Разработка классного часа "Чараш диштер – чараш хулумзуруг"

Ак-Довурактын дугаары 3 школазынын эге класс башкызы

Сарыглар Аржаана Кара-ооловна тургускан.

Темазы: «Чараш диштер – чараш хулумзуруг».

Сорулгазы:  Диштерин шын ажаап, камнаарынга ооредир. Диштер кижинин                     

                       кадыкшылынга чугула  дээрзин уругларга билиндирер. Уругларнын

                       кадыкшыл дугайында билиглерин сайзырадыр. Кадыын кадагалап,                          

                       камнаарынга кижизидер.

Дерилгези:  чуруктар, таблицалар, улугер домактар,шулуктер бижээн   пла-

                       каттар, диш чуур щеткалар, пасталар.

                         Кичээлдин чорудуу:

I. Организастыг кезээ.

Кичээлдин темазын, сорулгазын таныштырар.

II.Тоол

Бир-ле катап Илбичи, Женя дээр бичи  уругга янзы-буру чеди бурулуг  чечек белек берген. А ол чечек анаа эвес, хуулгаазын чечек болган. Хуулгаазын состер чугаалааш, бир бурузун узе соптарга , бодап алган кузели буде бээр.

   Женянын кузелдери:

 1- буру      Чанар

 2- буру      Бузук вазазын будун кылдыр кылып алыр.

 3- буру      Делегейде кандыг ойнаарактар барыл, ол шупту менээ турзун.

 4-буру       Ойнаарактар хой болурга дедир чоргузупкан.

 5-буру       Сонгу чукче баар кылдыр кузээн.

 6-буру       Соок болурга дедир чанарын кузээн.

 7-буру       Арткан буруге чуну кузеп алырын бодап турда чанынга буду аарыг оол келген. Ол оолдун буду кадык апаарын кузээн. Женя биле Серёжа  эжишкилер апарганнар. Бир эвес Сережага ындыг чечек турган болза, шупту улустар кан-кадык болзун деп ол кузексээн.

(Чурукту коргузуп тургаш башкы тоолду чугаалаар).

III. Кадыкшыл деп чул?

1. Кадыкшыл- улуг байлак. Кадык  кижи кузээр болза, шупту чувени чедип алыр…

2.Уругларнын  «Кадык кижи»  деп темага чураан  чуруктарынын  делгелгезин  коргузер. Уруглар чуруктарынын  утказын тайылбырлаар.

3. Кадыкшыл дугайында уругларнын шулуктерин дыннаар.

IV. Диштер дугайында.

1.  Уругларга тывызык тыптырар.             

                   Тывызык

       Аптарам ишти,

       Ак кажыктарлыг.             (диштер)

-Чанынарда эштеринернин диштеринче корунерем, кандыг-дыр?

-Бистин диштеривис кандыг болур болза экил?              (кадык)

-Кадык диш кандыг болурул?            (арыг, ак, дески, кара ут чок…)

-Аарыг диш кандыг болурул?

-Кадык диштер чугле аарыг эвес, а бистин кадыкшылывыс-тыр. Аарыг диш бистин кадыкшылывыска улуг хораны чедирип турар.

2. Аас иштинге хой микробтар турар. А кажан диштер багай болза оларнын саны ковудээр. Кажан диштерге чиген чемивис артыы артар болза, ол артынчыларга микробтарнын озуп-ковудээри дурген болур. Хирлиг аас бистин организимивиске хораны чедирип турар. Чиген чемивис-биле ол микробтарны  ажырып турар бис.

Урелик диштер чурекке, буурекке оон-даа оске чуулдерге  багай салдарлыг.

3. Кадык диштерлиг болур дизе чуну кылырыл?

а) хунде ийиден эвээш эвес,  шын чуур.

б) чем соонда аасты чаяр.

в) чигирлиг чуулдер хой чивес.

г) чылда ийиден эвээш эвес, диш эмчизинге диштерин хынадыр. Диш эмчизин

стоматолог   дээр.

4. Диштерге чуу хоралыгыл?

  а)  эмин эрттир соок, изиг чем  чиири

  б)  кадыг чуулдер ызырары

  в)  диштерни шиш, демир чуулдер-биле чушкууру

  г)  конфеталар, шоколадтар хой чиири

        ( чуруктарын коргузер)

 5. Диштерге чуу ажыктыгыл?

  а)  Чимистер, ногаалар       (яблоко, морковь, репа, согуна, чеснок)

  б)  Суттен кылга чемнер      (сметана, творог, кефир, сыр…)

  в)   дишти шын чууру

       (чуруктарын коргузер)

   6. Схемалар - биле ажыл.

-Диштерни канчаар шын чуурул ?

-Диштерни чем соонда чаяр, чуп тургаш  2-3  минутадан  эвээш  эвес  чуур.

( Дишти  канчаар  чуурун  дыргакка  коргузер).

7.Диштерни  чуурда  чуу  херегил?

а)  Щетканы  шилиири

- Щетка дески, чымчак дуктерлиг болур. Дуктери эмин эрттир узун болгаш сырый болбас.

б)  Щётканы эдилээри.

   - Щётканы уш айдан хой ажыглавас. Эрги щётканын диш чууру багай болур. Ог- булеге кижи бурузу ангы щёткалыг болур. Чаа щётканы ажыглаарда изиг сугга саваннап чуур.

в)  Щетканы шыгжаары

 -Дишти саваннап чуггаш, стаканга ору баштандыр салыр.

г)Диш чуур пасталарны шилиири.

 -Диштерни бо диш чуур  пасталар-биле чуурун эмчилер сумелеп турар:

«Блендамед», « Колгейт», «Каримед»,  «Макклинз»,  «Мечта»,  «Силодент».

 - Бо пасталарнын составында кариеске удур холуксаалар бар.

8. Психогимнатика. «Диштерни шын чууру».

9. Жвачка

- Бо чул?                  ( инек)

-Бис инекке кажан домей апаар бис?

-Жвачканы чем соонда дайнаар. Чугле 15 минутадан хой дайнап болбас. Жвачканы хой дайнаарга, ижинге хоралыг болур.

V. Оюннар

а) « Ажыктыг- ажыктыг эвес». Чуруктар коргузерге уруглар чугаалаар.

б) « Кадыкшыл» деп состун ужуктеринин  дузазы –биле чаа состер тургузар.

     (Дыл, шык, ак, кыш, ыш, … ).

VI. Туннел.

-Чунун дугайында чугаалаштывыс?

-Диштерни канчаар чуурул?