Разработка внеклассного мероприятия Дебат

                    Ыбырай Алтынсарин атындағы №10 мектеп лицейі

        Пікірсайыс

Тақырыбы: Діни сауаттылық негізі-діни ағымдарға жат көзқарасты қалыптастырады.

Орындаған:Тарих пәнінің мұғалімі Оразбахова Манат

                                          Қызылорда қаласы

ТақырыбыДіни сауаттылық негізі- діни ағымдарға жат көзқарасты қалыптастырады.

Мақсаты:  Білімділік –рухани адамгершілік құндылықтарды зерделей отырып теріс ағымдарға бағыттаған  көзқарастардан бас тартуға, өзіндік дұрыс бағдарын таңдауға ықпал жасау:

Тәрбиелілік -  оқушы бойындағы ақпараттық зияткерлік ресурстарды өз бетінше тауып, талдап және пайдалана білетін адамгершілік идеяларын қуат көзі  болатын жеке тұлға тәрбиелеу.

Дамытушылық –дәстүрлі емес дінінің түрлі ағымдарынан сақтандыру, ұлттық діни бірлестікті сақтауда оқушылардың сауаттылығын арттыру.

Әдісі: Пікірсайыс

Көрнекілігі: Дін жайлы цытатылар,Дін және дін бірлестігі жайлы заң. «Дін және біз» кітап бұрышы.

Құрметті қонақтар, ата-аналар мұғалімдер Бүгінгі күннің, әлемнің өзекті мәселесі діни ағымдарға жат көзқарасты қалыптастыруы.Сондықтан діни сауаттылықты қалыптастыруға көңіл бөлу басты мақсат.

Пікірсайысқа өз көзқарасын  білдіруге қонақтар келіп отыр,таныстырып өтейін:

1.Қызылорда облыстық ішкі саясат басқармасының дін мәселелерін зерттеу орталығының дінтану ғылымдарының магистрі Оспанов Бахтияр Есенгелдіұлы

2.Облыстық ішкі істер департаментінің діни экстремизмге қарсы күрес басқармасының бастығы полиция полковнигі. Қ Оразов

Барысы: Пікірсайыс топтарын таныстыру

Үкімет:Тұрсынбаев Ержас, Бағдаулет Бейбіт

Оппозиция:Қарекеев Азат,Әбдіқадыр Ерсамат

Құрметті қонақтар, ата-аналар мұғалімдер

Тақырып: Діни сауаттылық негізі діни ағымдарға жат көзқарасты қалыптастырады.

Деффениция: Діни сауаттылық-арнайы діни оқу орындарында,имам медреселерден теологиялық тұрғыдан тәлім алу.

Ағым дегеніміз аты айтып тұрғандай ағып өте шығатын құбылыс.

Философия:Мұсылмандылықты айдаладан емес айналадан іздеу қажет.

Аргумент:Дін насихат-30 білікті маманнан құралған 6 топ өткен жылы барлық өңірде кездесу өткізіп,125 817 адамды қамтыған уағыз жұмыстарын жүргізді.Ал 2014 жылы бұл көрсеткіш 550ді құрады.

Аргумент:Молдалардың ізімен.

Аргумент:медресе-колледж.

Аргумент:шетелдегі жастар біздің назарымызда.

Египет,Малайзия,Түркия,Түркменстан елдерінен біліп алып елге келген соң дәстүрлі дініміздің дамуына үлес қосуда.

Аргумент:Қауырт желі -114 қызметі ,E-islamпорталы.

Ислам негіздерін түсіндірумен қатар қоғамда жат ағымдардан сақтандырып алдын алу.

-Алла Елшісі хадис-шафисінде: «Дін-насихат»,-деген.Құранның тым болмағанда бір аятын,Пайғамбардың бір сөзін өзгеге жеткізу-мұсылманның міндеті.Сол жат ағымның арбауымен Сирия асып,қару асынып,кім үшін,не үшін оқ атып жүргенін білмейтін жандар соқыр сенімнің,теріс идеологияның,әлемдік саяси мүдделердің құрбанына айналуда.Мұсылмандықты айдаладан емес,айналадан іздеу керек.Махамбетше айтқанда «мұсылмандық кімде жоқ,тілде бар да,ділде жоқ» немесе Бұхар бабамыз жырлағандай,«діл мұсылман болмаса,тіл мұсылман не пайда?» деген ой келеді.Сондықтан,мұсылмандық тілімізде емес,ділімізде болу керек.Демек,басты мәселе-білімсіздікте.Дінді біліммен емес,сезіммен түсінген олар,тіпті,Исламның қарапайым қағидаларын білмейді.Алайда оларды әуелі айыптауға асықпай,қоғамнан шеттетпей,жанына,рухани әлеміне үңілейікші.2015 жылдың 24 қарашасында Алматыда Нұр Мүбәрәк университетінде өткен республикалық конференцияда Діни басқарманың тарихында тұңғыш рет 2020 жылға дейінгі Діни білімді дамыту тұжырымдамасын қабылдадық.

         Тұжырымдама-бағдаршам іспетті басты бағдарымыз

Тұжырымдаманы қабылдаудағы мақсатымыз-халқымыздың діни,рухани қажеттілігін қанағаттандырумен қатар,көп деңгейлі,алуан пішінді үздіксіз діни білім берудің үлгісін,тұтас ислами оқу кешенін қалыптастыру.Бұл тұжырымдама-діни білім беру жүйесі бойынша бағыт-бағдарымызды айқындайтын жолымызды көрсететін бағдаршам іспетті басты стратегиялық құжатымыз.Тарихтан белгілі,Исламды жүрек қалауымен қабылдаған халқымыз діни тәрбие мен діни білім беру жүйесін ғасырлар бойы атадан балаға мирас етіп қалдырып,өнегелі өмір салтын қалыптастырған.Қазақ жерінде пайда болған діни білім беру жүйесі жартылай отырықшы,жартылай көшпелі тұрмыс-салтна тән өзіндік үлгілері арқылы дамыды.Ірі қалаларда бой көтерген медреселер қызметі,көшпелі жұрт арасында молда ұстап,бала оқыту дәстүрі де кең тарады.Осылайша,қарапайым қазақ балаларынан бастап,аты аңызға айналған тұлғаларымызға дейін хат танып,сауатын көтерді.Халқымыздың біртуар перзенттерінің,ақын-жазушыларының өмірбаянымен танысқанда: «Әуелі ауыл молдасынан сауат ашып,хат таныған» деген дерекктерді кездестіреміз.Сол кездегі діни білім беру жүйесін қараған кезде діндарларымызға шариғат ілімдерімен қатар,жаратылыстану пәндері де оқытылғандығын көруге болады.Бұл көрініс сол кездегі дін қайраткерлерінің қабілеті мен қоғамдағы ықпалын,өзіндік орнын айқын аңғартады.Біз бүгінде имам-молдалардың,жалпы дін қызметкерлерінің осы межеден,осы деңгейден көрінуін талап етеміз.

              Медреселеріміз колледж деңгейіне көтерілді

      -Еліміздегі діни оқу орындарына медресе-колледж деген мәртебе берілгенін хабардармыз.Діни білім саласына жасалған бұл реформаның артықшылығы неде?Медресе-коледжді бітірген шәкірт зайырлы қоғамда,мемлекеттік мекемелерде қызмет ете ала ма?

     -Біз санаулы мерзім ішінде медресе жұмыстарына елеулі реформалар жасадық.Медреселердің оқу бағдарламаларына өзгерістер мен толықтырулар енгізілді.Міндетті діни пәндерден бөлек,қазіргі заман талабына сай қоғамдық пәндер қосылды.Соның нәтижесінде,медреселеріміз колледж деңгейіне көтерілді.Жаңа қабылданған жарғы бойынша медресе колледж деп

аталады.Демек, медресе-колледжімізді бітірген шәкірт кез келген мемлекеттік мекеме діни және зайырлы мамандықтар бойынша қызмет ете алады.

                     Өз елімізде діни білім алуға да мүмкіндік мол

      -Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы мен Мысыр мүфтияты арасындағы келісім негізінде Египет жалпы саны 96 қазақстандық студент ислами білім алып жатқан көрінеді.Жалпы, діни сауатын шетелде ашатын мамандардың біліктілігіне қандай да бір сараптама жүргізіле ме?

      -Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы мен Мысыр мүфтияты арасында жасалған екіжақты келісім-діни оқу-ағарту саласы бойынша жасалған жұмысымыздың жемісі.Демек,Қазақстан азаматы ҚМДБ-ның рұқсатынсыз Мысырдағы «әл-Азһар» университетіне оқуға қабылданбайды.Бұл бастама бізге шетелге оқуға түсуге ниет білдірген әрбір азаматпен жеке сұхбат жасап,оған қажетті кеңес беруге мүмкіндік туғызды.Қазір өз елімізде діни білім алуға мүмкіндік мол. «Нұр-Мүбәрәк» университетінің техникалық базасы жетілген.Оқытушы-ғалымдар құрамында докторлар,профессорлар бар.«әл-Азһардың» ғалымдары «Нұр-Мүбәрәк» университетінде дәріс беруде. Демек,Мысырға бармай-ақ,өз елімізден білім алуға барлық жағдай жасалған.Бүгінде «Нұр-Мүбәрәк» университетінде 8 ізденуші докторантураны,75 азамат магистратураны,808 тәлімгер бакалаврды бітіріп,ғылыми дәрежесін алып,еліміздің діни оқу орындарында,мешіт-медреселерде қызмет етіп жатыр.

«Қазіргі заманның үздік 500 ағартушы имамы» жобасы

 -Имам-молдалардың білімін ұдайы жетілдіріп отыру – біздің назарымызда.Өйткені,бүгінгі дін қызметкері заманның ағысынан,уақыттың талаптарынан әсте қалыс қалмауы тиіс.Екі жылдың көлемінде имамдарымыздың 80 пайызын қайта аттестаттаудан өткізіп,білім деңгейін анықтадық.2015 жылы Астанада өткен I республикалық имамдар форумында «Бүгінгі имманың келбеті», «Дін қызметкерлерінің этикасы» атты тарихи құжат қабылдадық.Бұл құжаттардың мақсаты- XXI ғасырға лайық имамдар тобын дайындау «XXIғасыр имамы»деген жоба аясында жер-жерлерде дін қызметкерлері арасында интеллектуалды сайыстар ұйымдастырылды.«Қазіргі заманның үздік 500 ағартушы имамы» атты жобаны да қолға алдық.Мақсатымыз-имамдардың қазіргі қабілеті мен білімін одан әрі дамыту,үздік ағартушы дін қызметкерлерін игі жұмыстарға жұмылдыру.Бұдан бөлек,діни кадрлер әлеуетін арттыру мақсатында өткен жылдың наурыз,сәуір және мамыр айларында араб тіліне жетік,білімді 5 имамады Мысырдағы әл-Азһар» университетіндегі 3 айлық білімнің жетілдіру курсына жібердік.2015 жылдың қазан айында Түркия мемлекетінің Бурса қаласына 2 айлық діни білім жетілдіру курсына 26 имам жіберілді.Мәскеу қаласындағы Ислам институтына 10 имама семинарға қатысып,тәжірибе алмасып қайтты.Қараша айында бауырлас Түркия елдерінің«Хасеки» оқу орнына 6 айлық дайындық курсына «Нұр-Мүбәрәк» университеті мен медресені тәмамдаған 31 шәкірт жіберілді.

Тақырып: Діни сауаттылық негізі діни ағымдарға жат көзқарасты қалыптастырады.

Позиция: Жоқ

Деффениция: Діни сауаттылық – Көп жағдайда құранды арабша оқу білген және намаз оқушы мұсылманды діни сауатты деп атаймыз.

Экстремизм – Латын тілінен аударғанда экстремизм сөзі «шеттеу» орталықтан ауытқу, белгіленген жерден тыс кету деген мағына білдіреді.

Философия Аяз би әліңді біл

    Құмырсқа жолыңды біл

Соғыс болып жатқан аймақтар – Ауғанстан,Иран, Палестина, Израиль, Сирия.

Дінтану сабағы 2009 жылдан бастап енгізілді.

Қазақстанда діни сауаттылық төмен екені рас, өйткені біз 75 жыл атеистік

қоғамда өмір сүрдік.

Агенттік құрылғалы бері жалпы саны 4344 әдебиетке сараптама 1900 – ға жуық әдебиет бар. Осы күнге дейін Агенттік тарапынан 148 әдебиетке теріс қорытынды берілді.

1 Аргумент: Жасалған іс көп нәтижесі жоқ.

Факт 1: Дінтану сабағы.

Факт 2: Түсіндірме жұмыстары.

Факт 3: Діннің дұрыс жағынан насихатталуы.

2 Аргумент: Қоғамға төтеп бере алмауы.

Факт 1: Әлеуметтік желіде.

Факт 2: Халық арасында.

Факт 3: Сананың төмендігі – Пайғамбарымыз заман

Факт 4: Жиһад – өз елін тазарту.

3 Аргумент: Сыртқы ортаның әсер етуі.

Ф:ИсламскоеГосударство Майкл Вайс пен Хасан Хасан, Армия террора.

Факт 1: Сириядағы соғыс .

Факт 2: Материалдық көмек.

Факт 3: Діни бағытын теріс түсіну.

4 Аргумент:Тәрбиенің дұрыс болмауы.

Факт 1: Басқа мәзхәбтағы адамдар.

Факт 2: Молдалардың дұрыс болмауы.

Факт 3:Ата – ана.

Факт 4: шектен тыс ақпарат құралы

5 Аргумент: Радикалды бағыт

Факт  1:ХизбутТахрир.

Факт 2: Табиғи жамағат.

Факт 3:Уахабилер.

6 Аргумент: Балықтың бастан шіруі.

Факт 1: Бағдад мемлекетінде Адхамия университетінің профессоры.

Факт 2 : Мәскеуде философия факультетінің Караулова Варвара.

Факт 3: Әр – Заркави – басшысы Аммиан мешітіндегі діни курстарда болған.

Жуырда қолымызға Мәскеуде биыл шыққан “Исламскоегосударство.Армия террора” атты кітап тиді (Москва,ВНФ, 2016г.).Оның авторлары америкалық және сириялық журналистер Майкл Вайс пен Хасан Хасан.Осы авторлар ИМ-нің алғашқы қадамдарынан бастап бүгінгі күніне дейін  біршама зерттеген екен,енді солардың деректеріне тоқталайық.

Кітап бахрейндікӘбдіәзізКувейн есімді жас жігіттің басынан кешкендерін өз аузынан жазып алғандарын баяндаудан басталады.Оның әке-шешесі Сириядан бахрейнге 1980 жылы көшіп келген екен.Ата-анасы оған барлық жағдайды жасайды,Сауд Арабиясындағы  дін академиясына да түсіреді.Осында оқыған бір жылда жігіт сабындай бұзылып,2012жылдың басында Сириядағы соғысқа аттанады.Алдымен Әл-Каиданың құрылымдарына еніп,бірақ артынан олардан безіп,ИМ жасақтарының қатарына өтеді.

Өткен жылдың маусым айында Мәскеу мемлекеттік университеті философия факультетінің студенті Варвара КараулованыңИМ-ға өтпек болған жерінен Түркияда ұсталып еліне қайтарылғандығы туралы  біршама шу тудырған ақпарат болды.Осындай қыздардың өз еркімен соғыс қимылдары жүріп жатқан жерлерге барып,жиһадшыларға қосылу себебі не деген сұрақтарды артынан телеарналардың пікірталас алаңдары ортаға салды. Мектепті алтын медальға бітірген,жақсы отбасынан шыққан қыздың сауаты өзінен төмен жиһадшының уағызына қалай айналып қалғанына жұрттың бәрі таңғала отырып,негізінен бұл біздегі патриоттық насихаттардың кемшін соғып жатқанынан деген пікірге ойысты.

Әз-Заркави Иорданияның Зарка деген қалашығында өмірге келген.Авторлардың айтуына қарағанда мектепте жаман оқыған,әкесі өлген соң оны тастап кеткен.Тіпті,арақ ішіп,есірткі сатумен айналысқанын да жазады.Алғаш рет түрмеге де есірткі сатқаны үшін отырған екен.

Баласының болашағын ойлаған ана оны Амман мешітіндегі діни курстарға жазады.Осы кезден әл-Заркави өзгеріп сала береді.Мұнда оқытылған салафи ілімдері оның жүрегіне жата кетеді.Сондықтан,Ауғанстанда Кеңес әскерлеріне қарсы жүргізіліп жатқан моджахедтердің (дін жолындағы күрескерлер)соғысына қатысады.Артынан пуштундар арасынан шыққан қолбасшы Г.Хекматиярмен жақындасып,оның көмекшілерінің бірі болады.Ал Ауғанстандағы билікті тәліптер басып алғанда әз-Заркави Пәкстанмен арадағы шекарада орналасқан жаттығу лагерлерінде болады.

2011жылы Пәкстанның Абботабад қаласында Әл-Каиданың бастығы Бен Ладен өлтірілді.Осы жылы ИМ-ніңәл-Марси мен әбу Омар әл-Бағдади сияқты екі көсемінің де көзі жойылады.Соңғы екеуінің орнына Әбубәкір әл-Бағдади тағайындалады.ИМ-нің ирак пен Сирияда үлкен жеңістерге жетуі осы көсемнің есімімен байланысты.Біз дерек алып отырған кітап авторларының айтуына қарағанда осы жеңістерге жеткенге дейін оның есімі тек АҚШ барлаушыларына таныс екен.1971жылы өмірге келген бұл адам Бағдадтың Адхамия университетінде Ислам ғылымдары докторлығының дәрежесін алған.Оның соқыр фанат екендігін көп уақыт ешкім де білмеген,көзілдірік таққан тұрпаты жас ғалымдарға ұқсайтын ол футбол ойнауға қатты әуес болған.

Сириялық арабпен Мәскеудің “Халықтар достастығы”университетінде 2006жылы бір кездесіп қалған едік.Мәжіліс Төрағасы болған марқұм Орал Мұхамеджанов бастаған қазақстандық делегация осы университетте кездесу өткізген.Сонда бір шетелдік біздің төрағаға  Қазақстанда орыс тіліне,орыстарға неге қысым көрсетіліп жатыр деген арандатушы сұрақ беріп,шұқшиып тұрып алды.Ондайдың мүлде жоқ екені айтылса да түсінбегенсіп,қайта-қайта сұрады.Өзі жалтақтап залға қарап қояды.Сөйтсек,орыстың мүддесін көздеген болып,жағынумен көзге түсіп қалғысы келген сириялық студент екен.Ондайлардың сырын білетін елшіліктің жігіттері араб студенттері арасынан мұндайлардың көп көрінетінін айтты

Профессор МахирНақып айтқандай,ДАИШ ұйымында жүргендердің 90 пайызы жоғары оқу орындарында оқымағандар.Атап айтқанда,толық білім алмаған,өмірде жолы болмаған,отбасылық өмірі сәтсіздікке ұшыраған,сонымен қатар,бақытсыздыққа душар болғандар.Ал күйзелістегі жандарды әлеуметтік желі арқалы алдап-арбап қатарға тарту да оңай.Әйтпесе,есі дұрыс адам қалайша өзі-өзін жарады деп сұрайды әлеумет?!Міне, сондықтан да жымысқы саясаттың жегінде кетпеу үшін әрбір азамат шын жиһадтың не екенін білуі тиіс.Бұл орайда теология ғылымдарының

докторы,профессор,Ислам зерттеу орталығының төрағасы Рашид Күчүк:”Жиһадтан келе жатқанда Пайғамбарымыз(с.ғ.с.):”Нағыз жиһад-адамның өз нәпсісімен күресі”деп айтқан екен”,дейді.   

Конструтивті бөлім аяқталды енді осы тақырыпқа байланысты оқушылар екі тарапқа да жақтаспай тек өз ойларын білдірсе.

Қорытынды

Облысымызда қандай діни ағымдар көп кездеседі?

Теріс ағымдарға заң не дейді?

Дін,мұсылман болмаса тіл мұсылман не пайда

                                                                                 Бұқар Қалқаманұлы

Байлықтың алды –иман

                                                                                 Шортанбай Қанайұлы

Алланың ақ жолынан өзге жолда қайран жоқ

                                                                                 Қожа Ахмет Ясасуи

Құдайға құлшылық қыл,аллаға жақ,

Қабірге бірге түспес мал мен бақ.

Тәңірі алдына барғанда бәрі бірдей,

Патша болып мінсең де алтыннан тақ

                                                                         Шал Құлекеұлы

Имансыздың сыртын қанша жусан да, іші оңбайды.

                                                                          Абай Құнанбаев

Діннің тұтастығы - елдің тұтастығы: діни алауыздық ұлттық алауыздыққа апарып соқтырады.

                                                                  Н.Назарбаев

Мұсылман діні мен христиан діні - Қазақстанның рухани дүниесінің қос қанаты.

                                                                                         Н.Назарбаев

 Маған рухани күш, яғни адамның ішкі жан дүниесінің тазалығы мен діни сенім бір-бірімен тығыз байланысып, қатар жүретін сияқты көрінеді де тұрады. Мен адам Құдайға жақын болу үшін оған қарай өмір бойы сапар шегуі керек дегенді жұбаныш етемін.                                      

                                                                                                            Н. Назарбаев