә. Ҡыҙыл Йондоҙ ордены һәм башҡа яу миҙалдары менән бңләкләнгән.
  1946—1959 йылдарҙа Башҡортостан яҙыусылар союзының яуаплы сәркәтибе вазифаһын башҡара.
  1983 йыл Өфө ҡалаһында баҡый донъяға күсә.
  
  Китаптары
  Һаҡсы йыры: Шиғырҙар. — Өфө: Башкнигиздат, 1934. — 44 бит.
  Тантана: Шиғырҙар. — Өфө: Башкнигиздат, 1936. — 106 бит.
  Шиғырҙар, поэмалар. — Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 1980. — 192 бит.
  
  

• 6 слайд

  Нажия Загировна Игизьянова родилась 1 сентября 1946 г. в деревне Абзай Кигинского района Башкортостана. Образование получила в Башгосуниверситете. Работала литсотрудником в редакциях журналов «А?и?ель», «??н?к», «Баш?ортостан ?ы?ы».
  В литературу пришла в 80-гг. Работает в жанрах прозы. Первые два сборника Н. Игизьяновой «Будем знакомы» (1986), «Душистое мыло» (1991) содержат сатирические и юмористические рассказы, где едкой критике подвергаются недостатки общества, в юмористическом тоне раскрываются чудаковатые, странные черты характеров персонажей. А в сборнике рассказов «Соперницы» (1996) Н. Игизьянова пишет увлекательные рассказы и для малышей («Какое у меня красивое имя», 1993; «Светлая мечта», 2004).
  Нажии Игизьяновой присвоено звание «Заслуженный работник культуры Республики Башкортостан».
  

• 7 слайд

  Риф Барый улы Әхмәҙиев (13 февраль 1954) — башҡорт әҙәбиәте белгесе, шағир, филология фәндәре докторы, профессор, 2013 йылдан Башҡорт дәүләт университетының башҡорт филологияһы һәм журналистика факультеты деканы, Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре, Рәсәй һәм Башҡортостан яҙыусылар союзы ағзаһы
  

• 8 слайд

  Риф Әхмәҙиев 1954 йылдың 13 февралендә Башҡорт АССР-ы (1992 йылдың 25 февраленән Башҡортостан Республикаһы[1]) Ҡыйғы районы Әбдрәзәк ауылында тыуған. Арыҫлан урта мәктәбен тамамлағас, совхозда, унан һуң мәктәптә эшләй. 1972—1974 йылдарҙа Совет Армияһы сафтарында хеҙмәт итә, һуңынан Ҡыйғы районы «Киров» совхозының ВЛКСМ комитеты секретары була. 1975 йылда Башҡорт дәүләт университеты филология факультетының башҡорт — урыҫ бүлегенә уҡырға инә. Студент йылдарында факультеттың комсомол ойошмаһын етәкләй. Уҡыуын тамамлап, университетта эшкә ҡалдырылғас, БДУ-ның ВЛКСМ комитеты секретары итеп һайлана, ситтән тороп тел ғилеме буйынса аспирантурала уҡый. Йәштәр ойошмаһы етәксеһе булараҡ, күп башланғыстар менән сығыш яһай, студент төҙөлөш отрядтары эшмәкәрлеге, йәштәрҙең уҡыуы, ялы һәм көнкүреше менән әүҙем шөғөлләнә. 1984—1986 йылдарҙа университеттың әҙерлек бүлегендә уҡытыусы һәм декан урынбаҫары, 1986 йылдан Башҡорт дәүләт университетының филология, һуңынан башҡорт филологияһы һәм журналистика факультетында уҡытыусы, доцент, декан урынбаҫары була. 2013 йылдан ошо факультеттың деканы, журналистика кафедраһы профессоры. Университетта эшләүенең тәүге йылдарына уҡ «Белем» йәмғиәтенең әүҙем лекторҙарының береһе, уның башҡорт әҙәбиәте һәм журналистикаһына, ижтимағи-сәйәси темаларға арналған сығыштары тыңлаусыларҙа ҙур ҡыҙыҡһыныу уята.
  

• 9 слайд

  Шағир Радик Хәкимйән (Радик Закирйән улы Хәкимйәнов) 1941 йылдың 25 авгусында Башҡортостандың Ҡыйғы районы Үрге Ҡыйғы ауылында тыуып үҫкән. Урта мәктәпте тамамлағас, Совет Армияһы сафтарында Байконурҙа хеҙмәт итә. Армиянан ҡайтҡас, Башҡорт дәүләт университетын тамамлай, байтаҡ йылдар яуаплы вазифалар башҡара.
  Ҡайҙа ғына эшләһә лә, Радик Хәкимйән шиғриәттән айырылманы, ғүмере буйы хеҙмәт һәм ижад йөгөн бергә тартты. Бөгөн ул — ун шиғыр китабы авторы, 500-гә яҡын шиғырына Башҡортостан һәм Татарстан композиторҙары көйҙәр яҙҙы, йырҙары төрлө йыр конкурстарының лауреаты булды. Уға “Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре” тигән маҡтаулы исем бирелгән.
  

• 10 слайд

  Резеда Вәлиева — татар шағирәһе. 1930 йылдың 1 майында Башҡортстандың Ҡыйғы районы Дүшәнбикә ауылында тыуа. Атаһы Тәфкәлун – РСФСРҙың атҡаҙанған уҡытусыһы, 40 йыл уҡытусы һәм мәктәп директоры булып эшләгән. Әсәһе Мәрзиә – башланғыс синыфтар уҡытусыһы. Урта белем алғандан һуң, Ҡазан дәүләт университетын тамамлай. Аҙаҡ утыҙ йылдан артыҡ Татарстан китап нәшриәтенең йәштәр-балалар әҙәбиәте редакцияһында редактор булып эшләй. 1960 йылда уның “Минем дусларым” тигән беренсе шиғырҙар йыйынтығы баҫылып сыға. Шунан һуң “Калган эшкә кар ява” тигән әкиәт-поэмаһы, “Нәниләргә бүләк”, “Канатлы җайдак”, “Пионерка Гөлназ”, “Якты йолдызым”, “Батырлык турында җыр”, “Ипекәем, ипекәй”, “Әниемә бүләгем”, “Зәңгәр иртә”, “Язгы сулар”, “Шиңмәс чәчәкләр”, “Дәү әнигә барабыз”, “Китмә, сөю” тигән шиғри китаптары донья күрә. Шағирә тәрҗемә өлкәһендә лә актив эшләй.
  

• 11 слайд

• 12 слайд

  Риза Шәфи 1923 йылдың 20 февралендә Башҡортстандың Ҡыйғы районы Үрге Ҡыйғы ауылында доньяға килә. Урта мәктәпте тамамлагас, Ҡазан дәүләт педагогия институтының татар теле һәм әҙәбиәте факультетына уҡырга керә.
  Хәрби хеҙмәттән киткәс кенә, аңа баласаҡ хыялдарын тормошҡа ашырырга мөмкинлек асыла. Ҡазан, Өфө, Ижау ҡалаларында бер-бер артлы шиғри әҫәрҙәре, мәҡәләләре, китаптары баҫылып сыга. Ул йылдан-йылга шиғри иҗад камиллығын үҫтерә. Уҡыусыларына лирик шиғырҙарын, юмор-сатира үрнәктәрен, әйтем-мәҡәләләргә тартым ике юлдыҡтарын һәм хиҡмәтле һүҙҙәрен, әҫәрҙәрен бүләк итә.