Сабақтың тақырыбы: Қазына көтерген бала

Пәні:әдебиеттік оқу

Сыныбы:4

Сабақтың тақырыбы: Қазына көтерген бала

Сабақтың мақсаты:

Ә.Жапаровтың мәтінімен таныстыра отырып қазақтың аса көрнекті геолог – ғалымы Қаныш Сәтбаев туралы түсінік беру.

Сабақтың міндеттері:

Білімділік:

Мәтін мазмұнымен таныстыру. Ғалымның өмір жолы өзіне тән ерекшелігімен таныстыру шығарманы дұрыс түсіну, идеасын ұғынуға үйрету

Дамытушылық:

Шығармада айтылғандарды көз алдына елестету арқылы әрбір оқиға әрбір суреттеуді түсінуге үйрету, ойлау қабілетін дамыту.

Тәрбиелік:

Адамгершілік қасиеттерді бойына қалыптастыру, халқына қызмет етуге, үлкенді сыйлап, кішіге үлгі болуға тәрбиелеу

Сабақтың көрнекілігі:

Қазақстан картасы, Қаныш Сәтбаев суреті, хронологиялық кесте

Пән аралық байланыс:дүниетану, тарих, бейнелеу өнері

Сабақтың типі:аралас сабақ

Әдіс – тәсілдері:

Көрнекілік: сұрақ – жауап, өзіндік жұмыс

Сабақтың барысы:

Ұйымдастыру

Психологиялық дайындық

І. Бағдарлау мативациялық кезең.

1) Үй тапсырмасы: “Бала Тұрар” Шерхан Мұртаза

2 – 3 оқушыдан мазмұны сұралады.

2) Үй тапсырмасын бекіту

Мәтін авторы

Тақырыбы

Кім туралы?

Ол кім?

Мәтіннің кейіпкерлері

Жер, ел аттары

Көлдер мен өзендер аттары

Шерхан Мұртаза

“Бала Тұрар” “Қызыл жебе” романынан үзінді

Тұрар Рұсқұлов

Ол – мемлекет және қоғам қайраткері 1916 жылғы ұлт – азаттық көтерілісінің басшысы

Мұғалім – Иван Владимирович

Қырғызбаев Тұрар Рұсқұлов

Атамырза Айбаров байдың баласы

Москва, Санк – Петербург, Сібір, Мерке Сақалин аралы, Қоқан, Чукотка, Якутия

Байкал көлі, Лена

Об

Енисей

ІІ. Операциялық – орындаушылық кезең

1. “Тұлғаны таны” ойыны

“Өшпес өмір өнегелері” бөлімі бойынша

1. Бұл Тұран - ежелден – ақ Алаш жері,

Тұрансыз тарқамаған Алаш шері,

Тұранның топырағында тыныштық тапқан,

Алаштың арыстаны – Абылай ері. – деген өлең жолдарының авторы кім?

2. Жер шарының 24 елін аралап, алтыны бар, күмісі бар барлығы 48 медаль иегері болған кім?

3. “Патшаға қарсы халықты үгіттеді” деп кінә тағылып, 2 рет тұтқындалып түрмеге жабылған, қазақтың ұлы күйші композиторы “Қайран шешем” күйінің авторы кім?

4. Мемлекет және қоғам қайраткері 1916 жылы ұлт – азаттық көтерілісінің басшысы болған кім?

5. Қазақтың аса көрнекті геолог – ғалымы әрі қоғам қайраткері, көптеген кен орындарын ашқан кім?

2. Жаңа сабақ :

Хронологиялық кесте

1899ж

12 сәуір

Айырық сайының биік жағасында өз ата қыстауында, сұлу өлке Баянауылда Қаныш Имантайұлы Сәтбаев дүниеге келді.

1905-1911жж

6 жасар Қаныш ауыл мектебінде оқиды. Қаныш кішкентайынан көп білуге құмартқан.

1912-1914жж

Павлодарға келіп 2 жылдық училищеде оқиды.

1914-1918жж

Семейде семинарияда оқып білім алады.

1918ж

Ресейдің Томск технологиялық институтына түседі.

1926-1929жж

Атбасар түсті металл комбинатында еңбек етті.

1929-1941жж

Қарсақбай комбинатында барлау бөлімінің бастығы бас геологы болып еңбек жасады.

1941-1964жж

Ғылыми жұмыстар жүргізді.Қазақстан Ғылым Академиясының президенті болып тағайындалды.

1964ж

31 қаңтар

Москвада ауырып қайтыс болды. Денесі Алматыда жерленген.

3. Әнуар Жапаров “Қазына көтерген бала” мәтін мазмұнымен таныстыру

Сөздік жұмысы:

Қазына – байлы

Өндіріс – үлкен кен орындары, зауыт, фабрика

Ботаник – өсімдік зерттеуші

Геолог – жер құрылысы мен қабатын және ондағы пайдалы қазбаларды табумен айналысатын ғалым.

Мәтінді рөлге бөліп оқыту

ІІІ. Рефлексиялық - бағалау кезең

1. Сұрақ – жауап

1. Әңгімедегі Қаныш деп отырған бала кім? Ол туралы не білесің?

2. Балалар қапшықтың ішінде не бар деп ойлады?

3. Қаныштың ұстазы суретті көргенде қандай ойда болды?

4. Әңгіме неліктен «Қазына көтерген бала» деп аталған?

Қаныш қандай болғанын мына кестеге түсір

Қаныш қандай болған?

Дәлел

Суретші

Табиғат көрінісін Баянауыл көрінісін, дәл бере білген

Әр нәрсені білуге құмар, білімді

Гүлдерді жақсы көрді, әдебиетті сүйген, асыл тастарды жинаған

Дос – жарандар, ұстаздар арасында білікті, ілтипатты, әдепті

Ұстазын әрдайым есінен шығармаған. Әр түрлі қоғамдық қызметтер атқарған.

Үйге тапсырма: Мәтінді оқу. Мазмұнын айту.

Пәні:сауат ашу

Сабақтың тақырыбы:Сурет сабағы.Сөйлем

Сабақтың мақсаты:

1.Білімділік: оқушыларға мектепте оқытылатын пәндердің әрқайсысының ерекшлігін меңгертіп,олардың жан-жақты болып қалыптасуына тигізер әсерін сезіндіру.Әбілхан Қастеев туралы түсінік беру. Сөйлем туралы білімдерін толықтыру.

2.Дамытушылық:Өлеңді мәнерлеп оқуға үйрету, әнін үйрету арқылы қызығушылығын арттыру.

3.Тәрбиелік: табиғатты сүюге тәрбиелеу.

Сабақтың типі: аралас сабақ

Сабақтың түрі:кіріктірілген сабақ

Сабақтың көрнекілігі:Ә.Қастеев,О.Әубәкіров суреттері.қима қағаздар,сурет салуға қажетті құралдар.

Сабақта қолданылатын әдіс-тәсілдер:сұрақ-жауап, топтық жұмыс,ойын

Сабақтың барысы:

І Ұйымдастыру.Оқушылыр назарларын сабаққа аудару.

Психологиялық дайындық.

Күннің көзін алақанға саламын,

Жүрегіме басып ұстап қаламын.

Ізгі әрі нәзік,жарық,мейірімді,

Болып кетті сонда дереу жан-жағым.

-Міне осындай жылумен сабағымызды бастаймыз

ІІ.Үй тапсырмасын сұрау.

Әр топ «Ән сабағы» өлеңін әнімен бір шумақтан орындайды.

Өлеңді тізбектей оқиды.

ІІІ.Үй тапсырмасын бекіту.

Қар, мұз еріп,су көбейіп,

Сай-салаға ағады.

Бүршік шашып,жапырақ ашып,

Гүл, бәйшешек басады.

Бөбектерім, айтыңдаршы,

Бұл қай кезде болады?

-Ерте көктемде шығатын қандай өсімдіктерді білесіңдер?

«Гүл теру» ойыны арқылы үй тапсырмасын бекіту.Әр топтан бір оқушы шығып гүл тереді.

1. Қызыл гүл тапсырмасы.

-Ән сабағы өлеңінің авторы кім?

-Күләш,Шара апаларымыздың қандай өнері болған?

-Басқа да өнер адамдары туралы не білесің?

-Өзің қандай өнерді қалайсың?

2. Сары гүл тапсырмасы.

Өнер жайлы мақал- мәтел айт.

Өнерлінің қолы алтын,

Өлеңшінің сөзі алтын.

Өнерлі бала сүйкімді.

Өнерліге өріс кең.

Өнерлі өрге жүзер.

3. Бәйшешек тапсырмасы. «Ереже есіңде ме?»

-Сөйлем нелерден құралады?

-Сөйлемдегі сөздер қалай жазылады?

-Сөйлемнің бірінші сөзі қандай әріптен басталып жазылады?

-Сөйлемнің соңына қандай тыныс белгісі қойылады?

Дәптермен жұмыс.

155-жаттығу тақтаға орындалады. Әр топтан бір оқушы шығып,бірілген сөйлемдердегі көп нүктенің орнына қажетті сөздерді қойып,сөйлемдерді көшіріп жазады.

ІҮ.Жаңа сабақ.

-Балалар, мектепте біз қандай сабақтарды оқып-үйренеміз?

-Өткен сабақта қандай сабақ туралы айтылды?

Бүгін біз Оспанхан Әубәкіров ағамыздың Сурет сабағы деп аталатын өлеңімен танысамыз.

Өлеңді тақтадан оқып беру. Мазмұнымен таныстыру.Музыка пәнінің мұғалімінің көмегімен өлеңнің әуенімен таныстыру,үйрету.

-Сурет салатын адамды кім деп атаймыз?

-Атағы шыққан суретшілерден кімдерді білесіңдер?

Ә.Қастеев өмірімен және шығармаларымен таныстыру.

Ә.Қастеев (1904-1973)-қазақтыңәйгілі кескіндемешісі,график суретшісі,қазақ бейнелеу өнерінің негізін салушылардың бірі.Туып-өскен жері-Алматы облысына қарасты Жаркент қаласының жанындағы Шежін ауылы.Әбілхан қол өнеріне,суретшілік өнерге жастайынан бейім болған.Ә Қастеев Қазақстан суретшілір одағын басқарған. «Халық суретшісі» атағын алған.Оның көркемдік деңгейі биік туындылары өте көп.ОЛ көптеген шәкірт тәрбиелеген.

Оқулықтағы Н.Әлімқұловтың «Суретші ата Қастеев» өлеңін оқыту.

Ү.Жаңа сабақты бекіту.

-Суретші болу үшін не қажет?

Жаңылтпашты оқып,сөйлем соңына қандай тыныс телгісі қойылғанын аңғару. Қарындашыңның ұшын үшкірлеп ұшта,

Үшкірлеп ұштап,сақтап ұста.

-Өзің қандай сурет салғанда ұнатасың?

Шығармашылық жұмыс.

Олай болса мың құбылтып бояп,туған өлкеміздің табиғатын бейнелеп сурет салайық. Әр топтан бір оқушы шығып, салған суреттерін қорғап әңгімелейді.

ҮІ.Қорытынды

Үйге тапсырма.Сурет сабағы өлеңін мәнерлеп оқып,Суретші ата Қастееа туралы өлеңін жаттау.

Пәні: сауат ашу Күні:

Сабақтың тақырыбы:Сурет сабағы.Сөйлем

Сабақтың мақсаты:

1.Білімділік: оқушыларға мектепте оқытылатын пәндердің әрқайсысының ерекшлігін меңгертіп,олардың жан-жақты болып қалыптасуына тигізер әсерін сезіндіру.Әбілхан Қастеев туралы түсінік беру. Сөйлем туралы білімдерін толықтыру.

2.Дамытушылық:Өлеңді мәнерлеп оқуға үйрету, әнін үйрету арқылы қызығушылығын арттыру.

3.Тәрбиелік: табиғатты сүюге тәрбиелеу.

Сабақтың типі: аралас сабақ

Сабақтың түрі:кіріктірілген сабақ

Сабақтың көрнекілігі:Ә.Қастеев,О.Әубәкіров суреттері.қима қағаздар,сурет салуға қажетті құралдар.

Сабақта қолданылатын әдіс-тәсілдер:сұрақ-жауап, топтық жұмыс,ойын

Сабақтың барысы:

І Ұйымдастыру.

Оқушылыр назарларын сабаққа аудару.

Психологиялық дайындық.

Күннің көзін алақанға саламын,

Жүрегіме басып ұстап қаламын.

Ізгі әрі нәзік,жарық,мейірімді,

Болып кетті сонда дереу жан-жағым.

-Міне осындай жылумен сабағымызды бастаймыз

ІІ.Үй тапсырмасын сұрау.

Әр топ «Ән сабағы» өлеңін әнімен бір шумақтан орындайды.

Өлеңді тізбектей оқиды.

ІІІ.Үй тапсырмасын бекіту.

Қар, мұз еріп,су көбейіп,

Сай-салаға ағады.

Бүршік шашып,жапырақ ашып,

Гүл, бәйшешек басады.

Бөбектерім, айтыңдаршы,

Бұл қай кезде болады?

-Ерте көктемде шығатын қандай өсімдіктерді білесіңдер?

«Гүл теру» ойыны арқылы үй тапсырмасын бекіту.Әр топтан бір оқушы шығып гүл тереді.

1. Қызыл гүл тапсырмасы.

-Ән сабағы өлеңінің авторы кім?

-Күләш,Шара апаларымыздың қандай өнері болған?

-Басқа да өнер адамдары туралы не білесің?

-Өзің қандай өнерді қалайсың?

2. Сары гүл тапсырмасы.

Өнер жайлы мақал- мәтел айт.

Өнерлінің қолы алтын,

Өлеңшінің сөзі алтын.

Өнерлі бала сүйкімді.

Өнерліге өріс кең.

Өнерлі өрге жүзер.

3. Бәйшешек тапсырмасы. «Ереже есіңде ме?»

-Сөйлем нелерден құралады?

-Сөйлемдегі сөздер қалай жазылады?

-Сөйлемнің бірінші сөзі қандай әріптен басталып жазылады?

-Сөйлемнің соңына қандай тыныс белгісі қойылады?

Дәптермен жұмыс.

155-жаттығу тақтаға орындалады. Әр топтан бір оқушы шығып,бірілген сөйлемдердегі көп нүктенің орнына қажетті сөздерді қойып,сөйлемдерді көшіріп жазады.

ІҮ.Жаңа сабақ.

-Балалар, мектепте біз қандай сабақтарды оқып-үйренеміз?

-Өткен сабақта қандай сабақ туралы айтылды?

Бүгін біз Оспанхан Әубәкіров ағамыздың Сурет сабағы деп аталатын өлеңімен танысамыз.

Өлеңді тақтадан оқып беру. Мазмұнымен таныстыру.Музыка пәнінің мұғалімінің көмегімен өлеңнің әуенімен таныстыру,үйрету.

-Сурет салатын адамды кім деп атаймыз?

-Атағы шыққан суретшілерден кімдерді білесіңдер?

Ә.Қастеев өмірімен және шығармаларымен таныстыру.

Ә.Қастеев (1904-1973)-қазақтыңәйгілі кескіндемешісі,график суретшісі,қазақ бейнелеу өнерінің негізін салушылардың бірі.Туып-өскен жері-Алматы облысына қарасты Жаркент қаласының жанындағы Шежін ауылы.Әбілхан қол өнеріне,суретшілік өнерге жастайынан бейім болған.Ә Қастеев Қазақстан суретшілір одағын басқарған. «Халық суретшісі» атағын алған.Оның көркемдік деңгейі биік туындылары өте көп.ОЛ көптеген шәкірт тәрбиелеген.

Оқулықтағы Н.Әлімқұловтың «Суретші ата Қастеев» өлеңін оқыту.

Ү.Жаңа сабақты бекіту.

-Суретші болу үшін не қажет?

Жаңылтпашты оқып,сөйлем соңына қандай тыныс телгісі қойылғанын аңғару. Қарындашыңның ұшын үшкірлеп ұшта,

Үшкірлеп ұштап,сақтап ұста.

-Өзің қандай сурет салғанда ұнатасың?

Шығармашылық жұмыс.

Олай болса мың құбылтып бояп,туған өлкеміздің табиғатын бейнелеп сурет салайық. Әр топтан бір оқушы шығып, салған суреттерін қорғап әңгімелейді.

ҮІ.Қорытынды

Үйге тпсырма.Сурет сабағы өлеңін мәнерлеп оқып,Суретші ата Қастееа туралы өлеңдң жаттау.