Ашық сабақ дүниетану пәнінен "Тыныс алу мүшелерінің құрылысы"

Мұғалімі: Зарихан Алтынай

Сынып 3 «Б»

Пән:  Дүниетану                   

Сабақтың тақырыбы: Тыныс алу мүшелерінің құрылысы
Мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға тірі ағзаларға тән қасиет — тыныс алудың маңызын, тыныс алу мүшелерінің құрылысы туралы білімді меңгерту, ғылыми дүние танымын қалыптастыру.
Дамытушылық: Ойлау қабілеттерін дамыту, өз бетінше ізденуін қалыптастыр. Сабаққа белсенділіктер мен қызығушылығын арттыру.
Тәрбиелік: Салауатты, саналы тұлғаны қалыптастыру.
Сабақтың түрі: Жаңа білімді меңгерту
Сабақтың типі: Аралас сабақ
Сабақтың әдісі: Түсіндіру, сұрақ — жауап
Сабақтың көрнекілігі: Электронды оқулық, муляж, тірек сызба нұсқалары

Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезең
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау:
Үй тапсырмасын тексеру тест арқылы жүреді.
Сәйкестік тесті:
ІІІ. Жаңа сабақты түсіндіру:
Жоспар:
1. Тыныс алу процесі
2. Тыныс алу мүшелерінің құрылысы
Тыныс алу — тірі ағзаларға тән қасиет. Бұл сабақты гректің ұлы ақыны Овидийдің «Тынысым барда, үміттенемін» сөзімен бастасақ, тыныс алудың маңызын түсінеміз. Адам аштыққа, шөлге, ұйқысыздыққа шыдай алуы мүмкін бірақ, адам ауасыз бір минутта өмір сүре алмайды. Биологиялық тұрғыда тыныс алу дегеніміз мүшелер мен қоршаған ортаның арасындағы газ алмасуды айтады. Жер бетіндегі тіршілік ететін тірі ағзалардың барлығы тыныс алу кезінде оттегін қабылдап, көмірқышқыл газын бөледі. Ағзаның әрбір жасушасының жұмысы(бұлшық еттердің жиырылуы, тердің, сілекейдің бөлінуі, қозудың берілуі) энергияны жұмсауға тікелей байланысты.
Жаңа сабақты пысықтау:

1. Тыныс алу мүшелеріне нелер жатады?
2. Көмекей қандай қызмет атқарады?
3. Кеңірдек қайда орналасқан?
Үйге тапсырма:
Тыныс алу мүшелерінің құрылысын оқу, әңгімелеу.

Сабақтың тақырыбы: Ас қорыту мүшелері және олардың қасиеттері.
Сабақтың мақсаты:
1. Астың адам өміріндегі маңызы, адам ағзасындағы асты қорытып, сіңіруге қатысатын мүшелер, олардың үйлесімді қызметі туралы түсінік — ұғым беру. Тамақтану ережесі, оны ұстанудың адам денсаулығын сақтаудағы маңызы туралы біліктерін қалыптастыру;
2. Тазалықты сақтауға, ұғымталдыққа, ұқыптылыққа, ұйымшылдыққа баулу;
3. Дүниетанымдарын кеңейту, таным белсенділіктерін арттыру, ой — өрісін дамыту;
Сабақтың түрі: аралас сабақ;
Сабақтың көрнекілігі: плакаттар, оқулық, қима қағаздар;
Сабақтың барысы: I. Ұйымдастыру бөлімі.
II. Үй тапсырмасын тексеру;
III. Жаңа сабақ.
a) Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау;
— Балалар, біздер ары қарай адам ағзасы туралы білімімізді толықтырамыз. Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы: « Ас қорыту мүшелері және олардың қызметі деп аталады. (Тақырыпты тақтаға жазу)
— Алдыңғы сабағымызда қан қоректік заттарды тағамнан алатынын білдік. Енді қан оларды қандай күйде, қалай алатынын талдайық. (сұрақ — жауап, ой қозғау)
— Ас қорыту жолы қандай мүшелерден басталады?
— Ас ауыз қуысында қандай өзгеріске ұшырайды?
Сурет бойынша түсіндіру.

— Ас қорыту мүшелері: ауыз, өңеш, жұтқыншақ, асқазан, ішек, бауыр, ұйқы безінен бөлінетін сөл арқылы қорытылып, сұйық, ерімтал күйде ащы ішек қабырғаларынан қанға өтеді. Ол қан тамырларымен дененің барлық мүшелерін қоректендіреді.
Қорытылмаған ас тік ішек арқылы сыртқа шығарылады.
b) Ой қозғау.
— Тісі түскен адамдардың асты қорытуы нашарлайды. Оның себебі неде?
— Тістің ауруға шалдығып, ерте түсуі неден басталады?
c) Оқулықпен жұмыс.
— «Тамақтану гигиенасын» оқу;
— (3 — 4 оқушы дауыстап оқиды)
d) Сергіту минуты.
1. Ас қорыту мүшелері. Ауыз қуысы. Қызметі
Тамақ қорытылып, ыдырауға түседі.
Бауыр
Қорытылып еріген тағамның қоректік заты қанға араласады.
Тік ішек
2. Рөл – асқазан.
А – аудитория.
Ф – арыз, шағым, тілек.
Тақырып – «Ас – адамның арқауы»
3. Тамақтану гигиенасы туралы әңгімеле.
IV. Бекіту.
Тамақтану – ағзаның өсіп — дамуы мен тіршілік әрекеті үшін ең негізгі жағдай.
V. Бағалау.VI. Үйге тапсырма беру.
Тамақтану ережесі, ішек — қарын ауруларының алдын — алу.