Найден 61 материал по теме
Предпросмотр материала:
Ұлттық бірыңғай тестілеу тапсырмаларында «Тізбектер» тақырыбына берілген есептер
1) Арифметикалық прогрессияның төртінші, сегізінші, он екінші және он алтыншы мүшелерінің қосындысы 224-ке тең болса, онда оның алғашқы он тоғыз мүшесінің қосындысы неге тең болдады?
Шешуі.
-арифметикалық
прогрессия болсын. Шарт бойынша
.
![]()
, ![]()
Жауабы: 1064
2) Арифметикалық прогрессияның бірінші, үшінші және бесінші мүшелерінің қосындысы – 12- ге, ал олардың көбейтіндісі 80-ге тең. Прогрессияның осы мүшелерін тап.
Шешуі. Алдымен бірінші өрнекті түрлендіреміз:
![]()
![]()
(1)
Енді екінші өрнекпен жұмыс і стейміз:
![]()
осы өрнекке (1)
теңдіктің мәнін қоямыз:
![]()
![]()
немесе ![]()
болғанда
![]()
![]()
болғанда ![]()
![]()
![]()
Жауабы:
немесе ![]()
3) Арифметикалық прогрессияның бірінші, екінші
және үшінші мүшелерінің қосындысы 2- ге, ал олардың квадраттарының қосындысы
-ке тең. Прогрессияның алғашқы түш мүшесін
тап.
Шешуі.
-арифметикалық
прогрессияның алғашқы үш мүшесін
деп белгілейік. Бірінші
шарт бойынша
(1)
Арифметикалық прогрессияның қасиеті
бойынша
(2)
(2) теңдіктегі у-тің мәнін (1) теңдікке апарып қояйық:
(3)
(2) теңдіктің екі жағын квадраттап, есептің екінші шартына қоямыз:
. Осы теңдіккет (3)-тің мәнін қойып, z айнымалысына
тәуелді бір айнымалысы бар квадрат теңдеу аламыз:
немесе
.
,
немесе
,
Жауабы:
немесе
4) Егер 3 саны мен белгісіз санның арасына тағы бір сан қойылса бұл үш сан арифметикалық прогрессия құрайтын болды.Егер ортаңғы санды 6-ға кемітетін болсақ, онда геометриялық прогрессия шығады. Белгісіз санды тап.
Шешуі.
-
арифметикалық прогрессия болсын, онда
-
геометриялық прогрессия болады. Арифметикалық прогрессияның қасиеті бойынша
оның кез келген мүшесі өзімен көршілес екі мүшенің арифметикалық ортасына тең:
, осы теңдіктен у-ті х арқылы
өрнектеуге болады
(1)
Ал геометриялық прогрессияның әр мүшесі
өзімен көршілес екі мүшенің геометриялық ортасына тең:
, бұл
теңдікке (1) бойынша у-тің мәнін қойып, ықшамдайтын болсақ х-ке қатысты
квадраттық теңдеу шығады:
, х = 3 немесе х = 15
болсын, онда
.
Бұл жағдайда 3; 15; 27 тізбегі айырмасы 12-ге тең арифметикалық прогрессия құрайды да, ал 3; 9; 27 тізбегі еселігі 3-ке тең геометриялық прогрессия құрайтын болады.
болсын,
. Онда 3;
3; 3 – тұрақты тізбек.
Жауабы: 27
5) х-тің қандай мәнінде мына сандар
және
арифметикалық прогрессия құрайды?
Шешуі. Арифметикалық прогрессияның қасиеті
бойынша оның кез келген мүшесі өзімен көршілес екі мүшенің арифметикалық
ортасына тең:
![]()
![]()
Жауабы:2,5
6)
- өрнегінің мәнін
тап.
Шешуі. ![]()
![]()
Жауабы:
![]()
7)
-арифметикалық
прогрессияның бірінші, екінші, бесінші мүшелері геометриялық прогрессия
құрайды. Егер
болса,
геометриялық прогрессияның бесінші мүшесін тап.
Шешуі.
Шарт бойынша
. Сонымен қатар,
екендігін
ескерсек
болады.
-
геометриялық прогрессия құрайды. Прогрессия мүшелерін
мүшелерімен
ауыстыруға болады.
,
![]()
- еселігі 3-ке, ал
бірінші мүшесі
-ге тең геометриялық прогрессия
шығады.
Ендеше,
Жауабы:
![]()
8) ![]()
![]()
сандары айырымы 4-ке тең арифметикалық
прогрессия құрайды. Егер![]()
![]()
сандары геометриялық прогрессияның
тізбектес мүшелері болса, ![]()
![]()
сандарын тап.
Шешуі. Есеп шарты бойынша ![]()
![]()
сандары
айырымы 4-ке тең арифметикалық прогрессия құрайтын болғандықтан ![]()
![]()
тізбегі
арифметикалық прогрессия болады да, екінші шарт бойынша ![]()
![]()
тізбегі геометриялық
прогрессия болады.
Геометриялық прогрессияның қасиеті бойынша
оның әрбір мүшесі өзімен көршілес мүшелерінің геометриялық ортасына тең
болғандықтан
теңдігн құруға болады. Бұл
теңдіктен
. Ендеше,
![]()
Жауабы: 2; 6; 10
9) Егер өспелі геометриялық прогрессияны құрайтын үш санның ортаңғысын екі есе арттырса, онда арифметикалық прогрессия шығады. Геометриялық прогрессияның еселігін тап.
Шешуі.
-
геометриялық прогрессия,
- арифметикалық
прогрессия.
Арифметикалық прогрессияның қасиеті бойынша
оның кез келген мүшесі өзімен көршілес екі мүшенің арифметикалық ортасына тең:
![]()
![]()
Есеп шарты бойынша геометриялық прогрессия
өспелі болғандықтан
Жауабы: ![]()
10) Геометриялық прогрессияның алғашқы он
сегіз мүшесінің қосындысының алғашқы тоғыз мүшесінің қосындысына қатынасы 7-ге
тең.
қатынасының мәнін тап.
.
Шарт бойынша
болғандықтан
,
Жауабы: 6
Профессия: Учитель математики
Профессия: Преподаватель математики
Профессия: Учитель математики
В каталоге 6 544 курса по разным направлениям