Тәрбие сағаты: "1001 мақал, 101 жұмбақ"

А.Байтұрсынов атындағы ұзартылған күн тобымен жұмыс жасайтын бастауыш гимназия

Ойын

Тақырыбы:

Өткізген: Конкабаева А.А.

                            1 «Ә» сыныбы 

Арқалық қаласы

сәуір айы

2016-2017 оқу жылы

Мақсаты: 1. Құстар жайында кең көлемде түсінік беру, құстардың адам өмірі үшін тигізетін әсері мен пайда маңызының зор екендігі жайында айтып беру.

2. Халық қазынасы – мақал-мәтелді, жұмбақ, болжамдарды пайдалана білуге үйрету сөздік қорын молайту.

3. Жердің қадірін, байлығын бағалай білуге, оларды қорғай білуге тәрбиелеу.

Көрнекілігі:  Құстар және құс ұясы, баспа әріппен жазылған өлең шумағы.

Түрі: ойын.

         Барысы:

І. Ұйымдастыру.

Қар еріп, су ағады,

Сарқырап сайға толады.

Күн ұзарып, жылынды,

Бұл қай кезде болады?           (Көктем)

Көктем мезгілінде қандай өзгерістер болады?

(Сұрақ-жауап арқылы оқушылардың жауаптары тыңдалынады)

Дұрыс, балалар, көктемде құстар ұшып келеді екен.

-         Күзде жылы жаққа кетіп, көктемде оралатын құстарды қандай құстар дейміз?

-         Жыл құстары.

-         Ал, қыстап қалатын құстарды қандай құстар дейміз?

-         Отырықшы құстар.

-         Дұрыс айтасыңдар, балалар.

Зере:         Орманға бара жатқандар,

                  Аңшылық дәмін татқандар,

                  Өтінем, түгел бәріңнен,

                  Көктемде құсты атпаңдар!

                  Сенімін оққа сатпаңдар!

                  Кішкентай әнді сақтаңдар!

                 Оларда титтей жүрек бар,

                  Жүректі жо – жоқ атпаңдар!

                  Қанаттыларды қақпаңдар,

                  Солармен атқан ақ таңдар!

                  Көктемнің гүлі сияқты,

                  Көктемде құсты атпаңдар!

                  Саятқа бара жатқандар.

Балалар, біз бүгін құстар туралы «1001 мақал, 101 жұмбақ» ойынын өткізгелі отырмыз. Енді әділқазылар алқасымен таныстырып өтейін.

1.     Ғылым ісінің орынбасары: Абдибекова Г. С.

2.     2 «Ә» сынып тәрбиешісі: Шойбасова Т.

3.     3 «А» сынып тәрбиешісі: Қалмағанбетова Д. Б.

Енді ортаға ойынға қатысушы мақалшыларды шақырайық.

1-ші ойыншы: Нурманова Жұлдыз.

2-ші ойыншы: Бәшір Мейірбек.

3-ші ойыншы: Қойшыбай Ақбаян.

Ойынға қатысушы мақалшылар өздерін таныстырады.

1-ші ойыншыға сұрақ: Қандай құсты жақсы көресің?

2-ші ойыншыға сұрақ: Құстардың қандай пайдасы бар?

3-ші ойыншыға сұрақ: Сіз үшін ең әдемі құс?

Бәрімізге де сәттілік тілеймін.

І. Мақалдың жалғасын айту.

         Шаңырақ тұрмас уықсыз, (құс қона алмас, құйрықсыз). Ерді талап ұшырар, (құсты қанат ұшырар). Ер елге паналайды, (аққу көлге паналайды). Ер атымен, (құс қанатымен). Қоғам көзі көл, (аққу болып жүзіп көр). Ер қартайса қазаншы болар, (бүркіт қартайса, тышқаншыл болар). Жаралы жүрекке тимеңіз, (балалы үйрекке тимеңіз).

ІІ. Жұмбақ шешу.

1.     Екі айыр құйрығы,

Қияқ мұрт қанаты,

Ұшқырлардың жүйрігі.         (Қарлығаш)

2.     Қара түсті қарқылдақ,

Ұшып-қонып, жалпылдап.

Қоқыстарды шоқиды,

Жем іздейді там-тұмдап.       (Қарға)

3.     Шұнтиып қос құлағы,

Түнде көрер қырағы.    (Үкі)

4.     Шуға бөлеп жағаны,

Қанаттарын қағады.    

Айдын судың түлегі,

Шабақ іздеп жүреді.     (Шағала)

5.     Көлдің көркі, сәні екен,

Ұшқанда сазды ән екен.

Адамдар оны атпаған.

Бұл қай құс, балалар?            (Аққу)

6.     Орманға жоғары,

Ағашқа қонады.

Тұмсығын балға қылып,

Тоқ-тоқ соғады.            (Тоқылдақ)

Ұпайы аз ойыншы ойыннан шығарылып, қалған екеуі жалғастырады.

ІІІ. Екі ойыншының мақалдары.

1-ші ойыншы.

Құртақандай торғай да, (өз ұясын қорғайды).

Шынайы гүлдің иісін, (бұлбұл ғана сезеді).

Есек мақтанып, тұлпар болмас, (қарға мақтанып, сұңқар болмас).

Қарға қарқылдаса, (қысты шығарады).

Сауысқан қыран боламын деп, (жүрісінен жаңылды).

2-ші ойыншы.

Топтасқан сауысқан, (қазды да жем етер).

Күндіз бүркіт алса, (түнде үкі алар).

Баба бүркіт барлап ұшады, (бала бүркіт шарлап ұшады).

Жапалақ сипағанмен, (сұңқар болмас).

Қаз келсе, жаз келер, (қарға келсе, қатқақ кетер).

Арыстан тышқан ауламас, (қыран шыбын ауламас).

Ән: «Көктем келді» Орындайтын:Жаманова Аружан.

      Мақалшылар жеңімпазы анықталды.

     Сонымен балалар, құстар біздің досымыз екен. Олар өсімдіктерді зиянды жәндіктерден қорғап, бізге пайдасын тигізеді екен. Сондықтан да елімізде жыл сайын екі рет табиғат қорғау жұмысын жүргізеді. Құстар мен өсімдік, жан-жануарларды қорғау біздің басты парызымыз.

Қорытынды тұжырым:

1 «Ә» сыныбында «1001 мақал, 101 жұмбақ» ойыны өткізілді. Ойынға Нурманова Жұлдыз, Бәшір Мейірбек, Қойшыбай Ақбаян қатысты. Оқушылар құстардың адам өмірі үшін тигізетін әсері мен пайда маңызының зор екендігі жайында айтып берді. Оқушылар өздерінің мақалдап сөйлеу шеберліктерін көрсете білді. Ойын соңында Нурманова Жұлдыз І орын, Қойшыбай Ақбаян ІІ орын, Бәшір Мейірбек ІІІ орынға иеленді. Оқушыларға мақтау қағаздары мен сыйлықтар табыс етілді. «1001 мақал, 101 жұмбақ» ойыны өз мақсатына жетті.